تلاش برای معاش زنان سرپرست خانوار
در ایران بر اساس آمار غیررسمی بیشتر از چهار میلیون زن سرپرست خانوار وجود دارد که البته خیلی از این افراد برای حفظ آبرو یا سایر ملاحظات هنوز شناسایی نشدهاند. در بین همه مشکلات این افراد، شغل مناسب و درآمد کافی مهمترین مشکل آنهاست. برخی از این زنان به دلیل نگاههای غلط اجتماعی قادر به تصحیح شغل نیستند اما این وظیفه دولت و بیشتر معاونت امور زنان ریاست جمهوری است که بتواند شرایطی را فراهم کند که همه این افراد بتوانند با داشتن فرصتهای برابر، تواناییهایشان را نشان دهند. عمده ترین مشکلات زنان سرپرست خانواده، مشکلات اقتصادی، ناآگاهی برای اداره امور اقتصادی خانواده، نگرشهای منفی اجتماعی نسبت به زن سرپرست خانواده و نگرانی از آینده فرزندان است. ../
*****
زنان به عنوان نیمی از منابع انسانی در جوامع، علاوه بر اینکه موضوع و هدف توسعه هستند، عامل موثری در پیشبرد اهداف توسعه نیز به شمار میروند. مطالعات نشان میدهد که زنان بیش از مردان در معرض فقر و تبعیض جنسیتی قرار دارند. زنان سرپرست خانوار به واسطه عدم آشنایی با مهارت های اجتماعی، عدم دسترسی به منابع و در نتیجه کیفیت زندگی پایین و همچنین از دست دادن شبکه روابط و مسئولیت افراد تحت تکفل در معرض انواع آسیبهای اجتماعی و روانی قرار دارند. این زنان به عنوان پایه و اساس نهاد خانواده در سراسر جهان به هنگام از دست دادن همسرانشان، بیماری و بیکاری آنان سرپرستی و اداره خانواده را بر عهده میگیرند. به همین منظور با مشکلات و موانع عدیده اقتصادی، اجتماعی و قانونی روبه رو میشوند. مساله اقتصادی در واقع مهمترین موضوعی است که زنان سرپرست خانوار در زندگی روزمره خود با آن مواجهاند. فراهم کردن امکان مشارکت آحاد مختلف جامعه به ویژه زنان به عنوان نیمی از جمعیت فعال کشور در همه فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی یکی از اهداف و کارکردهای اساسی تعاونیها به منظور دستیابی به توسعه همهجانبه و پایدار کشور است. بدون تردید با مشارکت همه بخشها و آحاد مردم، بستر سرمایهگذاری در جهت تولید فراهم میشود. آمارها نشان میدهد در سالهای اخیر تعداد زنان سرپرست خانوار افزایش یافته است، این آمار یعنی تعداد خانوادههای بیشتری هستند که با مشکلات مالی روبهرو میشوند، مشکلاتی که به واسطه از دست دادن مرد خانواده به هر دلیلی ایجاد شده است. زنانی که به ناچار سرپرست خانواده شدهاند بار تامین معیشت خانوار را برعهده دارند اما این نقش تازه برای همه آنها دشواریهایی دارد. از پیدا کردن شغل مناسب با درآمدی حداقلی برای تامین مایحتاج زندگی گرفته تا نگاههای جامعه، اینها همه موانعی است که این افراد باید از آن عبور کنند.
نیاز جدی زنان آسیب دیده به حمایت
در ایران بر اساس آمار غیررسمی بیشتر از چهار میلیون زن سرپرست خانوار وجود دارد که البته خیلی از این افراد برای حفظ آبرو یا سایر ملاحظات هنوز شناسایی نشدهاند. در بین همه مشکلات این افراد، شغل مناسب و درآمد کافی مهمترین مشکل آنهاست. برخی از این زنان به دلیل نگاههای غلط اجتماعی قادر به تصحیح شغل نیستند اما این وظیفه دولت و بیشتر معاونت امور زنان ریاست جمهوری است که بتواند شرایطی را فراهم کند که همه این افراد بتوانند با داشتن فرصتهای برابر، تواناییهایشان را نشان دهند. با این حال وضعیت امروز این زنان به قدری که باید بهبود نیافته و با شرایط حاضر اقتصادی و اجتماعی این بیم میرود که وضعیت آنها بدتر هم شود. عمده ترین مشکلات زنان سرپرست خانواده، مشکلات اقتصادی، ناآگاهی برای اداره امور اقتصادی خانواده، نگرشهای منفی اجتماعی نسبت به زن سرپرست خانواده و نگرانی از آینده فرزندان است. به گفته یکی از شهروندان حضور یافته در نمایشگاه زنان، مهمترین مشکل زنان سرپرست خانوار این است که آنها از صبح تا شب به دنبال کسب لقمه نانی برای خود و خانوادهشان هستند به همین دلیل هم نمیتوانند به خوبی برای رسیدگی به فرزندانشان وقت بگذارند. کمرنگ شدن حضور مادر در خانه، عدم تامین نیازهای عاطفی فرزندان و نداشتن نظارت کافی و مناسب بر فرزندان، آنها را در برابر انواع معضلات اجتماعی نظیر بزهکاری، اعتیاد و غیره آسیب پذیر میکند. اگر زنان سرپرست خانواده از حمایتهای اجتماعی مناسب برخوردار باشند و شیوههای مقابله مناسب با مشکلات را بیاموزند، می توانند کمترین آسیب را در جامعه متحمل شوند.
راهی برای اشتغال زنان
این روزها در راستای حمایت از زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کوثر ، بوستان گفتوگو محل دایمی نمایشگاههای شهرداری تهران میزبان سیزدهمین «نمایشگاه زنان و تولید ملی» است. نمایشگاهی که به گفته مدیران شهرداری زمینه اشتغال بیش از سه هزار زن سرپرست خانوار را فراهم کرده است. مهسا پرتویی نیا، کارآفرین و غرفه دار کوثر منطقه ۴ شهرداری تهران با برند آنجلیک و تولید کننده انواع عروسک با اشاره به حضور ۹دورهای خود در نمایشگاه زنان و تولید ملی، میگوید: از سال ۸۲ در رشته عکاسی مشغول به کار شدم و پس از پایان تحصیل کارشناسی ارشد به فضای تبلیغات و تصویر سازی نزدیک شدم. پس از مدتی کارم را در رشته هنر و عرضه کارهای هنری ادامه دادم. او می افزاید: همزمان با کار در دانشگاه، آتلیه عکاسی در زمینه عکاسی کودک نیز تاسیس کردم و در این زمینه مشغول به کار شدم.این کارآفرین با بیان اینکه در موسسه فرهنگی و هنری نیز مدیر داخلی بوده ام، یادآور میشود: برای پیشرفت بیشتر در کارم یک موسسه تبلیغاتی تاسیس کردم اما به دلیل مشکلات زندگی در جزیره قشم به تهران بازگشتم و به کار هنری و تدریس در دانشگاه ادامه دادم. پرتویی نیا با اشاره به راه اندازی کارگاه عروسک سازی آنجلیک، میگوید: در این کارگاه عروسک های چوبی، نمدی، کیف، بگ های پارچه ای، دفتر و آلبوم تولید میکنیم و به دنبال پیشرفت و توسعه این کارگاه برای حمایت بیشتر از زنان سرپرست خانوار هستیم.او با بیان اینکه محصولات کارگاه آنجلیک توسط ۱۲ زن سرپرست خانوار تولید میشوند، میافزاید: محصولاتی که در این کارگاه تولید میشوند با محیطزیست سازگاری دارند.به گفته این هنرمند سهم زنان در عرصه کسب و کار و اقتصاد نسبت به سالهای گذشته بیشتر شده، به گونه ای که معتقدم موفقیت بسیاری از خانم ها امروز با آقایان برابری می کند. اگر سری به خیابانهای منتهی به بوستان گفت وگو بزنید متوجه ترافیک و شلوغی بیش از حد در این خیابانها میشوید. امروز ششمین روز از برگزاری نمایشگاه زنان و تولید ملی است. شلوغی امروز نمایشگاه نسبت به روزهای دیگر بیشتر به چشم میخورد. هر شهروندی با یک یا چند کیسه خرید از غرفهها خارج میشود. نمایشگاه زنان و تولید ملی نخستین بار در سال ۹۱ با هدف حمایت از برندهای داخلی و عرضه محصولات مراکز کوثر، وابسته به زنان سرپرست خانوار آغاز به کار کرد. این نمایشگاه که هر سال دو مرتبه در شهریور و اسفند برگزار می شود، در سالهای گذشته با استقبال خوب شهروندان و برندهای مطرح کشور همراه بود؛ به گفته مشاور شهردار تهران در امور بانوان همین استقبال موجب شد تا امسال نیز سیزدهمین دوره از نمایشگاه زنان و تولید ملی برای عرضه کالاهای ایرانی با قیمت مناسب راه اندازی شود. امروز در بسیاری از غرفه ها شاهد حضور گرم مردم هستیم و رضایت غرفه داران از فروش نیز نسبت به روزهای قبل بیشتر شده است. هرچند که نمیتوان حضور مردم در این دوره را با دیگر دورههای نمایشگاه مقایسه کرد. در شرایط کنونی قدرت خرید مردم بسیار پایین آمده و شرایط زندگیشان نیز با سختیهای زیادی همراه است. یکی از غرفهداران نمایشگاه که پوشاک زنانه به مردم عرضه می کند به خبرنگار ما می گوید: ۵۲ نفر نیرو در کارگاه تولیدی ما مشغول به کار هستند که از این تعداد ۳۰ نفر کارمند خانم و ۲۲ نفر دیگر نیز کارمند آقا هستند. او با بیان اینکه در این تولیدی ۱۹ زن سرپرست خانوار مشغول به کار هستند، می افزاید: سال گذشته شرایط زندگی کارکنانمان بهتر بود اما امروزه به دلیل شرایط بد اقتصادی و همچنین تهیه پارچه در تولید جنس با مشکلات زیادی مواجه شده ایم و نمیتوانیم به موقع حقوق کارکنانمان را پرداخت کنیم؛ همین موضوع هم باعث شده زندگی زنان سرپرست خانوارمان با مشکلات زیادی مواجه شود. امیدواریم برای حل و کاهش این مشکلات، دولت و مدیریت شهری اقداماتی انجام دهند.
توجه به اقتصاد مقاومتی
این فروشنده با اشاره به اینکه در اسفند فروش بهتری نسبت به این دوره داشتیم، تصریح میکند: تردید ندارم که یکی از دلایل کاهش حضور مردم در سیزدهمین دوره برگزاری این نمایشگاه، شرایط بد اقتصادی و همچنین تبلیغات ناکافی از سوی شهرداری تهران است.
او از حضور در این دوره نمایشگاه راضی نیست و میگوید که اگر شرایط فروش لباسهایم به همین صورت ادامه داشته باشد، مجبورم که از جیب اجاره غرفهها را پرداخت کنم.او با تاکید بر اینکه شهرداری تهران همیشه در راستای حمایت از زنان سرپرستی که تحت پوشش این نهاد هستند، کمک های فراوانی کرده است، می افزاید: شهرداری قدرت زیادی برای حمایت از تولید کنندگان داخلی دارد. این نهاد میتواند با در اختیار قرار دادن مکان مناسب ما را در زمینه فروش اجناسمان یاری دهد. موضوع مدولباس، یکی از مهمترین راههای عملی شدن اقتصاد مقاومتی در کشور است. اگر شهروندان با جدیت نسبت به خرید کالای ایرانی اقدام کنند، میتوانیم شاهد رشد تولید و بهترشدن شرایط اقتصادی در کشور باشیم. عدهای از شهروندان بازدیدکننده از نمایشگاه زنان معتقدند که اجناسی که در نمایشگاه به مردم عرضه می شود، ایرانی نیست؛ در حالی که نمیتوان این حقیقت را که بیشتر اجناس تولید داخلی است و توسط زنان سرپرست خانوار تولید شدهاند، نادیده گرفت. غرفهداران با پایین نگه داشتن هزینهها و بالا بردن سطح بهرهوری موفق شدهاند که در قالبهای استاندارد کالاهای باکیفیتی به مردم ارائه کنند.
به نقل از قانون / ۲۲ شهریور ۹۷