گزارشی از آخرین وضعیت معترضان و فعالان مدنی دربند
درحالیکه روزبهروز وضعیت زندگی مردم به لحاظ اقتصادی بدتر میشود و وضعیت روحی و روانی مردم خوب نیست حکومت سفاک تر و سبعانهتر با فعالان مدنی و مردم کوچه خیابان برخورد میکند. حاکمان بهجای پر کردن شکاف میان خود و مردم به دلیل فسادهای مالی و اخلاقی و فضای بسته سیاسی این فاصله را زیاد و زیادتر میکنند
***
درحالیکه روزبهروز وضعیت زندگی مردم به لحاظ اقتصادی بدتر میشود و وضعیت روحی و روانی مردم خوب نیست حکومت سفاک تر و سبعانهتر با فعالان مدنی و مردم کوچه خیابان برخورد میکند. حاکمان بهجای پر کردن شکاف میان خود و مردم به دلیل فسادهای مالی و اخلاقی و فضای بسته سیاسی این فاصله را زیاد و زیادتر میکنند. این روزها که دنیا در التهاب کشته شدن جمال خاشقی روزنامهنگار منتقد دولت عربستان سعودی است انگار حاکمان ایران برای زهر چشم گرفتن از فعالان مدنی دست به کشتار فجیعانه تر آنان زدهاند بهطوریکه فرشید هکی سلاخی و سوزانده میشود. آخرین وضعیت زندانیان عقیدتی و سیاسی را در حد توان تلاش کردهایم پوشش دهیم.
احکام معترضان خیابانی
در اعتراضات دیماه تعداد زیادی از مردم در خیابان دستگیر شدند و بهتازگی احکام برخی از آنان صادر شده است بهگونهای که حسن علیجانی، از بازداشتشدگان اعتراضات سراسری دیماه ۹۶ که از زمان بازداشت تاکنون در زندان وکیلآباد مشهد محبوس است، توسط شعبه ۳۵ دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی به ۶ سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق محکوم شد. آقای علیجانی در تاریخ ۱۱ دیماه ۹۶ در شهر مشهد بازداشت و در دادگاه بدوی به اتهام تبلیغ علیه نظام، اجتماع و تبانی به قصد برهم زدن امنیت ملی، اقدام علیه امنیت ملی و توهین به رهبری به ۱۹ سال حبس تعزیری و ۱۴۸ ضربه شلاق محکومشده بود.
همچنین پنجتن از زنان بازداشتشده در اعتراضات مردادماه توسط شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی مقیسه به حبس محکوم شدند. این افراد هفته گذشته به بند زنان زندان اوین منتقل شدند.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، ۵ تن از زنان بازداشت شده در اعتراضات مردادماه ۹۷، به نامهای یاسمن آریانی، صبا کردافشاری، مژده رجبی، نیلوفر هومانفر و سیده آذر حیدری توسط شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی مقیسه به حبسهای ۶ ماهه و یکساله محکومشدهاند همه این افراد هفته گذشته پس از گذشت بیش از دو ماه از زمان بازداشت از زندان قرچک ورامین به بند زنان زندان اوین منتقلشدهاند.
فعالان دانشجویی
دوشنبه ۳۰ مهر، جلسه دادگاه رسیدگی به اعتراض لیلا حسین زاده دبیر شورای صنفی مرکزی دانشجویان دانشگاه تهران و ازبازداشتشدگان اعتراضات سراسری دیماه در تهران که پیشتر توسط شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران به تحمل ۶ سال حبس تعزیری و ۲ سال ممنوعالخروجی محکومشده بود، برگزار شد.
امیر رئیسیان وکیل لیلا حسین زاده در این خصوص گفت: «جلسه دادرسی تجدیدنظر لیلا حسین زاده امروز صبح در شعبه ۳۶ تجدیدنظر دادگاه انقلاب برگزار شد. من فضای دادگاه را مبتنی بر مفاهمه و حسن نیت و درمجموع مثبت ارزیابی میکنم و امیدوارم که در حکم بدوی تجدیدنظر جدی صورت گیرد».
فعالان صنفی و قومی
هاشم خواستار، معلم بازنشسته و عضو کانون صنفی معلمان مشهد،عصر روز سهشنبه ۱ آبان ۱۳۹۷، توسط نیروهای امنیتی بازداشتشدهاست.
یک منبع نزدیک به آقای خواستار به گزارشگر هرانا گفت: «هاشم خواستار عصر روز سهشنبه در مقابل ورودی باغ شخصی خود توسط نیروهای امنیتی در مشهد بازداشتشده است. خانواده آقای خواستار پس از پیگیریهای مکرر از نهادهای امنیتی و یک روز بیخبری از ایشان امروز طی تماس تلفنی مطلع شدند که ایشان توسط مأموریناطلاعات سپاه بازداشتشده و به دلایل نامشخصی به بیمارستانروانی امام رضای مشهد منتقلشدهاند. پس از مراجعه به بیمارستاننیروهای امنیتی اجازه ملاقات با ایشان را به خانواده وی ندادهاند».
این منبع مطلع افزود: «اینکه آقای خواستار سابقه هیچ بیماری و مشکی روانی نداشتهاند و در زمان بازداشت، خودروی ایشان نیز با تمام وسایل بدون قفل شدن در مقابل درب باغ رها شده بود که نشاندهنده شرایط خاص ایشان در زمان بازداشت بوده و نهایتاًبیخبری از وضعیت و دلایل بازداشت ایشان باعث نگرانی شدیدخانواده و وضعیت بد روحی همسر وی شده است».
محمدرضا رمضانزاده، مسئول شورای هماهنگی تشکلهای صنفیایران که در تاریخ ۲۲ مهرماه در جریان تحصن سراسری معلمان در شهرستان بجنورد بازداشتشده بود، اول آبان ۹۷ با تودیع قرار وثیقه۱۰۰ میلیونی تا پایان مراحل دادرسی آزاد شد.
سهشنبه ۱ آبان ماه ۱۳۹۷، محمدرضا رمضانزاده، مسئول شورایهماهنگی تشکلهای صنفی ایران با تودیع قرار وثیقه ۱۰۰ میلیونتومانی و تا پایان مراحل دادرسی از زندان بجنورد آزاد شد. محمد حبیبی، اسماعیل عبدی و محمد بهشتی از دیگر فعالان صنفی دربند هستند که با احکام بلندمدت در اوین به سر میبرند.
همچنین نسیم صادقی، فعال ترک (آذربایجانی) ساکن تبریز روز یکشنبه ۲۹ مهرماه توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد.
نسیم صادقی، فعال ترک (آذربایجانی) روز یکشنبه ۲۹ مهرماه ۱۳۹۷، هنگام مراجعه به منزل خود در تبریز توسط نیروهای امنیتیبازداشت شد.
خانم صادقی در تماس کوتاهی که با فرزند خود داشته از بازداشتش خبر داده است. یک منبع مطلع ضمن تائید این خبر به گزارشگر هرانا گفت: مأموران امنیتی در زمان بازداشت خانم صادقی اقدام به ضبط وسایلشخصی وی از جمله موبایل، کامپیوتر و کتابهای ایشان کردهاند. ازاتهامات وارده علیه این شهروند و محل نگهداری وی کماکان اطلاعی در دست نیست.
از دیگر سو سازمان عفو بینالملل با انتشار بیانیهای در واکنش به تحتفشار قرار دادن فرهاد میثمی بهمنظور پایان دادن به اعتصاب غذایش، از مقامات ایران خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط این فعال مدنی شده و گفته است که «فرهاد میثمی در وضعیت بهشدتآسیبپذیری قرار دارد و از طرف مقامهای زندان مورد بدرفتاریقرارگرفته است. اگر مقامات ایرانی بهراستی نگران وضعیت سلامت ویهستند، باید با آزاد کردن او و رفع اتهامات بیاساس، به رنج وی پایانمیدادند».
فعالان زنان و حقوق بشر
رضوانه محمدی، فعال حقوق زنان که در شهریورماه سال جاری توسط نیروهای امنیتی بازداشت و در تاریخ ۷ مهرماه به بند زنان زندان اوین منتقلشده بود، شنبه ۲۸ مهرماه ۱۳۹۷ با تودیع قرار وثیقه ۱۵۰ میلیون تومانی، بهصورت موقت و تا پایان مراحل دادرسی از بند زنان زندان اوین آزاد شد.
نجمه واحدی و هدی عمید اما همچنان دربند هستند. این دو ۵۱ روز پیش دستگیر شدند. بعد از ۵۱ روز بازداشت مادر و خواهر نجمه موفق به ملاقات او شدند. اتهامی که به او نسبت دادهشده است ایجاد تشکل برای براندازی خانواده برابر عنوانشده است!
همچنین به گزارش کانون مدافعان حقوق بشر٬دادستانی با درخواست کمیسیون اصل ۹۰مجلس شورای اسلامی جهت حضور نرگس محمدیدر این کمیسیون مخالفت کرد. کمیسیون اصل ۹۰ مجلس طینامهای این موضوع را به اطلاع وکلای نرگس محمدی رساند.
بنا براین گزارش، نرگس محمدی پس از سه دوره بازداشت در سلولهایانفرادی، دو شکایت تقدیم کمیسیون اصل ۹۰ کرده بود که آخرین آن در آبان ماه ۱۳۹۶ توسط وکلایش به ثبت رسید.
او در این شکایتنامه از کمیسیون اصل ۹۰ خواسته است تا با تمهیدی جهت حضور او در کمیسیون اصل۹۰ به عنوان مرجع رسیدگی به شکایات شهروندان، وقتی را تعیین و به دادستانی و وکلا ابلاغ کند.
کمیسیون اصل ۹۰ مجلس پس از دو نوبت ملاقات و جلسه با وکلایمحمدی اقدام به تعیین زمان و حضور شاکی و انتقال از زندان به کمیسیون نموده و درخواست را به دادستانی تهران تقدیم کرده بودند که دادستانی تهران با اعزام و حضور او در کمیسیون مخالفت کرده است.
نرگس محمدی، نایب رییس کانون مدافعان حقوق بشر و عضو کمپینلگام (لغو گام به گام مجازات اعدام) است.
فعالان محیط زیست
وکیل چند تن از فعالان بازداشتشده محیطزیست به رادیو فردا گفت که دادستان تهران پس از دریافت نامه ارتش، عنوان اتهامی پنج نفر از اینفعالان را از «جاسوسی» به «افساد فیالارض» تغییر داده و پرونده آماده ارسال به دادگاه است.
محمدحسین آقاسی روز یکشنبه ۲۹ مهر گفت که بهطور اتفاقی مطلع شده با پایان تحقیقات این پرونده، بازپرس آن را «با کیفرخواستجاسوسی» برای دادستان تهران فرستاده اما دادستان «بر اساس نامهای که ارتش از طریق شورای عالی امنیت ملی فرستاده» تصمیمگرفت که اتهام را از «جاسوسی» به «افساد فیالارض» تغییر دهد.
کاووس سیدامامی، استاد دانشگاه و فعال محیطزیست که همراه با اینهشت نفر بازداشت شده بود، در زندان جان باخت و خانواده او بهشدتادعای قوه قضائیه مبنی بر «خودکشی» او در زندان را رد کرده است.
محمدحسین آقاسی از سوی سام رجبی، طاهر قدیریان و هومن جوکار بهعنوان وکیل مدافع آنها تعیینشده است اما قوه قضائیه حدود دو هفته پیش با استناد به «تبصره ماده ۴۸ قانون آئین دادرسیکیفری»، از پذیرش وکالت او در مرحله بازپرسی جلوگیری کرد و دو وکیل تسخیری را جایگزین او کرد.
بنا بر تبصره ماده ۴۸ که با اعتراضهای گستردهای در محافل حقوقیایران روبهرو شد، در «جرائم امنیتی» فقط وکلایی که فهرست آنها از سوی رئیس قوه قضائیه اعلامشده است حق بر عهده گرفتن وکالت پرونده رادارند.
محمدحسین آقاسی در گفتوگو با رادیو فردا از مفاد نامه ارتش که به تغییر اتهام پنج فعال زندانی محیطزیست منجر شده ابراز بیاطلاعیکرد اما احتمال داد که ارتش «شاید بر اساس استعلام دادسرا» توضیحاتی ارائه کرده و همین توضیحات «باعث شده که آقایدادستان تصور کند باید اتهام عوض شود».
آقاسی همچنین با اشاره به اینکه در اینگونه پروندهها معمولاً بینبازپرس و دادستان اختلافنظر هست گفت: اما در این پرونده، بازپرس نظر دادستان را پذیرفت و قبول کرد که برای این پنج نفر اتهام «افساد فیالارض» صادر کند.
این وکیل دادگستری درباره نام پنجنفری که اتهام «افساد فیالارض»برای آنها صادر شده تنها گفت که دو موکلش در بین آنها نیستند. با این حال شماری از منابع، ازجمله وبسایت کلمه، آنها را مراد طاهباز، نیلوفر بیانی، هومن جوکار، سپیده کاشانی و طاهر قدیریان ذکر کردهاند.
مقامهای قضایی جمهوری اسلامی تا پیش از این فعالان بازداشتشده محیطزیست را به «جاسوسی» و «ارائه اطلاعات طبقهبندیشده از مراکز حساس به سرویسهای اطلاعاتی بیگانه» متهم میکردند و براینخستین بار است که اتهام «افساد فیالارض» مطرح در پرونده آنان مطرح میشود.
بنا بر مواد ۲۸۶ تا ۲۸۸ «قانون مجازات اسلامی»، «افساد فیالارض»به مجموعه جرائمی اطلاق میشود که «موجب اخلال شدید در نظم عمومیکشور، ناامنی یا ورود خسارت عمده به تمامیت جسمانی افراد یااموال عمومی و خصوصی، یا سبب اشاعه فساد یا فحشا در حد وسیع گردد» و مجازات آن عموماً «اعدام» ذکر شده است.
همچنین عصر روز چهارشنبه (۲۵ مهر) شهروندان در محله باغ فیض تهران با صحنه آتشسوزی یک خودرو سواری مواجه شدند وبلافاصله مأموران آتشنشانی را در جریان قراردادند. پس از حضور آتشنشانان در محل موردنظر و اطفای حریق خودرو، جسد شخصی توسط مأموران آتشنشانی از خودرو خارج شد، همچنین بلافاصله موضوع به اطلاع قاضی کشیک قتل پایتخت رسید و وی همراه با مأمورانکلانتری ۱۴۰ باغفیض بر سر صحنه حاضر شدند.
با دستور قاضی کشیک قتل پایتخت، جسد متوفی برای بررسی علت مرگو شناسایی هویت متوفی به پزشکی قانونی منتقل شد؛ پس ازبررسیهای صورت گرفته و احراز هویت متوفی، بنا بر اعلام نظر پزشکیقانونی علت مرگ خودسوزی اعلام شد. او فرشید هکی پژوهشگر و اقتصاددان و فعال سیاسی و مدنی بود. در پی انتشار این سازمان پزشکی قانونی اعلام کرد هیچ اظهارنظری در مورد این پرونده نداشته است.
محمد مقیمی دوست نزدیک و یکی از وکلای خانواده دکتر فرشید هکیضمن تکذیب خودکشی یا خودسوزی آقای هکی به کمپین حقوق بشر در ایران گفت هیچ نشانهای مبنی بر افسردگی و خودکشی وجود نداشته و سرنخهایی درباره قتل این حقوقدان و فعال حقوق بشر بهدستآمده که علاوه بر منتفی کردن احتمال خودکشی، امکان پیگیری قضایی و یافتن قاتل یا قاتلان را فراهم کرده است…
فرشید هکی، در در دادنامه ایی که دو سال پیش در یکی از صفحه های اجتماعی خود منتشر کرد، نوشت که از سال ۸۸ بیش از ۹ بار مجوز تأسیس رسمی حزب «پیشتازان عدالت و حقوق ایرانیان» در چارچوب قانون احزاب و قانون اساسی را از وزارت کشور و کمیسیون ماده ۱۰ احزاب درخواست کرده اما هیچگاه چنین مجوزی به او داده نشده است.
او در سال ۹۵ نیز یکبار دیگر برای دریافت مجوز فعالیت این حزب در دولت روحانی اقدام کرده بود ولی نتوانست این حزب را ثبت کند.
«هکی» سه ماه پیش نیز در دادنامه ایی از نقض آشکار حقوق شهروندی، نقض حقوق اجتماعی و عدم آزادی احزاب و تشکلهایسیاسی و اجتماعی شکایت کرده بود.
همچنین وریاخسروی،شوگردگولابی و برادرش زانیارگولابی هرسه از فعالان محیط زیست به دلایل نامعلوم چهارشنبه ۲۵ مهر بازداشت شدهاند. از محل نگهداری آنها خبری نیست.
از دیگر سو سام رجبی، یکی دیگر از فعالان محیط زیستیبازداشتشده از اتهام جاسوسی و مشارکت در جاسوسی تبرئه شد. محمدحسین آقاسی، وکیل سام رجبی شنبه پنجم آبان در گفتوگو با خبرگزاری «ایسنا» ضمن اعلام این خبر گفت که موکلش اکنون به «اجتماع و تبانی به جهت ارتکاب جرم علیه امنیت ملی» متهم است. در اسفند سال گذشته، در ادامه بازداشت فعالان محیط زیست حسن راغ، عارف زارع، محمد زارع، عبدالرضا کوهپایه و علیرضا فرهادزاده نیز بازداشت شدند. مقامهای قضائی اتهام این فعالان را جاسوسیعنوان کردند که به اعتراض سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت اطلاعات منجر شد. از میان این بازداشتشدگان حسن راغ، عارف و محمد زارع و علیرضا فرهادزاده با تودیع وثیقه آزاد شده اند. سازمان عفو بینالملل نسبت به خطر اعدام چهار متهم به فساد فیالارض هشدار داده است.
شهروندان بهایی زندانی
این روزها فشار بر اقلیتهای مذهبی بیشتر شده است بهطوریکه هشت شهروند بهایی ساکن کرج که طی یک ماه گذشته پس از تفتیش منزل توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به زندان اوین منتقلشدهاند، کماکان بهصورت بلاتکلیف در زندان به سر میبرند. خانوادههای اینشهروندان اطلاعی از وضعیت آنها ندارند و بازداشتشدگان صرفاً طیتماس تلفنی از انتقالشان به زندان اوین خبر دادهاند.
هشت شهروند بهایی به نامهای پروان معنوی، الهام سلمان زاده، هومن خوشنام، پیام شبانی، پیمان معنوی، مریم غفارمنش، جمیله پاکرو (محمد حسین) و کیانوش سلمانزاده از تاریخ ۲۵ شهریور تا ۲۵ مهرماه ۹۷ در شهر کرج بازداشتشدهاند.
این شهروندان بهایی بازداشتشده در کرج پس از بازداشت بهصورتتلفنی از انتقالشان به زندان اوین خبر دادهاند و علیرغم پیگیریخانوادهها کماکان اطلاعی از وضعیت آنها در دست نیست.
دیگری – هفت آبان ۹۷