طرح تحول نظام سلامت فشارکاری را روی پرستاران زن بیشتر کرد

بیدارزنی: کمی درباره مشکلات کاری پرستاری برای ما می‎گویید؟ 

خب مشکلات کار پرستاری خیلی زیاد و متنوع است. محیط ناسالم کار، شرایط بهداشتی پایین در محیط کار، فشار کاری بالا همه از مشکلات کار پرستاری هست. این ماجرا در بیمارستان‎های تامین اجتماعی بیشتر از بیمارستان‌های دولتی هست. اما یکی از مهم‌ترین مشکلات پرستارها به‌خصوص در مکان‌های دورافتاده شهری، زیاد بودن ساعت کاری است. طبق قانون وزارت بهداشت شیفت کاری نباید بیش از ۱۲ ساعت باشد اما به دلیل کمبود امکانات بیمارستان‌ها و اینکه نمی‎خواهند خیلی برای پرسنل خرج کنند و پول سرویس رفت‌وبرگشت را بدهند، معمولا پرسنل را مجبور می‎کنند ۱۸ ساعت شیفت عصر و شب بایستند.

بیدارزنی: یعنی مجبور به اضافه‌کاری می‌شوند؟

بله. ما مجبوریم چون علاوه بر امکاناتی که بیمارستان در اختیار پرسنل قرار نمی‎دهد، خود بیمارستان هم نیرو خیلی کم دارد و همیشه ما برای گرفتن مرخصی و جابه‌جایی شیفت هم مشکل داریم.

بیدارزنی: برای همه پرسنل این اتفاق می‎افتد؟

بله متاسفانه. من شنیدم برای برخی از شغل‎ها برای زنان شرایط خاص‌تری قائل می‎شوند یا می‎گویند چون زن است کار سخت کمتر انجام می‌دهد اما در شغل ما اصلا این‌طور نیست. اتفاقا زن‌ها بخش سخت کار را هندل می‎کنند. همکاران مرد اغلب به خاطر چندشغله بودن از زیر کار در می‎روند یا اینکه به ما می‎گویند ما بعد از کار می‎رویم جای دیگر برای کار اما شما می‌روید خانه استراحت می‎کنید. اما خب ما که استراحت نمی‎کنیم. تازه کار ما شروع می‎شود. من یک بچه دوساله دارم بعد از ۱۸ ساعت شب‌کاری و کار باید با بچه‎ام که پرانرژی است و هزارتا خورده کار دارد سروکله بزنم. حالا غیر از فشار کاری مشکل دیگر در فضای کاری شرایط برای زن‌ها بسیار سخت‌تر هست. سروصدای مریض‎ها روی خانم‌ها بیشتر است. مریض‎های مرد همیشه این نگاه را دارند که زن ضعیف است و می‎توانند سرش داد بکشند. معمولا در دعوایی که بین همراهان و پرستارها می‎شود بیشتر زنان پرستار را نشانه می‎گیرند. روزی نیست که ما در بیمارستان با این اتفاقات مواجه نباشیم. معمولا مزاحمت‎های بعدی هم برای ما ایجاد می‎شود. البته که بخش زیادی از این اتفاقات مربوط به کمبود نیروی پرستار در بیمارستان‌هاست.

بیدارزنی: این کمبود نیرو همیشه بوده؟

من ده سال است که دارم کار می‎کنم و هرسال به ما وعده می‎دهند که این کمبود جبران بشود اما نه‌تنها کمتر نشده که بیشتر هم شده. ۱۶۰ هزار پرستار باید داشته باشیم اما ۶۰ هزار پرستار داریم. این را مسئولان نظام پرستاری  و وزارت بهداشت گفته‎اند. بیمارستان‌های خصوصی دانشجوهای ترم‎های آخر می‎گیرند که خب این هم به ضرر پرستارهاست و هم بیماران. به دانشجویان حقوق خیلی کم می‌دهند و از طرفی کیفیت خدمات پرستاری کم می‌شود. این در حالی هست که در دنیا پرستاری رو به تخصصی شدن است اما در کشور ما نزول پیدا کرده است. بعد از اجرایی شدن طرح تحول نظام سلامت، این داستان بدتر شد چون تعداد نیروی پرستار افزایش پیدا نکرد درحالی‌که خدمات‌رسانی آنان بیشتر شد. این خودش نه‌تنها فشار کاری بر پرستارها را زیاد می‎کند که کاهش میزان دریافت مراقبت‌های پرستاری را به همراه می‎آورد. در این مدت در بیمارستان خودم به چشم می‎بینم که کمبود کادر پرستاری ازیک‌طرف و افزایش تعداد مراجعات باعث خسارت و حتی مرگ‌ومیر بیماران شده. به نظرم با ورود دانشجویان کیفیت خدمات پرستاری ارائه‌شده کمتر نیز می‌شود و باعث می‌شود مردم از خدمات به‌طور مناسب بهره نبرند.

بیدارزنی: اخیرا اعتراضات صنفی از طرف پرستاران شکل گرفته. اعتراض پرستارها به چه بوده؟

یکی از مهم‌ترین مشکلات صنف ما اجرایی نشدن قانون تعرفه گذاری است که یکی از دلایل مهم اعتراض ما هم بوده. تعرفه گذاری خدمات پزشکی سال‌هاست اجرا می‎شود اما تعرفه گذاری خدمات پرستاری که هفت سال پیش در مجلس هفتم تصویب‌شده هنوز اجرایی نشده. خب این می‌تواند خیلی از فشارها را بر پرستاران کم کند. مسئله‌ی دیگر عدالت در پرداخت‌های میان پزشک و پرستار هست که بسیار به آن تاکید شد. هیچ جای دنیا حقوق پزشک صدبرابر پرستار نیست. در اینجا حتی در مواردی این اختلاف به سیصد برابر هم می‌رسد. یک مسئله مهم دیگری که مورد اعتراض ما بود این بود که همه‌جا وقتی دارند درباره پرستارها تصمیم می‎گیرند یا پرستاری وجود ندارد و یا اینکه اگر هست یک عده خواص حضور دارند که معمولا به نفع پرستاران عمل نمی‎کنند.

بیدارزنی: چطور تجمع اعتراضی شکل گرفت؟

ما تا حالا چند تا تجمع داشتیم. تجمع‌هایی روز هفتم آبان ماه، ۲۳ آذر ماه و  ۳ اسفند که جلوی مجلس برگزار شد. هماهنگ‌کننده تجمع‎ها خانه پرستار بود که رئیسش بارها احضار و زندانی هم شده بابت این کار. ما به وزیر بهداشت و حتی شخص رییس‌جمهور با بیش از بیست‌وچهار هزار امضا نامه فرستادیم اما نتیجه‌ای نگرفتیم. در تجمع آخر پرستارها برای حضور در تجمع تحت‌فشار بودند. قبل از تجمع حراست بیمارستان از همه ما سوال کرد که آیا در تجمع شرکت می‎کنیم یا نه. از جند روز قبل از حراست در بخش می‎گشتند و پرس‌وجو می‎کردند که کسی تبلیغ تجمع را در بیمارستان نکند. اما در شهرستان‌ها خیلی خوب عمل می‎کنند. من خبر دارم که از آمل یکی از بچه‎ها در اورژانس یکی از بیمارستان‌هایش همه هماهنگی پرسنل دیگر را بر عهده دارد و همه را جمع می‌کند و با اتوبوس برای تجمع‎ها آورده بود. از بوشهر و بندرعباس دو روز آف کردند و برای تجمع جلوی مجلس آمدند. حدود ۴ هزار نفر جمع شدند. هیچ نتیجه‌ای هم نداد. از مجلس یک نفر آمد با ما صحبت کرد و گفت نماینده‌ای از ما برود برای مذاکره. این اتفاق هم افتاد اما نتیجه‌ای نداد. جالب اینکه تعداد زن‌ها در این تجمع خیلی زیاد بود اما نماینده ما مرد بود. حتی در نظام پرستاری هم این ماجرا هست. خلاصه ما در تجمع آخر یک ماه برای پیگیری خواسته‎هامان وقت داده بودیم که هنوز نتیجه‌ای عایدمان نشده.

بیدارزنی: چقدر امید دارید به برآورده شدن خواسته‎هایتان؟

راستش کم. فکر می‌کنم نظام پرستاری اگر سازوکار درستی داشت و حق پرستاران برایش اهمیت می‎داشت شاید اتفاقات خوب‌تری می‎افتاد اما خانه پرستار در این کار تنهایی قدرت چندانی ندارد. حالا امید ندارم مگر اینکه سازوکار اعتراضمان را تغییر بدهیم. شاید باید به اعتصاب فکر کرد یا راه‌هایی که جنبه عملی‌اش بیشتر باشد.

بیدارزنی: خیلی ممنون که وقت گذاشتید.

بیدارزنی ـ ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۴