امروز:   فروردین ۹, ۱۴۰۳    
ما زنان در شبکه های اجتماعی
مارس 2024
د س چ پ ج ش ی
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
آخرین نوشته ها

خانواده های «زن سرپرست» در ایران و چالش آنها با فقر

600x380_30-06-women-poverty-iranدر ایران زنان سرپرست خانوار هرسال تعدادشان بیشتر می شود و در حال حاضر بیش از ۶ میلیون نفر تحت تکفل زنان تک سرپرست قراردارند. این افراد شرایط سختی را برای گذران زندگی تجربه می کنند. بر اساس سرشماری سال ۹۰ بیش از ۸۰ درصد این زنان بیکارند./

*****

اما “زنان سرپرست خانواده چه کسانی هستند؟” و ”آیا فقر خصلتی زنانه گرفته است؟” پرسش های محوری این نوشته است.

آمارها چه می گویند؟

خبر گزاری مهردر تیرماه امسال خبر از دو میلیون و ۵۰۰ هزار زن سرپرست خانوار داده است. بر اساس واحد آمار دفتر امور مشارکت زنان حدود۱۲درصد خانواده ها توسط زنان اداره می شود. در حالیکه این آمار برای خانواده های مرد سرپرست بیش از ۱۵ میلیون و ۷۱۱ هزار خانوار است. مقایسه آمار سالهای ۷۵ تا ۸۵ شمسی رشد خانواده های زن سرپرست را حدود ۵۸٪ نشان می دهد. سرشماری سال ۸۵ نشان میدهد که سالانه ۶۰ هزار نفر در کشور بی سرپرست می شوند.

ساختار سنی این گروه حاکی از آن است که ۳۸ درصد آنها بین ۲۵ تا ۵۵ سال و ۳۲ درصد آنان بین ۶۵ و بالاتر سن دارند. هر چه سن زنان افزایش می یابد، احتمال قرار گرفتن آنها در گروه زنان سرپرست خانوار بیشتر می شود.

زنان سرپرست خانوار چه کسانی هستند؟

زنان سرپرست خانوار به زنانی اطلاق می شود که بدون حضور منظم یا حمایت مالی یک مرد، سرپرستی خانواده را به عهده دارند و مسئولیت اقتصادی خانواده را خود به دوش می کشند. در این تعریف زنان طلاق گرفته، بیوه، زنانی که همسرشان معتاد، از کار افتاده یا بیکارهستند و مجبورند هزینه زندگی را خود تامین کنند و یا زنانی که همسرشان مهاجرت کرده اند، قرار می گیرند.

علل پیدایش زنان سرپرست خانوار

فوت همسر و طلاق دو عامل عمده رشد زنان سرپرست خانوار است. در ایران۷۰ درصد زنان بر اثر فوت همسر به صف سرپرست خانوار می پیوندند. عامل دیگر رشد این پدیده ۵ درصد طلاق در شهرها و ۲ درصد در روستاها است. علاوه بر آن باید مهاجرت مردان، بیکاری آنان، اعتیاد شوهران یا بزهکاری را از عوامل گسترش این پدیده دانست.

زنانه شدن فقر

زنان سرپرست خانوار ازمشکلاتی مانند شرایط نامناسب تحصیل و در نتیجه اشتغال در بخش های کارمزدی یا دست مزد کم رنج می برند. آنها شبکه های اجتماعی محدود دارند و مهارت های آموزشی کسب نمی کنند و در نتیجه از فرصت های برابر نمی توانند استفاده کنند. در ایران نرخ مشارکت اقتصادی زنان ۱۳ درصد است که خود بیانگرنرخ بسیار پایین نسبت به مردان است. نرخ بیکاری زنان دوبرابر مردان است.

از سوی دیگر فقر در دنیا روند زنانه به خود گرفته است. خانواده های زن سرپرست بیش از خانواده های تک سرپرست مردان از فقر رنج می برند. هر چه سن زنان افزایش می یابد، سهم سرپرستی آنان نیز افزایش پیدا می کند. در ایران سن سرپرست خانوار در زنان از ۲۵ سالگی شروع و تابالای ۶۵ سالگی به بیشترین حد خود می رسد. اساس روابط اقتصادی حول محور مرد می گردد. زمانی فقر این زنان به نقطه بحرانی می رسد که دو عامل جایگاه فرودست زنان و پایگاه پایین طبقاتی آنان باهم همراه می شود.

علاوه بر آن، فقر زنان احتمال حاملگی های ناخواسته و بدون آمادگی را افزایش می دهد. پیامدهای آن سقط جنین های غیر بهداشتی و مرگ آور یا بیماری زا ست. تولد کودکانی که بی گناه به این ترتیب وارد چرخه فقر می شوند ، روند فقر را تصاعدی می کند.

سلامت روانی

بهزیستی استان تهران با همکاری معاونت پژوهشی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تحقیقی را بر روی ۱۴۰ زن سرپرست خانوارتحت پوشش بهزیستی انجام داده و سلامت روانی آنها را با ۴۰ زن سرپرست خانوار پشت نوبت مقایسه کرده است. نتیجه تحقیقات نشان می دهد که این زنان در تمام ابعاد سلامت روانی در وضعیت بدتری نسبت به زنان تحت پوشش برخوردار بوده و افسردگی در آنان بیشتر به چشم می خورد. زنان سرپرست خانوار از نظر سلامت روانی در وضعیت به مراتب بدتری قرار دارند و علائم بیماری های روانی مانند افسردگی، اضطراب، وسواس و پرخاشگری در آنها به وضوح دیده می شود. افزون بر آن این زنان دائما با نگرش های فرهنگی منفی نسبت به خود و کودکانشان روبرو هستند، نگرش هایی که موجب احساس حقارت، درماندگی، ترس و خجالت در آنها می شود.

راه کارهای برون رفت از مشکلات

زنان سرپرست خانواده نه تنها از عدم اشتغال مناسب رنج می برند، بلکه یکی از مشکلات اصلی آنان عدم حمایت های اجتماعی است. در ایران این حمایت ها از قدرت پایین برخوردارند.

سازمان های رفاهی و خدمات اجتماعی در ایران عبارتند از سازمان بهزیستی، جمعیت هلال احمر، یونیسف و کمیته امداد
در حال حاضر بر اساس گزارش خبرگزاری مهر یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد هستند و کمتر از ۲۰۰ هزار نفر آنان نیز از سازمان بهزیستی خدمات دریافت می کنند. در حالیکه به دلیل کمبود اعتبار هنوز تعداد بسیاری نتوانسه اند از امکانات حمایتی این سازمان برخوردار شوند. سوق دادن نظام حمایتی به فعالیت های توسعه اجتماعی و شناساندن استعداد و قابلیت های فردی آنان می تواند قدم مثبتی در راه مشکلات خانواده های زن سرپرست باشد. اشتغال زایی از مهمترین اهداف برون رفت از مشکلات زنان تک سرپرست خانوارهاست.

آنچه می تواند به این زنان کمک کند، مشاوره خانوادگی و تحصیلی، آموزش مهارت های زندگی ، آموزش مهارت های بهداشتی، دادن وام هایی برای کارآفرینی، آموزش حرفه ای، تسهیلاتی در زمینه های مسکن و کمک هزینه های تحصیلی و برنامه ریزی فراغت مثل ورزش، کتابخانه و غیره است.

پانته‌آ بهرامی – یورو نیوز
۱۱ تیر / ۱۳۹۴

نظرات بسته است

جستجو
Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
آرشیو مطالب قدیمی