بازی دامونکی؛ شرحی بر یک ازدواج کودکانه
رفتهایم عروسی، عجب عروسیای! شلوغِ شلوغ. به زحمت جایی برای نشستن پیدا میکنیم. استیج بزرگ، مملو از جمعیتی که از خوشحالی سر از پا نمیشناسند. خب معلوم است عروسی باید هم این جوری باشد. همه جمع هستند تا پیوند مبارکی را جشن بگیرند. در میان سیل عظیم جمعیت به دنبال عروس میگردم. امشب حنابندان است و همه قرمز پوشیدهاند. صندلی عروس خالی است. جمعیت شادمان، حلقه زدهاند و دخترکی در وسط حلقه، دستمالهای رنگینش را با مهارت تمام در هوا به رقص در میآورد. از بغل دستیام میپرسم: «کی قرار است عروس را بیاورند؟»
با لبخند جواب میدهد: «عروس در میان جمعیت است.»
باورم نمیشود که عروس را نشناختهام. دخترک جوانی که با زیبایی تمام آراسته شده است، دستان نقش حنا زده و لباس زیبای هندی پرنگین پوشیده عروس است. عروس مانند عروسک است. چهره معصوم بچهگانهاش واقعا زیبایی خیرهکنندهای دارد.
میگویم: «این که هنوز ۱۸ سالش هم نیست!»
زن میخندد و جواب میدهد: «مگر چه عیبی دارد؟ اتفاقا خیلی هم خوب است!»
آن شب وجه تسمیه عروسک را متوجه شدم. «عروسک!». همیشه بیتفاوت از این واژه استفاده میکردم اما هیچ گاه نیاندیشیده بودم که چرا عروسک؟ چرا کاف تصغیر؟
این روزها رسانههای مجازی بیش از پیش به موضوع ازدواج زودهنگام، بایدها و نبایدها و عوامل شکلگیریاش پرداختهاند. حتی خوشبختانه نمایندگان مجلس هم حساسیت نشان دادهاند. اما آیا ازدواج زودهنگام واقعا نباید اتفاق بیافتد؟ آیا به قول آن زن مزایایی هم دارد؟ مدت زمان زیادی را برای کشف مزایای ازدواج دختربچهها صرف کردم. نتیجه را به اشتراک میگذارم…
پیش فرضهای نادرست نسبت به مزایای ازدواج زود هنگام
۱- کودک همسرها، مادران بهتری میشوند چون بهتر میتوانند با بچههایشان بازی کنند. چرا که خودشان هنوز بچه هستند. خب معلوم است یک بچه همبازی بهتری برای بچه است. کودک مادرها با بچهشان عروسک بازی میکنند. در خرید عروسک هم خوش سلیقهترند چون میدانند یک بچه دقیقا چه میخواهد.
۲- کودک همسرها زودتر ازدواج میکنند، زودتر سروسامان میگیرند، بنابراین خانوادهها در آینده نگران ازدواجشان نیستند. از طرفی زودتر بچهدار میشوند، خانوادهها میتوانند نوه نتیجههایشان را در جوانی ببینند.
۳- کودک همسرها کم توقعاند. از زندگی مشترک جز همسر، چیز دیگری نمیخواهند چون اصلا نمیدانند زندگی یعنی چه، امکانات یعنی چه، خانه یعنی چه و…
۴- ازدواج با کودک همسرها راحتتر و لذتبخشتر است. چون اجازهشان دست خودشان نیست کافیست با ولی به توافق برسند، چراکه ولی مصلحت فرزندش را بهتر میداند.
بر اساس مزایای بسیاری که به نادرستی برشمرده شده است، نرخ بالای ازدواج زیر ۱۸ سال در سال ۹۵ در استان هرمزگان توجیه میشود و حتی پاسخ این سوال که «چرا با وجود آگاهی رسانیها، نشستها، همایشها، تذکرات و ابراز نگرانیها از آسیبهای ازدواج زودهنگام، همچنان شاهد رواج این آسیب اجتماعی» روشن میشود.
توضیح: دامونکی، نام یکی از بازیهای محلی دخترانه در منطقه ایلود و گوده بستک در هرمزگان است.
سمیره حنایی
کانون زنان ایرانی
۱۳ شهریور ۱۳۹۶