مصرف «گل» دانش‌آموزی شد!
زمانی بر کاغذ سفید دفترهای نقاشی‌شان گل می‌کشیدند و در خیابان گل کوچک و گل یا پوچ بازی می‌کردند، کودکان و نوجوانانی که با اسم موادمخدر نیز بیگانه بودند و تنها هیجان زندگی‌شان فشار زنگ در همسایه و فرار در پی آن بود، با هم بودند اما دورهمی‌هایشان عطر و بوی سیگار، گل، حشیش و… نداشت و بوی کودکی، نوجوانی، رفاقت، صداقت و پاکی می‌داد. زمانه که عوض شد… دغدغه‌مند مسائلی شدند که برای اغلب افراد جامعه تعجب‌برانگیز و تاسف‌آور است؛ آنها دغدغه سیگار و موادمخدر یافتند…************
سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر دیروز نسبت به رسیدن سن مصرف گل به «سن نوجوانی» هشدار داد و خواستار اقدامات پیشگیرانه در این زمینه شد. زمانی بر کاغذ سفید دفترهای نقاشی‌شان گل می‌کشیدند و در خیابان گل کوچک و گل یا پوچ بازی می‌کردند، کودکان و نوجوانانی که با اسم موادمخدر نیز بیگانه بودند و تنها هیجان زندگی‌شان فشار زنگ در همسایه و فرار در پی آن بود، با هم بودند اما دورهمی‌هایشان عطر و بوی سیگار، گل، حشیش و… نداشت و بوی کودکی، نوجوانی، رفاقت، صداقت و پاکی می‌داد. زمانه که عوض شد و سال‌ها که در پی هم گذشت کودکی‌ها رنگ فضای‌مجازی، بازی‌های کامپیوتری، تنهایی و انزوا گرفت و نوجوانان دغدغه‌مند مسائلی شدند که برای اغلب افراد جامعه تعجب‌برانگیز و تاسف‌آور است؛ آنها دغدغه سیگار و موادمخدر یافتند. بسیاری از آنها یا در انزوای کشنده خانه ماندند یا آنکه در کوچه‌ها با هم‌سالانشان «گل» کشیدند، خندیدند و به اوج رسیدند و در تصور آن بودند که «زندگی» می‌کنند! بی‌آنکه اطلاع کافی از آن داشته باشند که مصرف موادمخدر جای زندگی روزشمار نزدیکی به مرگ را روشن می‌کند.
سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر درباره سن شروع مصرف موادمخدر گفت: در مجموع میانگین سن مصرف مواد مخدر تغییر نکرده است اما اطلاعاتی داریم که نشان می‌دهد در جمعیت دانش‌آموزی افراد در سن ۱۵، ۱۶ و ۱۷ سالگی شروع به مصرف گل می‌کنند و مصرف گل در سنین پایین‌تر شروع می‌شود. پرویز افشار افزود: مصرف شیشه در کشور به‌شدت پایین آمده و اکنون گل دومین ماده مصرفی شده است. دسترسی به گل راحت‌تر شده و برخی بذر دارای شاه دانه‌های بالا را سعی می‌کنند از خارج وارد کرده و در محیط‌هایی چون پاسیو و گلخانه بکارند. از سوی دیگر تبلیغات اغواکننده در سایت‌ها زیاد است. او ادامه داد: سال قبل ۲۴ سایت درباره گل را به ناجا معرفی کردیم که سرشاخه آنها جوانی۲۶ساله بود. افشار با بیان اینکه در سایت‌هایی اعلام می‌شد که گل وابستگی ندارد و این تبلیغات اغوا می‌کرد، گفت: قطعا گل اعتیادآور است اما میزان اعتیادآوری‌اش مانند شیشه فوری نیست. معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با موادمخدر با بیان اینکه دو‌درصد جامعه دانش‌آموزی در مقطع دوم متوسطه تجربه حداقل یک بار مصرف موادمخدر را داشته‌اند، گفت: البته این آمار به هیچ‌عنوان به معنای معتادی دانش‌آموز نیست و بسیاری از آنها تنها یک‌بار مصرف مواد را تجربه کرده‌اند. افشار ادامه داد: توانمندسازی دانش‌آموزان در مقطع متوسطه را از سال ۹۴ شروع کردیم و قصد داریم آن را به دوره متوسطه اول و ابتدایی نیز تسری دهیم. همچنین درسنامه‌ای تدوین شده بود که قرار بود یک‌میلیون نسخه از آن چاپ و توزیع شود که بر اساس آخرین آمارها در هشت‌ماهه امسال ۲۳۰هزار نسخه از این درسنامه در مدارس توزیع شده است. او در ادامه درباره ورود مخدرهای جدید به کشور و اخباری که درباره دستمال‌های کاغذی معطر و کیک‌های توهم‌زا منتشر شد توضیحاتی ارائه کرد و گفت: ۷۳۹ ماده NPS توسط سازمان ملل در دنیا شناسایی و معرفی شده اما عمومیت ندارد و بسیاری از آنها مربوط به مناطق جغرافیایی خاص هستند اما در فضای مجازی شاهد هجمه‌ای جدی درباره ورود مخدرهای جدید بودیم و حتی مردم با ما تماس می‌گرفتند و سوال می‌کردند می‌توانند دستمال معطر خریداری کنند یا خیر؟ به گزارش ایسنا، افشار ادامه داد: نگرانی‌هایی در این خصوص به وجود آمده است و اطلاع‌رسانی در سطح وسیع در رسانه ملی باعث تشویش اذهان مردم می‌شود و کنجکاوی برخی افراد به خصوص جوان‌ترها را تحریک می‌کند. اگر زمانی ماده مخدر جدیدی وارد شود و حتی در سطح یک استان تعمیم پیدا کند ما سریع اطلاع‌رسانی می‌کنیم اما تاکنون گزارش جدی در باب NPSها نداشتیم. البته باید هشیار باشیم.
تغییر ذهنیت‌ها در مورد مصرف گل
یک کارشناس اعتیاد در گفت‌وگو با «آرمان» با اشاره به آنکه باید نسبت به شیوع استفاده از موادمخدر «گل» در میان نوجوانان واکنش فوری نشان دهیم و از آن جلوگیری کنیم، می‌گوید: باورهای عمومی به میزان زیادی موافق مصرف گل است. بسیاری از جوانان معتقدند که این ماده اعتیادآور نیست و به سادگی می‌توان آن را کنار گذاشت؛ به‌دلیل این باور، برخی از آنها هر از گاهی این ماده را مصرف می‌کنند و جوانان مشکلی با استفاده از این ماده مخدر ندارند. در این بین تعدادی از نوجوانان و جوانان از مصرف ماده گل گذر می‌کنند و به مواد پرخطرتر می‌رسند. هومن نارنجی‌ها می‌افزاید: تعداد کمی از افراد سالیان سال در حال مصرف گل هستند و گل زمینه‌ای را مساعد می‌کند تا افراد به سمت مصرف مواد پرخطرتر بروند یا آنکه به سلامت برگردند و مورد سومی که در آن فرد قصد ادامه مصرف گل را داشته باشد به ندرت رخ می‌دهد. معمولا ماده گل افراد را به سمت استفاده از موادمخدر پرخطر به میزان زیادی سوق می‌دهد و این خصوصیت گل آن را از سیگار مجزا می‌کند. او می‌افزاید: نمی‌توان گفت هر کس به سراغ استعمال سیگار می‌رود در گام بعدی به سمت مصرف موادمخدر کشیده می‌شود اما در صورت مصرف گل این اتفاق شوم رخ می‌دهد. نارنجی‌ها تاکید می‌کند: به‌صورت کلی سیگار زمینه ساز آسیب‌های بیشتر اجتماعی و خطر اعتیاد است اما خطر مصرف گل بسیار بیشتر از سیگار است و به این دلیل خانواده‌ها باید از استفاده آن توسط نوجوانان خود جلوگیری کنند تا نوجوانان و البته جوانان این ماده مخدر را مصرف نکنند. او می‌افزاید: کشورهایی که به‌دلیل گستردگی مصرف و مشکلات استفاده از گل مجبور به آزادسازی آن شدند این تصور عمومی را برای جوانان و نوجوانان ایرانی ایجاد می‌کنند که این ماده، بی‌خطر است زیرا برخی از کشورهای توسعه یافته مصرف آن را آزاد اعلام کردند. این جوانان و نوجوانان نمی‌دانند که این کشورها مشکلات عدیده‌ای با مصرف این ماده داشتند و در نهایت پلیس تسلیم استفاده عمومی از این مواد شده و چاره دیگری نداشته است. نارنجی‌ها خاطرنشان می‌کند: آزادسازی استفاده از این ماده مخدر به این معنی نیست که آنها فوایدی در استفاده از این ماده مشاهده کرده‌اند که آن را ترویج داده یا آزاد کرده‌اند. بنابراین مجموعه این باورها، دسترسی، روش کاشت و برداشت آسان این ماده و راحتی مصرف آن و قوانین تلطیف شده در استفاده از آن نسبت به مواد پرخطرتر زمینه را فراهم می‌کند که جوانان فرصت استفاده از این ماده را پیدا و آن را تجربه کنند. او می‌گوید: مصرف‌کنندگان معمولا تصور می‌کنند با مصرف گل انسان‌های باکلاسی هستند زیرا این ماده در کشورهای خارجی استعمال می‌شود. قیمت این ماده زیاد نیست، از سوی دیگر نحوه مصرف آن مانند سیگار است و برای استفاده به امکانات خاصی نیاز ندارد. در پویش‌های اجتماعی و تحقیقی گذشته مشکل استفاده گسترده از گل در ایران پیش‌بینی شده بود، اما متاسفانه به‌دلیل اندک‌بودن بودجه و برنامه‌های پیشگیری از آن صدای هشدار کارشناسان به گوش نرسید و اکنون تمام مسئولان و صداوسیما برخط شوند و می‌خواهند با اپیدمی گل در ایران مبارزه کنند. والدین تنها گروهی که تاکنون عملکرد خوب دارد نسبت به استفاده این ماده توسط نوجوانان داشته‌اند و پیگیر هستند، اما عملکرد خوب گروهی از والدین دلیل بر سکوت سایر مسئولان و سازمان‌ها نسبت به این مساله نیست. از کدام گروه رسانه‌ای دیده‌اید که یک کارزار رسانه‌ای خوب در ارتباط با استفاده از گل صورت گرفته باشد؟! در مقابل شاهد تبلیغ گسترده استفاده از گل توسط توزیع‌کنندگان مواد مخدر در فضای‌مجازی هستیم.
آرزو ضیایی
آرمان امروز ـ ۱۲ دی ۱۳۹۶