چهارشنبه‌های سفید و دختران خیابان انقلاب در ترکیه
چهارشنبه‌های سفید زنان ایرانی به فراتر از مرزها راه پیدا کرده است. برابری خواهان در ترکیه، ایده چهارشنبه‌های سفید را با حرکت موسوم به «دختران خیابان انقلاب» ترکیب کرده و با انتشار عکس‌های خود در توییتر، درحالی‌که روسری‌های سفید را بر سر چوب گرفته و بر سکویی ایستاده‌اند، پیام‌هایی با مضمون منع خشونت و تبعیض علیه زنان را توییت کردند. سازمان‌های مدافع حقوق زنان در دانشگاه‌ها و دیگر نهادهای مدنی ترکیه به حمایت از این حرکت پرداخته و پیام داده‌اند که «برای نه گفتن به حجاب اجباری، چهارشنبه‌های سفید را متحد با زنان ایرانی گرامی می‌داریم.»
*************
حمایت بخشی از زنان سنتی در جامعه دوقطبی ترکیه، پشتیبان این دست اقدامات تبعیض آمیز است.
برابری خواهان در ترکیه، ایده چهارشنبه های سفید را با حرکت موسوم به «دختران خیابان انقلاب» ترکیب کردند.
حمایت از زنان ایران در برابر تبعیض های سازمان یافته نیز از دیگر پیام های پر تکرار حامیان کمپین چهارشنبه های سفید در ترکیه بود.
چهارشنبه‌های سفید زنان ایرانی به فراتر از مرزها راه پیدا کرده است. زنان ترکیه چند روز پیش از ۸ مارس امسال، در روز جهانی زن با راه اندازی هشتگ «#Beyaz carsamba» یا همان «چهارشنبه های سفید» در توییتر، استقبال خود را از این کمپین اعلام کردند. در تظاهرات بزرگ ۸ مارس در استانبول نیز پوستر «ویدا موحد»، نخستین زنی که روسری خود را در خیابان «انقلاب» تهران به چوب بست، توسط مردم حمل می شد.
شعار آن ها، «چهارشنبه سفید و پنجشنبه بنفش» بود. پنجشنبه برابر با هشتم مارس، روز جهانی زن بود که نماد آن رنگ بنفش است.
جالب آن که برابری خواهان در ترکیه، ایده چهارشنبه های سفید را با حرکت موسوم به «دختران خیابان انقلاب» ترکیب کردند. آن ها با انتشار عکس های خود در توییتر، در حالی که روسری های سفید را بر سر چوب گرفته و بر سکویی ایستاده اند، پیام هایی با مضمون منع خشونت و تبعیض علیه زنان را توییت کردند.
سازمان های مدافع حقوق زنان در دانشگاه ها و دیگر نهادهای مدنی ترکیه به حمایت از این حرکت پرداخته اند. حمایت از زنان ایران در برابر تبعیض های سازمان یافته از دیگر پیام های پر تکرار حامیان کمپین چهارشنبه های سفید در ترکیه بود: «برای نه گفتن به حجاب اجباری، چهارشنبه های سفید را متحد با زنان ایرانی گرامی می داریم.»
در حالی که زنان ترکیه بر اساس قانون این کشور، اجباری برای حجاب ندارند، چه عاملی به همراهی آن ها با کمپین ایرانی چهارشنبه های سفید منجر شده است. «ایران وایر» این پرسش را با «نبیه مرتورک»، عضو نهاد مدنی «خانه زنان خلق» که از بانیان این طوفان توییتری در ترکیه به شمار می رود، مطرح کرده است.
او در پاسخ، به انواع محدودیت های زنان ترکیه اشاره می کند:«اگر چه ما در این کشور اجبار قانونی برای حجاب نداریم اما مواردی بوده که زنان به خاطر پوشیدن دامن های کوتاه و شلوارک مورد ضرب و شتم قرار گرفته اند.»
تلاش دولت اسلامگرای «رجب طیب اردوغان» برای حاکم کردن قوانین دینی در عرصه اجتماعی، یکی دیگر از نگرانی های مشترک حامیان کمپین چهارشنبه های سفید در ترکیه است.
یکی از کاربران ترک در توفان توییتری «#Beyaz carsamba»، دفاع از سکولاریسم در برابر روند اسلامی کردن مدیریت کشور بوده است :«برای برابری، آزادی و لاییسیسم، چهارشنبه های سفید زنان را در برابر حاکمیت مردسالار سنتی حمایت می کنیم.»
نبیه مرتورک می گوید:«مخالفان اسلام گرای آزادی زنان تلاش می کنند به بهانه صیانت از خانواده، قوانینی را بر کشور حاکم کنند که زیان اصلی آن برای زنان این کشور خواهد بود.»
اشاره او به تلاش اسلامگرایان به رهبری «حزب عدالت و توسعه» برای تغییر «قانون منع خشونت علیه زنان» است که از ابتدای سال جاری میلادی کلید خورد. ابتدای امسال، عالی ترین مقام روحانی وابسته به دولت پیشنهاد کرد حداقل سن ازدواج برای دختران را به ۹ سال کاهش دهد. در حال حاضر، سن قانونی ازدواج در ترکیه برای هر دو جنس ۱۸سال است که با رضایت خانواده می تواند به ۱۷سال هم کاهش یابد.همچنین به شرط موافقت دادگاه، ازدواج در سن ۱۶سال نیز انجام می شود.
به تازگی بیمارستانی در ترکیه اعلام کرد که بیش از صدها دختر ۱۳ساله حامله به بیمارستان مراجعه کرده اند.
جدا کردن زنان از مردان در ترکیه از دیگر سیاست های حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان بوده که واکنش فعالان فمینیست را به دنبال داشته است؛ سیاستی که نمونه آن را در جمهوری اسلامی نیز شاهد هستیم. اغلب همان دلایلی که برخی مسوولان جمهوری اسلامی برای سیاست جداسازی زنان و مردان به کار می گیرند، مورد استفاده مقامات ترک هم قرار گرفته است.
حفاظت از زنان یکی از پرکاربردترین اصطلاحاتی است که برای این سیاست های ایدئولوژیک استفاده می کنند. به تازگی در یکی از شهرهای ترکیه اتوبوسی که تنها مسافران زن را جا به جا می کند، با هدف جلوگیری از سوء استفاده جنسی به راه افتاده است.
حمایت بخشی از زنان سنتی در جامعه دوقطبی ترکیه، پشتیبان این دست اقدامات تبعیض آمیز است. نبیه مرتورک، فعال فمینیست ترکیه می گوید:«امروز دیکتاتوی در ترکیه به دست خود زنان گام به گام به پیش می رود. زنان آزادی خواه به دست همجنسهای خود، یعنی مجریان سیاست های واپسگرایانه حکومت مورد آزار و اذیت قرار می گیرند.»
او ادامه می دهد:«هر چند ما در ترکیه مانند زنان ایرانی، اجبار قانونی برای حجاب نداریم اما در موارد زیادی حمله به زنان با پوشش آزاد انجام شده است که اگر امروز در برابر آن سکوت کنیم، فردا باید منتظر عواقب بدتری باشیم. شکل تبعیض علیه زنان در کشورهای مختلف، متفاوت است اما ماهیت آن یکی است و همه ما در جهان باید علیه این سیاست ها متحد باشیم.»
کوروش بهرامی
ایران وایر ـ ۲۱ اسفند ۱۳۹۶