«کلیهفروشی حیثیت ما را در سطح جهان خدشهدار کرده است.»
معصومه زیارتی، جامع شناس با با انتقاد از اوضاع خریدوفروش اعضای بدن در ایران، می گوید: انگار دولت چندان با حضور دلالها مخالف نیست. به نظر من این یک عمل غیرانسانی است که عضوی از بدن یک نفر را که در فقر و نداری به سر میبرد با کمترین قیمت بخرند و با قیمتهای نجومی به افرادی بفروشند که هیچ راه دیگری ندارند.»
***
دلالها در این بازار داغ نقش پررنگی دارند. آنها اطراف برخی بیمارستانها در تهران، شیراز و اصفهان پرسه میزنند و به دلالی کلیه، کبد، ریه، قرنیه چشم، قلب و لوزالمعده میپردازند. این دلالها روزبهروز حرفهای و بیرحمتر میشوند؛ چراکه هم دهنده و هم گیرنده عضو از روی ناچاری سراغ آنها میروند. یک طرف معامله کسی است که از روی فقر و بیپولی عضو بدنش را حراج میکند و طرف دیگر معامله نیز اگر عضو موردنیازش را نخرد، باید با مرگ روبرو شود.
اغلب دلالهای اعضای بدن به لیست افرادی که در انتظار پیوند عضو هستند، دسترسی دارند. درحالیکه این لیست باید محرمانه و محفوظ باشد؛ اما گویی چیز محرمانهای در ایران وجود ندارد. دلالها با سوءاستفاده از این لیست، با متقاضیِ عضو تماس برقرار میکنند و آنها را به خرید با قیمتهای کلان یا معاوضه اعضای بدن متقاعد میکنند.
وبسایت «انجمن اهدای عضو ایرانیان» تعداد افراد منتظر در صف پیوند را ۲۶ هزار نفر اعلام کرده است. اغلب آنها از خانوادههای بیبضاعتی هستند که توانایی پرداخت هزینه خرید عضو و پیوند را ندارند و به همین دلیل باید منتظر باشند. در مقابل، خانواده کسانی که دچار مرگ مغزی میشوند کمتر حاضر به اهدای عضو عزیز ازدسترفتهشان هستند. همین مسئله باعث انتظار بیشتر متقاضیان عضو میشود.
علی ملک حسینی، رئیس انجمن پیوند اعضای خاورمیانه دراینباره میگوید: «علیرغم اینکه شمار افراد مرگ مغزی در ایران، از سایر کشورهای منطقه بیشتر است؛ اما متأسفانه هنوز پیوند عضو از مرگ مغزی آمار بالایی ندارد.» البته این خبر خوبی برای دلالهای اعضای بدن محسوب میشود.
معامله غیرانسانی
یک جامعهشناس درباره افزایش فروش اعضای بدن در ایران، به «شبکه بیان» میگوید: «متأسفانه اغلب خانوادههایی که عزیزانشان در تصادفات و سایر حوادث دچار مرگ میشوند، حاضر به اهدای عضو به کسانی که احتیاج به پیوند دارند، نیستند و این مسئله موجب انحراف تقاضا به بازار سیاه میشود. قاچاق اعضای بدن نیز به همین خاطر رشد چشمگیری یافته است.»
معصومه زیارتی با انتقاد از اوضاع خریدوفروش اعضای بدن در ایران، ادامه میدهد: «اگرچه خریدوفروش کلیه، کبد و سایر اعضای بدن خارج از چارچوب در نظر گرفتهشده، غیرقانونی محسوب میشود ولی انگار دولت چندان با حضور دلالها مخالف نیست. به نظر من این یک عمل غیرانسانی است که عضوی از بدن یک نفر را که در فقر و نداری به سر میبرد با کمترین قیمت بخرند و با قیمتهای نجومی به افرادی بفروشند که هیچ راه دیگری ندارند.»
شهروند یار ـ ۳۱ اردیبهشت ۱۳۰۷