امروز:   فروردین ۱۰, ۱۴۰۳    
ما زنان در شبکه های اجتماعی
مارس 2024
د س چ پ ج ش ی
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

گفتگو در خصوص کودک آزاری

Young girl draws about being abusedگفتگو با یک روانشناس با موضوع بررسی وضعیت کودک آزاری و پیشگیری از آن: «کودک آزاری فرآیندی است که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود بدین معنا که کودکی که امروز آزار می‌بیند و مورد حمایت و درمان قرار نگرفته فردا خود به رفتارهای آزارگرانه و ضداجتماعی مبادرت خواهد نمود… .»

این گفتگو با موضوع بررسی وضعیت کودک آزاری و پیشگیری از آن با جناب اقای دکتر سعید صادقی روانشناس و معاون امور اجتماعی بهزیستی استان اصفهان انجام شده است. ضمن تشکر از ایشان مطالب گفتگو به شرح ذیل ارائه می گردد.

۱ – تعریف شما از کودک آزاری چیست و وضعیت کودک آزاری را در ایران چگونه ارزیابی می کنید؟ 

کودک آزاری بخشی از یک مشکل یا آسیب اجتماعی بنام خشونت خانگی است و بعنوان یکی از وضعیت های قابل بررسی و اولویت دار بسیاری از دولت ها و نهاد های بین المللی است . خشونت خانگی طیفی از رفتارهای آسیب رسان را در بر می گیرد که شامل همسر آزاری ، کودک آزاری ،‌سالمند آزاری ،‌ و …. می باشد ولی بدلیل عوارض شدید جسمانی – روانی – اجتماعی و حتی فرهنگی و آموزشی در اکثر معاهدات بین‌المللی و چشم‌اندازهای مربوط به برنامه‌های سلامت روان، کودک‌آزاری در اولویت برنامه‌های پیشگیرانه و ملاحظات تخصصی قرار می‌گیرد و در برگیرنده گروههای سنی دختر و پسر زیر ۱۸- ۰ سال می‌باشد .

در کشور ما بدلایل گوناگون این موضوع مورد امعان نظر مسئولین حوزه سلامت در ابعاد جسمانی و روانی و حتی متولیان امور اجتماعی قرار گرفته است هر چند آمار دقیقی در این مورد بطور رسمی وجود ندارد ولی به نظر می رسد بتوان با ایجاد یک شبکه ثبت یکپارچه ، موارد کودک آزاری بویژه در حوزه های پزشکی قانونی و بیمارستانی و اورژانس اجتماعی بهزیستی کشور و حتی قوه قضاییه اطلاعات منجسم گرد آوری نمود ، کودک آزاری یک واقعیت اجتماعی انکار ناپذیر تلقی می گردد به چند د لیل :

• کودک آزاری فرآیندی است که از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود بدین معنا که کودکی که امروز آزار می بیند و مورد حمایت و درمان قرار نگرفته فردا خود به رفتارهای آزارگرانه و ضد اجتماعی مبادرت خواهد نمود .

• گاهی اوقات موارد کودک آزاری بویژه در حوزه های جسمانی باعث بروز آسیب های جدی و معلولیت های شدیدی می گردد که هزینه های آن سر سام آور است .

• کودک آزاری واقعیتی است که بیانگر وجود مشکلات روانی اجتماعی در حوزه خانواده و اجتماع می باشد و می تواند بعنوان شاخصی از ناکار آمدی سیستم سلامت روان و حمایت ها و مراقبت های لازم از کودکان باشد.

• در پیمان نامه جهانی حقوق کودک که دولت جمهوری اسلامی ایران نیز آن را امضا نموده دولت ها متعهد شده اند که در برابر آسیب های وارده به کودکان از آنان محافظت نمایند بنابراین بعد حقوقی و بین المللی آن نیز اهمیت پرداختن به آن را دو چندان ساخته است.

• در آموزه های دین اسلام و سیره پیامبر اعظم (ص) ائمه اطهار (علیه السلام ) و روایات متعددی بر رعایت حقوق کودک حتی از بدو انعقاد نطفه تا تولد و نامگذاری نیکو و تربیت صحیح و … شده است که و ظیفه و تکلیف شرعی مار را ضروری می سازد.

• ایجاد حساسیت های اجتماعی و پرداختی رسانه ها به این موضوع که گاهی اوقات کودک آزاری موجب مرگ هم شده است باعث بروز نگرانی و فشار افکار عمومی برای پیشگیری این مسئله شده است.

۲ – به نظر شما چه نوعی از کودک آزاری در کشور ما شایع می باشد؟

کودک آزاری اقسام مختلفی دارد که شامل جسمانی ، عاطفی و روان شناختی ،‌جنسی و غفلت است. برای مثال تنبیه بدنی شدید ، سوزاندن اندام ها و …. جسمانی تلقی می شود و ترساندن کودک ،‌داد زدن بر سر او ،‌تبعیض و ….روان شناختی و درگیر کردن کودک در فعالیت های جنسی بزرگسالان ، تصاویر مستهجن ،‌آزار جنسی و بی تفاوتی نسبت به رفع نیازهای کودک ، عدم ایجاد شرایط لازم برای رشد و تکامل یکپارچه او …. نوعی غفلت محسوب می شود.

با این احتساب به نظر می رسد باشد . ولی حساسیت اجتماعی و شواهد قابل روئیت در تمامی دنیا بر روی آزار های جسمی و جنسی است که این موضوع در رسانه ها نیز انعکاس بیشتری دارد و حتی به لحاظ قانونی و قضایی نیز قابل اثبات تر می باشد .

۳ – ضمانتهای اجرایی قوانین مرتبط با کودک آزاری را در کشورمان چگونه ارزیابی می کنید؟

در چند سال گذشته بدلیل افزایش آگاهیهای عمومی و تغییر دیدگاه مسئولین در حوزه های اجرایی ،‌قضایی و حتی پلیسی اهمیت دادن به این بحث شایعتر و عملیاتی تر گردیده است و وفاق و هم اندیشی بیشتری بین مسئولین برای طراحی برنامه های پیشگیری و حتی ارائه مداخلات تخصصی به کودکان در معرض خطر یا پر خطر قوت و سرعت گرفته است . هر چند تغییر قوانین می تواند بر اساس نیازهای فعلی در مسئله کودکان آزار دیده بر آیند کار را منطقی تر سازد برای نمونه را ه اندازی اورژانس های اجتماعی در کشور توسط سازمان بهزیستی و اختصاص خط تلفن شبانه روزی ۱۲۳ گام مهمی بوده است . اما هنوز بایستی با دیدگاه واقعبینانه تری به این مسئله نگاه کرد .

برگزاری جلسات مشترک هم اندیشی و هم افزایی کارشناسان ، اورژانس پزشکی ، قضات و سازمان های مردم نهاد نیز موجب افزایش توانمندی در این زمینه ها شده است .

۴- از نظر شما به عنوان صاحبنظر در حوزه آسیب های اجتماعی ، فرهنگ تربیت و رفتار صحیح با کودکان را چگونه می توان در جامعه نهادینه کرد؟

به لحاظ علمی تربیت، یک جریان مداوم ارتقایی است به سمت تبدیل نیرو های بالقوه فرد به توانمندیها و مهارتهای شایسته در حوزه های جسمانی ، روانی اجتماعی و حتی معنوی. تربیت پدیده ای چند جانبه است که نیاز به همگرایی در حوزه فرد – خانواده و جامعه دارد امروز نهادها و دستگاه های زیادی وجود دارند که چشم انداز و رسالتشان نهادینه سازی رفتارهای سالم و مهندسی و برنامه ریزی فرهنگی در زمینه تربیت سرمایه های انسانی مبتنی بر آموزه های دینی و چشم انداز ۲۰ ساله نظام جمهوری اسلامی است .

به نظر می رسد در حال حاضر با توجه به افزایش سطح سواد و دانش والدین و متولیان امر تعلیم و تربیت و استقرار نگرش های کارآمد در این حوزه مشکل حادی وجود ندارد اما در تبدیل آن به رفتار هنوز بایستی اهتمام جدی تری نمود .

نهادینه سازی تربیت از قبل از ازدواج با انتخاب صحیح و پایه ریزی یک خانواده سالم آغاز می شود . آموزش به زوج های جوان در حوزه فرزند پروری و مراقبت از کودکان اساس اقدامات فرهنگی برای نهادینه سازی تربیت و رفتار صحیح با کودکان است . آموزش همگانی از طریق رسانه های جمعی و کالاهای فرهنگی مکتوب نیز بسیار موثر است.

۵ – با توجه به اینکه جنابعالی با موضوع آسیب های اجتماعی و بحث کودک آزاری درگیر هستید نظر تان در مورد بهترین و موثرترین روش در پیشگیری از کودک آزاری چیست؟

اگر به کودک آزاری بعنوان جزیی از سیستم آسیب های اجتماعی نگاه کنیم . بدین معنا که کودک آزاری هم می تو اند علت بروز سایر مسکلات روانی و اجتماعی و حتی بهداشتی باشد و هم معلول آسیب های مثل سوء مصرف یا وابستگی به مواد مخدر ، ازدواج های نا موفق و طلاق ، فقر و محرومیت اجتماعی ، رسانه های مخرب باشد . پس برای پیشگیری از آن به تمام فرآیند هایی که موجب بروز ، تقویت و افزایش بار این آسیب می شود توجه نمود .

در گذشته برنامه های پیشگیرانه به اولیه ، ثانویه و ثالثیه تقسیم می شود . امروز در حوزه جرم شناسی به پیشگیری های اجتماعی و وضعی اشاره می شود . به نظر می رسد بهترین خط مشی یا سیاست در رابطه با پیشگیری ، کنترل و کاهش کودک آزاری در حال حاضر به سه بخش :

الف : همگانی : یعنی ارائه اطلاعات و مهارتهای لازم به همه اقشار جامعه و بطور کلی در بر گیرنده جمعیت عمومی می باشد .

 

ب – انتخابی : که بر اساس اطلاعات و داده های موجود و تابلوی بالینی کودکان آزار دیده به سراغ گروههای پر خطر برویم و هدف گیری ما کل یک زیر گروه پر خط باشد .

ج – موردی : که بیشتر بر اساس بروز نشانه و علایم وقوع کودک آزاری صورت می گیرد و بر مداخلات اختصاصی تاکید داد در بعد فرد و خانواده

بدیهی است برای مدیریت اجتماعی این آسیب تحلیل وضعیت فعلی ، تعیین نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدیدها و تدوین سیاست های لازم ضروری است .

البته نبایستی فراموش کرد در کنار ایجاد ساختارهای حمایتی و مداخله ای و اورژانس های اجتماعی از جمله ظرفیت های مردمی و سازمان های مردمی نهاد و نهادهای دینی و برنامه های اجتماع محور استفاده نمود و به تفاوت های فرهنگی ، مذهبی و جنسییتی توجه ویژه ای نمود .

هیچوقت فراموش نکنیم که همه چیز از کودکی آغاز می شود و مسئولیت سلامتی آینده کودکان بر عهده همه ما و در گروه برنامه ریزی و سیاست های امروز ماست .

 

این گفتگو توسط سرکار خانم لیلا توحیدنیا کارشناس مسئول آسیب های اجتماعی معاونت رفاه اجتماعی با جناب آقای دکتر سعید صادقی روانشناس و معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی استان اصفهان صورت گرفته است.

منبع: بانک اطلاعات آسیب‌های اجتماعی

۱۶ خرداد ۱۳۹۷

نظرات بسته است

جستجو
Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
آرشیو مطالب قدیمی