در عصر ارتباط مداوم با رسانه دیگر حفاظت از کودکان از چرخه خبری ۲۴ ساعته غیرممکن است. امروزه حتی شبکه‌های خبری ویژه کودکان وجود دارند که آنها را در جریان تازه‌ترین خبرهای جهان قرار می‌دهند. گزارش‌ها و تصاویر مربوط به تیراندازی، بمب‌گذاری، انواع شکل‌های حملات تروریستی، جنگ‌ها و بلایای طبیعی، آتش‌سوزی جنگل‌ها، سیل، فقر و بی‌خانمانی هر روز از طریق رادیو تلوزیون و فضای مجازی در دسترس عموم قرار می‌گیرد. حتی اگر تلاش کنید کودکان را از داستان‌های غم‌انگیز جهان دور نگه دارید اما او به احتمال زیاد در مدرسه یا در خانه دوستان می‌شنود و می‌بیند.

**********

وقتی تصاویر خشونت بار در حال پخش است احتمالا شما سریع شبکه تلوزیونی را تغییر می‌دهید یا صفحه مانیتور را می‌بندید و سعی می‌کنید سوالات احتمالی را نادیده بگیرید. اما این بسیار مهم است که کودک بتواند در مورد آنچه شنیده و دیده حرف بزند. اخبار تنها اتفاقات ناخوشایند زندگی روزمره فرزند شما نیست. برخی از اخبار بسیار ناخوشایند و آزاردهنده هستند و کودک را به شدت دچار ناراحتی، غم و ترس می‌کند؛ او ممکن است نگران شود که مبادا این حوادث روزی بر سر خود و خانواده‌اش نیز بیفتد. اما نادیده‌گرفتن سوالات کودک فقط این افکار را تقویت می‌کند. بنابراین رفتار درست در مورد اخباری که کودک در معرض آن قرار گرفته نیاز به مهارت و توجه به نکات مهمی دارد.

کودک را دائما در معرض خبرها قرار ندهید

نمی‌توانید آنچه را کودک در مدرسه یا هر مکان عمومی دیگری شنیده است فیلتر کنید اما راهکارهایی وجود دارد که بتوانید فرزندتان را از شنیدن خبرهای ناخوشایند کمی دور نگه دارید. کودک شما ممکن است خبر تیراندازی در نیوزلند را شنیده باشد اما اینکه او بتواند از طریق وب‌سایت‌های خبری همه جریان تیراندازی را تماشا کند مساله دیگری است. ممکن است فرزند شما از اخبار سیل با خبر شده باشد اما لازم نیست که دائما شاهد ویرانی‌های ناشی از سیل باشد. این بسیار مهم است که شما بتوانید دسترسی به اخبار را محدود کنید مثلا در دستگاه‌هایی که به اینترنت وصل می‌شوند همیشه این امکان وجود دارد که فیلتری برای دسترسی به سایت‌ها قرار بدهید. همچنین میزان استفاده از صفحه نمایشگر یا نوع محتوا به راحتی قابل کنترل است.  با استفاده از قابلیت‌های محدودسازی شما می‌توانید تا حد زیادی مانع از دسترسی کودک به خبرهای ناخوشایند شوید.

کودک چه می‌داند؟

دقیقا زمانی که تلاش می‌کنید فرزند کوچک‌تان را از اخبار وحشتناک دور نگه دارید متوجه می‌شوید که دانسته‌های او از این اخبار فراتر از تصور شماست. بسیار معمول است که کودکان در جمع‌های دوستانه خود درباره این اخبار با هم صحبت کنند. اگر متوجه شدید کودک تصویر نامناسبی دیده یا اخبار نامناسبی شنیده است باید بفهمید که دقیقا تصور او از آن خبر و اتفاق چیست و چه درکی از آن دارد.

واقعیت را بگویید

اینکه بفهمید دانش کودک از یک خبر تا چه اندازه‌ای است به شما کمک می‌کند تا اطلاعات و تصورات غلط را از ذهن کودک بزدایید. درست است که نباید درباره یک واقعه بسیار غم‌انگیز به او دروغ بگویید اما توضیحات شما باید مناسب سن کودک باشد. به عبارت دیگر شما مجبور نیستید همه واقعیت را بگویید و جرئیات غیرضروری، ترسناک و تاسف‌آور را در اختیار بگذارید. ساده‌سازی اطلاعات به کودک کمک می‌کند تا اطلاعات را راحت‌تر هضم کند.

او چه احساسی دارد؟

شنیدن خبر بلایای طبیعی، تیراندازی به جمعیت و سایر حوادث وحشتناکی که در سرتاسر دنیا اتفاق می‌افتد احساسات و عواطف کودکان را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد. پس از شنیدن خبر وحشتناک احساس غم، گیجی یا ترس و همچنین نگرانی نسبت به خانواده، مدرسه یا شهر خود کاملا طبیعی است.  اجازه بدهید فرزندتان درباره احساساتش حرف بزند. در مقابل شما باید به او اطمینان بدهید که او در محیطی امن و به دور از خشونت قرار دارد. پس از گذشت چند روز یا چند هفته دوباره درباره نگرانی‌های او حرف بزنید تا بفهمید آیا احساسات او تغییر کرده است یا خیر.

روشنگری کنید

اخبار معمولا با گفتن چند جمله کلیدی و با تیترهای جنجالی ارائه می‌شوند. اخبار همواره با تصاویر و ویدیوها بدون پرداختن به حواشی و ارائه جزئیات به مخاطب ارائه می‌شوند. بنابراین ضروری است که با کودکان در مورد مشکلات مهم‌تر و بزرگ‌تر جهان صحبت کنید. البته باید دقت کنید که اطلاعاتی که به او می‌دهید متناسب با سن و ویژگی‌های او باشد. در مورد کودکان خردسال نیز می‌توان با توضیح اتفاقات جاری به او آموخت که جهان چقدر گسترده است و حکومت‌ها چگونه عمل می‌کنند. از این فرصت استفاده کنید و به او بیاموزید چگونه با دیگران همدردی کند و فقط به تیتر خبرها توجه نکند و برداشت عمیق‌تری نسبت به وقایع داشته باشد.

مشارکت در تغییر مثبت جهان

داستان‌ها در مورد بلایای طبیعی برای کودکان رنج‌آور هستند. زیرا او مشاهده می‌کند که چگونه کودکان دیگر خانه و خانواده، دوستان، مدرسه و شهر خود را از دست می‌دهند. اما اگر هوشیار باشید می‌توانید از میان این اخبار و تصاویر دلخراش به کودک چیزهای مثبت بیاموزید. وقتی کودک تصاویر سیل‌زدگان را تماشا می‌کند  به او ارزش امداد و کمک‌رسانی را یادآوری کنید. همچنین اگر او را در کمک‌رسانی مشارکت دهید احساس ترس و غم‌ کمتری را تجربه خواهد کرد. به کودک این امکان را بدهید که در مقابل اخبار تاسف‌بار اقدام مثبتی انجام دهد و جهان دیگری بسازد.

زمانه ـ ۳ اردیبهشت ۱۳۹۸

نظرات بسته است