امروز:   فروردین ۱۰, ۱۴۰۳    
ما زنان در شبکه های اجتماعی
مارس 2024
د س چ پ ج ش ی
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

آپارتاید جنسیتی در ایران، غروب سحرهای نسل آبی

زنان در ایران اجازه ندارند نوع پوشش خود را انتخاب کنند، به استادیوم بروند، دوچرخه سواری کنند، موتور سیکلت برانند، یا آواز بخوانند. زنان نمی توانند آزادانه در سواحل شنا کنند، حق طلاق ندارند، حق ولایت بر فرزندان خود را ندارند، نمیتوانند در برخی از رشته ها درس بخوانند و یا در برخی از مشاغل کار کنند…/

*****

زنان در ایران اجازه ندارند نوع پوشش خود را انتخاب کنند، به استادیوم بروند، دوچرخه سواری کنند، موتور سیکلت برانند، یا آواز بخوانند. زنان نمی توانند آزادانه در سواحل شنا کنند، حق طلاق ندارند، حق ولایت بر فرزندان خود را ندارند، نمیتوانند در برخی از رشته ها درس بخوانند و یا در برخی از مشاغل کار کنند.

تبعیض های جنسی و آپارتاید جنسیتی علیه زنان ایران به همین ها ختم نمیشود و بسیاری موارد دیگر را نیز شامل میشود.

«آپارتاید»، واژه ای آفریکانس با ریشه هلندی به معنای جداسازی و مجزا نگهداشتن است. تا همین چند دهه پیش، تنها بعد نژادی این واژه برای تبعیض نژادی سیاهپوستان و هندیان بومی آفریقای جنوبی به کار برده میشد. اما پس از انقلاب ۵۷ در ایران، بُعد جنسیتی آن نمایان شد. فضاها و مشاغل تفکیک جنسیتی شدند، آنهم نه بصورت برابر،یا مساوی (در اتوبوسهای شرکت واحد قسمت زنانه کوچکتر است و صندلیها به مراتب کمتر از قسمت مردانه است). برخی فضاها و مشاغل فقط مردانه شدند و در اختیار مردان قرارگرفتند. مکان هایی همانند استادیوم های ورزشی، کاملا مردانه شدند، مشاغل و مناصبی همچون بخش نظامیِ ارتش، قضاوت و ریاست جمهوری مردانه شدند. دوچرخه سواری برای زنان ممنوع شد و با نگاهی سکسیستی، تحریک آمیز اعلام شد. حق موتورسواری زنان نیز با همان بهانه از آنها گرفته شد. مناصبی همچون وزارت و نمایندگی مجلس علیرغم اینکه ظاهرا منع قانونی برای حضور زنان ندارند اما بدلیل وجود سیستمِ آپارتایدی، در بسیاری از دولت ها (همانند دولت فعلی) اصلا وزیر زن در کابینه نداریم؛و یا در مجلسِ شورایِ اسلامی تنها ۱۷ نماینده از ۲۹۰ نماینده، یعنی چیزی کمتر از ۶ درصد نمایندگان آن زن هستند. تمامی این زنان نیز گزینش شده و توسط فیلتری به نام شورای نگهبانِ جمهوریِ اسلامی، که همانطور از نامش پیداست نگهبانِ جمهوریِ اسلامی است، نه نگهبانِ حقوقِ شهروندان، گزینش شدند.

همچنین؛ مدارس، برخی از دانشگاهها، آموزشگاهها، بوفه دانشگاهها، استخرها، و … جداسازی جنسیتی شده اند.

نظام سیاسی- حقوقیِ جمهوری اسلامی بر اساس “آپارتاید جنسیتی” و تبعیض علیه زنان شکل گرفته است.

اولین نمودهای آپارتاید جنسیتی در فرمان خمینی برای اجباری کردن حجاب نمایان شد. پس از آن قوانین تبعیض آمیز یکی پس از دیگری وضع شدند. تا بدانجا که اجبار و مداخله در نوعِ پوشش و جداسازیِ جنسیتی تا حریمهای شخصیِ شهروندان هم رسید. مداخله بسیج و پلیس برای اعمالِ جداسازی جنسیتی در میهمانی ها و جشن های خصوصی؛ بازداشت زنانِ به تعبیرِ آنها بی حجاب که در میهمانی های مختلط بازداشت میشوند، نشان دهنده عمقِ دخالتِ دولت و نهادهای رسمی در حریمِ خصوصی شهروندان، برای اجرای جداسازی جنسیتی در تمامی ارکانِ جامعه است.

این جداسازی های جنسیتی با بهانه های واهی-ای همچون تامین امنیت بیشتر برای زنان صورت میگیرد. در حالیکه این راهکار شکست خورده نه تنها کمکی به امنیت زنان نکرده؛ بلکه جامعه را برایشان بمراتب ناامن-تر از پیش کرده است. زنان در خیابانها و مجامع عمومی مورد انواع تعرضهای کلامی و فیزیکی قرار میگیرند. درحالیکه مردان در هر ساعتی از شبانه روز میتوانند از خانه خارج شوند؛ زنان در شب امنیت ندارند.

زنها بدلیل نوع پوشش‎شان مورد حملات فیزیکی و کلامی قرار میگیرند و هرروزه تحقیرها، و تهدیدها علیه آنان بیشتر میشود.

جمهوری اسلامی همانند رژیم نژادپرست آفریقای جنوبی که آپارتاید جنسیتی و جدایی سیاه پوستان از سفید پوستان را اعمال میکرد، زنان و مردان را در محیط‌های کار، اماکن عمومی، وسایل نقلیه عمومی و یا حتی در بوفه‎های دانشگاهها به طور کامل از یکدیگر جدا میکند. هدف از این آپارتاید جنسیتی نه چنانکه ادعا می‎کنند، تامین امنیت زنان؛ بلکه راندن زنان به کنج خانه‎ها، محدود کردن هر چه تمامترِ مشارکت های اجتماعی آنان و خانه نشین کردن آنهاست. جداسازی‎های جنسیتی سبب و دستاویزی شده برای اعمال محدودیت، تحقیر، تهدید و خشونت علیه زنان و نا امن کردن خیابانها و فضاهای بیرون از خانه برایشان؛ که همگی بصورت هدفمند و تحت لوایِ قانون، بعنوان تاکتیکی برای خاموش‎سازی زنان و از بین بردن شأن و کرامت انسانی آنها، از سوی حکومتِ اسلامی اعمال میشود. این قوانین به صورت برنامه‌ریزی شده از سوی جمهوری اسلامی تصویب و اجرا میشود. زیرا برای تسلط مطلق بر هر جامعه‎ای زیرکانه‎ترین راه، تحقیر و محدود کردن زنانش است.

زندگی زن امروزی همانند زندگی زنِ دیروز نیست و دیگر نمیتوان از سیستم اندرونی_بیرونی استفاده کرد. این نگرش سبب نادیده گرفته شدن بسیاری از نیازهای زندگی زنِ امروزی در فضاهای عمومی شده است. به همین دلیل، زنان، علیرغم همه فشارها، علیه این آپاتاید و قوانین بد می‎ایستند و اعتراض میکنند. حتی به قیمت بازداشت شدن، زندانی شدن و کشته شدن.

سحرهای ایرانی، همانند سحر خدایاری، دختر آبی، زنانِ «نسلِ آبی» اند. اما نه آبیِ استقلال، نه آبیِ آسمانِ آزاد و نه آبیِ دریایِ رها، بلکه آبی-ای از جنسِ اندوه، از جنسِ دردِ تبعیض، و نسلی سوخته بودن. دختر آبی نماد سوختن یک نسل از زنان ایران است. زنان نسلِ آبی در یک چیز مشترکند. حزن و اندوهِ شلاقِ تبعیض های جنسیتی و سرکوب هایی که تنها بدلیل زن بودن در کشوری اسلامگرا و ضد زن، متحمل میشوند. تبعیض ها و سیاست های تبعیض آمیزی که در زیر سایه دین، با قانون اساسی‌ای برگرفته از شرع اسلام، انجام میگیرد.

زنان ایرانی، سالها در کتابهای درسی از زنده به گور شدن دختران عربستانِ پیش از اسلام خوانده‎اند، اما اکنون زنده سوختن را دیده و زیسته‎اند. ندا آقاسلطان ها و سحر خدایاری ها دیده‎اند.

تا هنگامی که زنان از دیدگاه حکومت و قانون، جنسِ دوم محسوب شوند و به آنان تنها با دیدی آپارتایدی نگریسته شود هرگز به برابری و عدالت جنسیتی نخواهیم رسید. هنگامیکه نیمی از جمعیت کشور تحتِ آپارتاید جنسیتی هستند و تا زمانی که عدالت جنسیتی حاکم نشود، ادعای داشتنِ مردم سالاری و دموکراسی؛ شوخیِ مسخره‎ای بیش نیست. برای گفتن از دموکراسی و رسیدن به آن در اول گام، باید «عدالت جنسیتی» وجود داشته باشد.

در نهایت، زن و مرد، همگی قربانی دیکتاتوری‌-ای غرق در فساد و تبعیضیم. برای رهایی، باید «ما شویم» و ققنوس‌وار برخیزیم.

مهناز همدانیان

۲۷ شهریور ۹۸

نظرات بسته است

جستجو
Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
آرشیو مطالب قدیمی