مصادیق آزار در مراکز درمانی کدامند؟/ بیمار می‌تواند در طول معاینات فرد معتمدی همراه داشته باشد/ کادر درمان هم مورد آزار جنسی قرار می‌گیرند.

یک جامعه شناس درباره مسائل پیش آمده درباره آزار جنسی در مراکز درمانی می گوید: «مطالعات در مورد آزار در مراکز درمانی بیشتر متمرکز بر آزار جنسی حرفه‌مندان سلامت (به خصوص زنان) توسط بیماران و مراجعان مراکز درمانی و همکاران است و کمتر بر روی آزار جنسی بیماران تحقیق شده است. موضوع آزار جنسی بیماران به تازگی و بعد از جنبش می‌تو در جهان مورد توجه قرار گرفته و پژوهش‌هایی درباره آن انجام شده است.»…/

****

سیمین کاظمی/ خبرآنلاین

🔹هر حرف، عمل و اشاره ای که غیرمرتبط با بیماری باشد و مرزهای جنسی را نقض کند، و به طور منطقی و بر اساس فرهنگ و عرف جامعه به عنوان گفتار یا رفتار جنسی تلقی شود، مصداق آزار است. معاینات غیرمرتبط، شرح حال گرفتن و پرسیدن سابقه جنسی که غیر مرتبط با وضعیت بیمار باشد، لمس کردن که برای معاینه نباشد، سخنان واظهارنظرهای با مضامین جنسی، درخواست دوستی و رابطه جنسی، ارسال پیام جنسی در فضای مجازی همگی می توانند مصداق آزار جنسی بیمار باشند.

🔹موضوع مواجهه حرفه مندان سلامت و بیماران بدن  به عنوان امر خصوصی است، یعنی بیمار بدن اش را به دست یک فرد غریبه می سپارد و این مواجهه در یک محیط خصوصی و بدون نظارت عمومی رخ می دهد، بنابراین آنچه این رابطه واین مواجهه را امکان پذیر می کند اعتماد است. انتظار داریم حرفه مندان سلامت قابل اعتماد باشند و بیماران به آنها اعتماد کنند. این اعتماد به شیوه های مختلف به دست می اید. اینکه حرفه مندان در طی دوره تحصیل آموزش ببینند که خود را به اخلاق حرفه ای پایبند بدانند یا سوگندنامه امضا کنند و…

🔹 اما ماهیت رابطه حرفه مندان سلامت و بیماران به گونه ای است که ممکن است زمینه سوءاستفاده را فراهم کند. چون حرفه مندان سلامت به واسطه دانش و جایگاه شان از قدرت بهره مند هستند و در مقابل بیمار در موقعیت ضعف قرار دارد و نیازمند دانش و کمک حرفه مندان است و مجبور است برای بازیابی سلامت از آنها تبعیت کند. ویژگی مواجهه حرفه مند بیمار که در محیط خصوصی و بدون نظارت عمومی رخ می دهد، زمینه را برای آزار و سوءاستفاده فراهم می کند، حال اگر شخص حرفه مند نظارت درونی نداشته باشد و ارزش های اخلاقی و حرفه ای را درونی نکرده باشد و از طرف دیگر نظارت بیرونی و سازمانی هم ضعیف باشد و بیمار به حقوق خود آشنا نباشد احتمال سوء استفاده و آزار بیشتر می شود.

🔹آزار جنسی بیماران تبعات فردی و اجتماعی مهمی دارد، هم به بیمار صدمه می زند و هم اعتماد عمومی به نظام سلامت را از بین می برد. وقتی اعتماد به نظام سلامت خدشه دار شود، افراد در استفاده از خدمات سلامت دچار تردید و احساس ناامنی می شوند و ممکن است رفتار کمک جویی انها را تحت تاثیر قرار دهد.

🔹 در موضوع آزار جنسی بیماران ممکن است به دلایلی مثل احساس گناه، شرم، ترس و تحقیرشدگی و ناتوانی نتوانند تجربه آزار را بیان کنند. خصوصاً که سازوکار مشخصی برای رسیدگی به آن وجود ندارد و اثبات آن نیز آسان نیست. آزار جنسی بیشتر متوجه زنان است و کودکان و اقلیت های جنسی. همچنین افراد دارای معلولیت و افراد مبتلا به اختلالات روانی. موضوع آزار جنسی بیماران به تازگی و بعد از جنبش می تو در جهان مورد توجه قرار گرفته و پژوهش هایی درباره آن انجام شده است.

🔹در ایران قانون مشخصی درباره آزار جنسی بیماران وجود ندارد. در منشور حقوق بیمار به صراحت به این موضوع اشاره نشده. تنها در بندهایی از آن گفته شده که بیمار می تواند در طول معاینات فرد معتمد خود را همراه داشته باشد. قانون انطباق امور اداری و فنی مؤسسات پزشکی هم بیشتر در جهت اسلامی کردن مراکز پزشکی است و نه پیشگیری از آزار جنسی بیماران. یکی دو بند از این قانون می تواند محافظت کننده باشد، مثلا حضور کارکنان همجنس یا شخص مورد اعتماد بیمار در معاینات یا در جابه جایی بیمار. اما به علت کمبود نیروی انسانی قابل اجرا نیست.

🔹باید به کارکنان آموزش داده شود و درباره اهمیت تقش و جایگاه شان آگاه شوند. بدانند که اعتماد در رابطه حرفه مند و بیمار امری حیاتی و حساس است و رفتارهایی که این اعتماد را خدشه دار می کند را به آنها گوشزد کننند. کادر درمان از پزشک و پرستار و سایر کارکنان چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی باید بدانند که بیمار حقوق و شخصیت دارد و لازم است حرمتش حفظ شود. علاوه بر این لازم است با تخلفات برخورد قانونی صورت گیرد.

🔹 متأسفانه درایران آموزش خاصی به کارکنان درباره بیمار و حقوق او داده نمی شود. عمده آموزش ها نه بر اساس احترام به حقوق بیمار بلکه با این هدف است که چگونه حرفه مندان گرفتار قانون نشوند. یعنی به آنها یاد می دهند که چکار کنند که بیمار نتواند شکایت کند، یا در صورت شکایت کاری از پیش نبرد. معمولاً حریم خصوصی بیمار محلی از اعراب ندارد و با بیمار همچون شیء بی ارزش رفتار می شود. حتی وقتی بیمار بخواهد از حریم خصوصی خود محافظت کند، او را آدمی عقب افتاده از نظر فرهنگی می دانند که انتظار نابه جا و سختگیرانه دارد.

🔹برای پیشگیری از آزار جنسی ، حضور یا همراهی کارکنان زن در مراکز درمانی و امداد و مراکز فوریت های پزشکی وقتی بیمار یا مصدوم زن است، همچنین وجود دوربین نظارتی در آمبولانس می توانند از احتمال وقوع خشونت جنسی بکاهد.

▪️متن کامل گفتگو:
http://khabaronline.ir/xnbvJ

۱۹ بهمن ۱۴۰۳

نظرات بسته است