آرشیو مطالب در دسته بندی ‘تاريخی’
در گرامیداشت سالگردِ ملی شدن صنعت نفت و تحکیم حق حاکمیتِ ملی ایران
در گرامیداشت ۲۹ اسفندماه سال ۱۳۲۹
مبارزات تودههای مردم میهن ما برای دست یافتن به آزادی و استقلال و رهائی از یوغ استعمار و امپریالیسم، جنبش ملی شدن صنعت نفت رویدادی است برجسته و پراهمیت…./ ادامه مطلب »
انجمنهای زنان در انقلاب مشروطه
داستان تشکیل انجمنهای نیمهمخفی زنان در جریان انقلاب مشروطه برای اولینبار در کتاب اختناق ایران توسط مورگان شوستر برای دنیای خارج روایت گردید.شوستر که در مدت اقامتش چندین بار از یاری انجمنهای زنان بهرهمند شده بود، از سهم زنان در آرمان انقلاب با تحسین یاد کرد (انقلاب مشروطه ایران، ص ۲۳۳)… ادامه مطلب »
زنان قدرتمند صفویه؛خیرالنسا زنی که عثمانی را شکست داد
نزهت احمدی، استاد دانشگاه در نشستی درباره زنان عصر صفوی در شهر اصفهان گفت:زنان صفوی شبیه زنان عثمانی یا قاجار یا زنان دورههای پیش از خود نیستند، مدارکی پیدا کردم که نشان از اولین حضور زنان قدرتمند در این دوره دارد. این زنان در عرصه سیاسی نظامی مانند جنگ چالدران حضور داشته اند …./ ادامه مطلب »
سرگذشت چادر در ایران
«زنان و اندیشه» بهتازگی نشستی درباره موضوع پوشش زنان از جمله پوشش چادر برگزار کرده است. این نشست با ارائه پژوهشی از سوی سمانه کهربائیان، دانشآموخته کارشناسی ارشد جامعهشناسی از دانشگاه تهران و پژوهشگر تحولات اجتماعی و فرهنگی تاریخ معاصر، برگزار شد. او معتقد است: «داستان چادر، حکایت فرازوفرود این لباس است، نه از جنبه ترویجی یا انتقادی، بلکه از نگاه تاریخ اجتماعی… ادامه مطلب »
جنبش مشروطه و نقش زنان تحولخواه در بلوای نان
مشارکت زنان در جنبشهای سیاسی اجتماعی، نمونه بارز تغییر اجتماعی در ساخت سنتی جامعه ایران بود. درجریان بلوای نان، زنان برای تأمین مایحتاج روزانه که نان در آن جایگاه مهمی داشته تلاش وافری کردند و با شرکت در جنبشهای اجتماعی به اینگونه وارد میدان اجتماع و سیاست با انگیزههای اقتصادی شدند. ادامه مطلب »
جنبش زنان ایران از طلوع انقلاب مشروطیت تا به امروز
بهمناسبت ۱۴ مرداد سالگرد انقلاب مشروطیت
طلوع انقلاب مشروطیت پیامآور ندای رهایی از چنگال استبداد، تاریکاندیشی و استقرار آزادی و عدالت در کشور ما بود. این انقلاب هر چند که ناتمام ماند ولی تجربیات و آرمانهای انقلاب مشروطیت اثرات تاریخی شگرفی بهجای گذاشت و در آگاهی زنان ایران و جنبش آنان نقش پر ثمری را ایفا کرد……/ ادامه مطلب »
تحول سوژه تاریخی زن از مشروطه تاکنون
اگر تغییر روند سوژه زن در تاریخ را بررسی کنیم، میتوانیم براساس تغیر تحول معنایی زن آینده را فهم کنیم. نقطهی آغاز این مفهوم به دروان مشروطه بازمیگردد تا قبل از آن تنها یک کلمه است و بار سیاسی و اجتماعی بر آن سوار نشده است اما بعد از مشروطه بار جدید بر مفهوم زن شکل میگیرد و مفهوم دیگری به نام زن مردانه شکل میگیرد و زنان در نسبت با یک دیگری که مرد هست خودشان را تعریف میکنند…./ ادامه مطلب »
روز جهانی زن و بزرگداشت آن در جهان
روز جهانی زن در پی مبارزات قهرمانانه ی زنان و توسط آنها پایه گذاری شده است. این روز برای تجلیل از مبارزات زنان برای دستیابی به پیشرفتهای اقتصادی و حقوق سیاسی و اجتماعی آنها و همچنین برجسته کردن گامهایی که هنوز میبایست در این راه برای برابری جنسیتی برداشته شود، پایه گذاری شد و هر ساله در روز ۸ مارس برگزار می گردد….،/ ادامه مطلب »
«زنان، کنشگری مرزی و ورود به کانون قدرت در ایران»
زنان بهعلت محرومیت طولانی و تاریخی از بسیاری از حقوق طبیعی و دور نگهداشته شدن از کانونهای قدرت، در دورههایی از این تاریخ با کنشی آگاهانه و معطوف به هدف؛ نقبی به میدانهای قدرت زده و با یک گام هرچند اندک و کوچک در مناسبات قدرت و گامی دیگر در بطن جامعه، گاه بهتنهایی و تحمل تحقیر و طرد و سرکوب و گاه نیز با همیاری سایر کنشگران مرزی که از برخیاز آنها نام برده شد؛ تأثیری شگرف از خود بهجای نهادهاند… ادامه مطلب »
پیچ تاریخی قوانین برای زنان
زنان در خانواده دنبال برابری قدرت و صمیمیت و تعهد هستند. اما قانون خانواده در ایران این انتظارات زوجین از ازدواج را بهرسمیت نمیشناسد. زیرا یکسری مرد «چگونگی بودن» زنان را تعیین میکنند و اگر هم حرفی میشنوند آن حرفی را میشنوند که «مبتنی بر فطرت» آنهاست و زنان را بهعنوان گروههای اجتماعی متعدد نمیپذیرند و عاملیت زنان را بهرسمیت نمیشناسند. هرچند که قوانین مربوط به زنان در صدسال گذشته از شروع مشروطه تا این روزها بارها پیچوتاب خورده است… ادامه مطلب »
هفتادمین سالگرد ۱۶ آذر، روز دانشجو: دانشجویان پرچمداران مبارزه با استبداد و ارتجاع و بخشی مهم از جنبش ترقیخواهانه در ایران هستند
جنبش دانشجویی در ایران از مرحلهها و مقطعهای زمانی مختلفی عبور کرده است. اگر سال ۱۳۱۳- سال بنیادگذاری دانشگاه تهران- را سال شروع جنبش دانشجویی نیز در نظر بگیریم، این جنبش با دیکتاتوری رضاشاه، پس از آن با دیکتاتوری محمد رضاشاه و سپس بعد از انقلاب در سال ۵۷ با دیکتاتوری خمینی و پس از آن با استبداد خامنهای درگیر بوده است….،/ ادامه مطلب »
مطالبه برآورده نشده زنان از مشروطه تا امروز
با پیروزی انقلاب اسلامی و اهتمام به اجرای فقه سنتی بار دیگر ریاست مرد بر خانواده و ولایت او بر فرزندان احیا شد و سن قانونی ازدواج دختران به سیزده سال کاهش یافت. در کنار آن با اجرای اجباری بودن حجاب شرعی، حق زنان بر بدن و انتخاب پوشش نفی شد. …/ ادامه مطلب »
مساله آموزش زنان، توازی و تلاقی ساختار و عاملیت
در یکصد سال گذشته در آموزش زنان گاهی تلاقی ساختار و عاملیت رخ داده که به شکل گیری مدارس دولتی دخترانه انجامیده و گاه ساختار سیاسی عاملیت زنان را به حاشیه رانده و گاهی برای گریز از تغییری که عاملیت زنانه در صدد آن بوده، کوشش کرده آموزش زنان را به امری بی حاصل تبدیل کند تا نظم اجتماعی و جنسیتی مبتنی بر تبعیض و فرودستی زنان حفظ شود…./ ادامه مطلب »
برساختن زن خانهدار تحصیلکرده در ایران
افسانه نجم آبادی در این مقاله نشان میدهد که چطور مفهوم زن مدرن به عنوان زن خانهدار تحصیلکرده به نفع مدرنیته به کار گرفته شد.
از میان مطالبی که این سالها دربارهی زنان خاورمیانه در آغاز قرن بیستم نوشته شده شماری توجه داشتهاند که در این دوره موضوع مادری و همسری، بهویژه ساماندهی آن به مدد راهنماهای علوم خانهداری، در مباحث مربوط به مفهوم «زن» اهمیت محوری داشته است. …/ ادامه مطلب »
زنان ایرانی چه میپوشیدند؟
ایران در عصر صفوی، همانند بخش عمدۀ اعصار پیش و پس از آن، سرزمینی با تنوع بالای فرهنگی و دینی بوده است. رشد تجارت و شکوفایی صنعت، افراد و گروههای مهاجر مانند تجار و صاحبان حرف و صنایع و اروپاییان را به سوی ایران میکشاند. با اعلام رسمی شدن مذهب شیعه، ایران همچنان تنوع فرهنگی و دینی خود و رواداری نسبت به خارجیان و مهاجرانی را که برای فعالیتهای اقتصادی در ایران حضور داشتند حفظ کرد…./ ادامه مطلب »