آرشیو مطالب در دسته بندی ‘زنان و فرهنگ’
زنان پیشگام در تئاتر؛ ستارگان گمنام بر صحنهی نمایش
تئاتر در ایران همچون دیگر عرصهها مدتها در انحصار مردان بود، و مردانِ زنپوش به جای زنان در تعزیه و نمایش بازی میکردند. حضور زنان در سالنهای تئاتر و تماشاخانهها، خواه بهعنوان بازیگر و خواه در جایگاه تماشاگر، ممنوع بود. در سال ۱۲۹۵، به همت سیدعلی نصر در «گراند هتل»، زنان ــ البته زنان غیرمسلمان ــ برای نخستین بار در ایران در دنیای نمایش حضور یافتند. …./ ادامه مطلب »
عجب شجاعتی! گفتم که این جوانها را دستکم نگیرید !
طبق معمول سرِ حرف از اوضاع ناگوار سیاسی و اقتصادیِ ایران باز میشود و گفتوگو دربارهی چگونگیِ خروج از وضعیت بهشدت بحرانیِ موجود، گل میکند. این امر نشان میدهد که چقدر همه با این پرسش درگیرند که این وضع تا چه زمانی ادامه خواهد یافت …./ ادامه مطلب »
زنان پیشگام: قمر، اولین بانوی آواز ایران
زنی سرکش، جریان ساز و آغازگر: مر مرا هیچ گنه نیست بهجز آنکه زنم/ زین گناه است که تا زندهام اندر کفنم/ قمرالملوک وزیری زمانی که ۱۹ سال داشت، نخستین کنسرت خود را در سالن گراند هتل همراه با ساز استاد مرتضا نیداوود برگزار کرد. یکی از تصنیفهای زیبای ایرانی که در وصف زنان جامعه آن دوران سروده شده بود تصنیف «زن در جامعه» است که توسط قمر خوانده شد… ادامه مطلب »
آلنوش طریان؛ بنیانگذار نخستین رصدخانهٔ فیزیک خورشیدی ایران، ستارهشناس ایرانی
به مناسبت ۱۵ اسفند سالروز درگذشت اولین استاد زن دانشگاه
النوش طریان پایهگذار نخستین رصدخانه فیزیک خورشیدی و نخستین تلسکوپ خورشیدی ایران و ارائه درسهای فیزیک خورشیدی و اخترفیزیک در کشور بود.طریان اولین استاد زن دانشگاه تهران محسوب میگردد، او ابتدا واحد ترمودینامیک را تدریس میکرد اما بعد به منزلهٔ استاد واحد فیزیک ستارگان، که پس از ورود دوبارهٔ ایشان به دانشگاه افتتاح شده بود، به تدریس پرداخت…./ ادامه مطلب »
منیژه حکمت پس از تعطیلی دفتر سینماییاش: تن به حقارت نمیدهم
منیژه حکمت، کارگردان مطرح سینمای ایران اعلام کرد که دفتر سینماییاش را تعطیل کرده است. او تاکید کرد که “در این روزگار تلخ و سیاه” برای روزمرگی “تن به حقارت” نمیدهد..”سه زن”، “زندان زنان” و “جاده قدیم” شماری از فیلمهای سینمایی هستند که منیژه حکمت کارگردانی آنها را برعهده داشت. او از اوایل اسفندماه سال گذشته اعلام کرده بود که “ممنوعالخروج، ممنوعالمعامله و ممنوعالکار” است …/ ادامه مطلب »
پوران درخشنده: میخواهم “هیس پسرها گریه نمیکنند” را بسازم
پوران درخشنده میگوید مدتهاست که دنبال ساختن فیلم «هیس، پسرها گریه نمیکنند» هستم. خیلی تحقیق و کار کردم و زیر بار تمام رنجهای آدمهایی که دچار مشکل شدهاند هستم و این سالهاست که روی شانههای من سنگینی میکند و نمیتوانم این بار را زمین بگذارم. من چطور باید به این آدمهایی که آمدند سرگذشتهایشان را به من گفتند و خودم دردشان را با وجودم کشیدم، پاسخگو باشم؟ ادامه مطلب »
شهلا لاهیجی؛ زنی سرسخت، ناشری اثر گذار
شهلا لاهیجی، پس از سیما کوبان، بانی نشر دماوند، دومین زنیست که در قامت زن ناشر به فضای مردانهی نشر ایران وارد شد، علیرغم چالشها در این فضا ماند، انتشاراتش را گسترده کرد و مرکزی متمرکز بر مسائل زنان به آن افزود، به موضوعات مهمی پرداخت که کمتر مورد توجه ناشران دیگر بود و به گواه بسیاری از فعالان زن و کنشگران برابریخواه، با انتشار کتابهای بسیاری دربارهی زنان و به قلم زنان، نقش مهمی در رواج مباحث فمینیستی در جامعهی ایرانی ایفا کرد…. ادامه مطلب »
باد پیچنده
ابر تیره، چو سیه کرد افق: ـ نعره زنان!
آبی ژرف فلک را ز میان برد که برد
سایه ی ابر سیه، بر همه ی دشت وزید
همچو شب، رنگ رخِ برگ و خزان برد که برد…/ ادامه مطلب »
بیتای سینمای ایران؛ بیهمتا و فرهمند
بیتا فرهی در سینمای زنان مسیری را آغاز کرد که امکان بازنمایی زن به عنوان سوژه فعال تاریخی فراهم شد. وقتی که در فیلم «هامون» به همسرش حمید هامون میگوید: «من عوض نشدم، دیگه دوستت ندارم». این او بود که در نقش مهشید این جمله را برای الگوی جنسیتی زنانه و جامعه باورپذیر ساخت و این عبارت مهم تنها یک دیالوگ ساده نبود …../ ادامه مطلب »
سهم زنان از کرسی استادی در دانشگاه
تجربۀ زنانۀ جذب در نهاد دانشگاه
در ایران، به دلایل فرهنگی و با وجود پیشفرضهای حاکم بر کلیت عرصۀ اشتغال، دشواری دسترسی به مناصب دانشگاهی برای زنان پیچیدهتر نیز میشود. دور از انتظار نیست که قائل شدن جایگاه نانآوری برای مردان در خانواده در جذب دانشگاهی نیز به شکل خودکار مردان را در اولویت جذب و پذیرش قرار دهد…./ ادامه مطلب »
سیمین؛ زنی آزادیخواه و آگاه به کاستیهای جامعه، فقر فراگیر و ستم تحمیلشده بر زنان
کانون نویسندگان ایران: سیمین بهبهانی، شاعر، نویسنده و عضو برجستهی کانون نویسندگان ایران در ۲۸ مردادماه ۱۳۹۳ چشم از جهان فروبست. او در سال ۱۳۰۶ در خانوادهای فرهنگی در تهران چشم به جهان گشود و از همان کودکی با ادبیات و فعالیتهای اجتماعی آشنا شد….. ادامه مطلب »
از دهه شصت: داستانک کوچهی دلگشا
اسم من حبیب باغچهبان است. متولد دهم مرداد هستم، ده روز پیش پنجاه وشش ساله شدم. بیست و سه سال و یک ماه و بیست و دو روز پیش، در یک صبح بارانی زمان اذان صبح برادران مسلمان مرا إعدام کردند!…/ ادامه مطلب »
موسیقی ایران بدون «پروین»
پروین نوریوند، خواننده سرشناس ایرانی، پنجشنبه ۱۹ مرداد، در ۸۵ سالگی در تهران درگذشت. اردیبهشتماه حسین علیزاده آهنگساز و پژوهشگر موسیقی کشورمان بزرگداشتی برای بانو پروین برگزار کرد و خرداد سال جاری نیز پروین در اجرای کنسرتنمایش «کافه عاشقی» که در سالن شهرزاد اجرا میرفت، حاضر شد و در حضورش ترانه «غوغای ستارگان» همآوایی شد. …. ادامه مطلب »
دکتر ماهبانو تاتا، مادر علم آمار ایران درگذشت
دکتر ماهبانو تاتا استاد پیشکسوت گروه آمار دانشگاه شهید باهنر کرمان پس از یک دورۀ بیماری در کرمان درگذشت. روانشاد دکتر تاتا، که هندیتبار بود پنجاه سال پیش به ایران مهاجرت کرد. وی ابتدا در دانشگاههای تهران به امر آموزش و پژوهش در حوزۀ آمار پرداخت اما پس از آن به دانشگاه باهنر آمد و تا پایان عمر به آموزش و پژوهش پرداخت…. ادامه مطلب »
زنان تاثیرگذار ایرانی؛ قمرالملوک وزیری
بلندآوازهترین صدای زن تاریخ ایران، از گلوی زنی جسور شنیده شد که در جامعهای که زنان حق تحصیل نداشتند، در میان مردان و زنان «مرغ سحر» را با صدای بلند فریاد زد. به شهادت بیشتر منابع تاریخی و صفحههای به جای مانده از دوران قاجاریه تا امروز، هیچ خوانندهای قدرت صدا و تنوع تحریرها، مهارت و تسلط در اجرای گوشهها، ردیفها و دستگاههای موسیقی ایرانی را مانند «قمرالملوک وزیری» نداشته است؛ اما جسارت اجرای برنامه زنده در «گراند هتل» و شکستن سد ممنوعیت صدای زنان شاید مهمترین علت یگانه بودن قمر بود/…. ادامه مطلب »