جنگ علیه زنان
در این جنگ تمام عیار از شیوه‌های متعدد تهدید، توبیخ در محل کار و دانشگاه، تعلیق دانشجو، مجازات مالی، هجوم به اتوموبیل‌ها و توقیف کردن آنها، پلمپ و تعطیلی مغازه‌ها، رستوران‌ها، توبیخ و جریمه رانندگان تاکسی و اقدامات بی‌‌شمار دیگر استفاده می‌شود. جنگ علیه زنان بنا بر گفته مریلین فرنچ از ابتدا وجود داشت و همچنان برای ادامه سرکوب تلاش فراوانی می‌شود…./
*****
دکتر شهلا اعزازی_ مدیر گروه مطالعات زنان و استاد دانشگاه_ اردیبهشت ۱۴۰۳
● مریلین فرنچ، فمینیست و نویسنده مشهور آمریکایی، در سال ۱۹۹۲ کتابی تحت عنوان «جنگ علیه زنان» نوشت. در این کتاب مواردی از سرکوب سیاسی، فرهنگی، فیزیکی و اقتصادی زنان در طول تاریخ را شرح داده و سپس به بررسی شرایط کنونی سلطه‌ی مردانگی پرداخته است. سلطه‌ای که هدف آن نابود کردن، به انقیاد درآوردن و مثله کردن زنان در دنیای امروزی است.
● همان‌گونه که فرنچ در کتاب خود نشان داده، نهادهای مختلف در جهان بر زنان اعمال سلطه می‌کنند. نهادهایی مانند آموزش و پرورش که از همان روزهای ورود به دبستان با ارائه متون و عکس‌های مختلف، راه‌های پیشرفت را بر کودکان می‌بندند و نقش دختران را تنها در ازدواج، انجام فعالیت‌های بی‌مزد خانگی و رسیدگی به کودکان بدون دارا بودن حقی بر زندگی آنان می‌بیند. نهادهای اقتصادی نه تنها از رسیدن زنان به مقامات بالا جلوگیری می‌کنند، معدودی از زنان را در حوزه مدیریتی می‌پذیرند و آنها را وادار به انجام رفتارهای مردانه می‌کنند. این نهادها همچنین از طریق زنانه کردن بخش‌هایی از مشاغل، آنان را به سمت مشاغل با درآمد کم سوق می‌دهند.
● نهاد دین که در کنار تمام سرکوب‌ها و تبعیض‌ها در مورد زنان، نسبت گناهکار بودن را هم به آنها می‌دهد و بر این باور است که زنان به عنوان موجوداتی گناهکار و موجد گناه باید از هر لحاظ تحت نظر باشند. نه فقط پوشش زنان تحت نظارت است بلکه فرزندآوری و یا سقط جنین زنان هم وابسته به تصمیمات دیگران است. نهاد بهداشت هنوز هم اطلاعات و دانشی را که از طریق بررسی‌ها و تحقیقات بر روی وضعیت مردان کسب کرده است به زنان تعمیم می‌دهد. هر چند به تازگی برخی از مسائل مختص زنان نیز مورد بررسی قرار می‌گیرند.
● نهاد قانون که از طریق قوانین مردساخته، به مردان امکان و اجازه می‌دهد نه تنها بر زندگی که حتی بر مرگ زنان کنترل و خشونت اعمال کنند. این نهاد باعث شده خشونت خانگی و تجاوزهای خانگی، خود مسیری برای سروری مردان بر زنان باشد. نهادهای فراغتی که انجام بسیاری از شیوه‌های گذران فراغت برای زنان را ممنوع کرده است در عمل فراغت زنان را در خدمتگزاری به خانواده می‌بیند.
● نمونه‌های جنگ علیه زنان بسیار گسترده‌تر از چند نمونه بالا است. هر چند که باید تذکر داد در بسیاری از کشورهای جهان جنگ علیه زنان از صورت آشکار به صورت نیمه پنهان یا حتی پنهان درآمده، و به نگاهی تیزبین نیاز است که این جنگ را درک کند.
● و اما در ایران از طرف افراد مسئول و کسانی که دارای موقعیتی در دولت‌ها هستند بدون مهابا جنگی آشکار و در ابعادی وسیع علیه زنان در حال انجام است. جنگی در خیابان؛ جنگی که آشکارا و با صدای بلند و مصرانه سعی دارد سلطه خود بر بدن زنان، فعالیت‌ها، تصمیم‌گیری‌های خصوصی و شخصی آنان را به نمایش بگذارد.
● جنگی که از طرف حاکمیت علیه زنان به صورت کاملا آشکار و در عرصه عمومی (خیابان)، در ایران در جریان است، بسیار فراگیرتر از آن چیزی‌ست که «مریلین فرنچ» در کتاب خود مطرح کرده است. این جنگ از حوزه کاملا شخصی و فردی (آرایش و نظافت) تا حوزه خانوادگی (فرزندآوری و سقط جنین)، حوزه بی قدرتی زنان (نداشتن حق طلاق، حق بر فرزندان و از دست دادن حقوق فردی پس‌از ازدواج) گستردگی دارد.
● اما اوج جنگ علیه زنان در ایران، جنگ آشکار و واضح در خیابان‌ها است. این جنگ از دهه‌ها پیش با فراز و فرودهایی وجود داشت. زمانی برخورد با زنان خشن‌تر و بی‌پرواتر و زمانی دیگر با درگیری کمتر، اما همیشه وجود داشته. پس از جنبش ژینا جنگی تمام عیار علیه زنانی به راه افتاده است که حق انتخاب بر پوشش را برای خود و حتی برای دیگری می‌خواهند.
● در این جنگ تمام عیار از شیوه‌های متعدد تهدید، توبیخ در محل کار و دانشگاه، تعلیق دانشجو، مجازات مالی، هجوم به اتوموبیل‌ها و توقیف کردن آنها، پلمپ و تعطیلی مغازه‌ها، رستوران‌ها، توبیخ و جریمه رانندگان تاکسی و اقدامات بی‌‌شمار دیگر استفاده می‌شود. جنگ علیه زنان بنا بر گفته مریلین فرنچ از ابتدا وجود داشت و همچنان برای ادامه سرکوب تلاش فراوانی می‌شود.
● با وجود این زنان با مقاومت و تحمل فشارهای زیاد به مطالبات خود دست می‌یابند. سرکوب و اعمال خشونت قادر به جلوگیری از خواست‌های بر حق زنان نیست و در نهایت پیروزی از جانب کسانی خواهد بود که آگاهانه به شرایط نابرابر و سلطه اعتراض می‌کنند.
کانال علمی مطالعات زنان
۵ اردیبهشت ۱۴۰۳