یکی از مهم‌ترین موضوعات مورد بحث در دولت موضوع برجام است. این در حالی است که روند مذاکرات به شکلی فرسایشی شده که نمی‌توان آینده مذاکرات را پیش‌بینی کرد. چرا در حالی که برجام می‌توانست به تحقق وعده‌های دولت کمک کند تا به این اندازه با تأخیر در تصمیم گیری مواجه شده است؟

برجام موضوعی بود که می‌توانست در دولت آقای روحانی به نتیجه برسد. با این وجود به دلیل برخی اختلاف سلیقه‌های سیاسی این شرایط فراهم نشد و کار به جایی رسید که دولت نتوانسته با کشورهای غربی درباره برجام به یک جمع بندی مناسب دست پیدا کند. آنچه در این میان حائز اهمیت است از بین رفتن زمان بود که صورت گرفت. هدف اصولگرایان از گذشت زمان نیز این بود که در عین حالی که میزان غنی سازی را افزایش می‌دهند بتوانند از غرب امتیاز بگیرند و در نهایت در مذاکرات برجام به نتیجه برسند. هدف اصولگرایان این بود که بدون اینکه میزان غنی سازی را کاهش بدهند و یا تعداد سانتریفیوژها را کاهش بدهند بتوانند با کشورهای غربی توافق کنند و تحریم‌ها را علیه ایران لغو کنند. این در حالی است که این موضوع با مخالفت کشورهای غربی مواجه شده و به همین دلیل تاکنون توافقی صورت نگرفته است. به هر حال هر مذاکره‌ای دارای قواعد و اصول خاص خود است. برخی اصولگرایان اجازه ندادند برجام در دولت حسن روحانی به نتیجه برسد. در شرایطی که بایدن تازه در آمریکا به قدرت رسیده بوده دولت روحانی مذاکراتی را انجام داد که می‌توانست در ماه‌های پایانی عمر دولت دوازدهم برجام به نتیجه برسد. با این وجود برخی از اصولگرایان به دلیل اینکه بتوانند از مواهب سیاسی برجام به سود خود استفاده کنند این اجازه را به دولت روحانی ندادند و تلاش کردند در دولتی اصولگرای بعدی به توافق دست پیدا کنند. در واقع این یک اختلاف سلیقه بین جریان‌های سیاسی بود که اجازه نداد برجام تاکنون به نتیجه برسد.

اختلاف بین دو جریان سیاسی کشور در زمینه برجام چه پیامدهای سیاسی برای کشور داشته است؟

واقعیت این است که با رویکردی که جریان‌های سیاسی در این زمینه در پیش گرفتند منافع اقتصادی کشور را به تعویق انداختند. بسیاری فشارها روی مردم به وجود آمد که به دلیل همین اختلافات بود. اگر این اختلاف سیاسی نبود و برجام در پایان دولت روحانی به نتیجه رسیده بود مردم این همه فشارهای اقتصادی و معیشتی را تحمل نمی‌کردند و چه بسا برخی از مشکلات آنها از بین می‌رفت. یکی از دلایلی که تاکنون برجام به نتیجه نرسیده این است که اصولگرایان ارتباط با جهان را در اولویت‌های نخست خود قرار نداده‌اند، بلکه برای آنها موضوع ارتباط با جهان در اولویت‌های دیگر قرار دارد. رئیس‌جمهور عنوان می‌کند که اقتصاد کشور را به برجام گره نخواهد زد. حامیان دولت نیز همین موضوع را تکرار می‌کنند و روی این موضوع تأکید دارند که بدون برداشته شدن تحریم‌ها و با استفاده از ظرفیت‌های داخلی بتوانند مشکلات کشور را حل کنند. این یک هدف متعالی و خوب است که دولت بخواهد با استفاده از ظرفیت‌های داخلی مشکلات را حل کند و همه نیز از این رویکرد حمایت خواهند کرد. با این وجود در شرایط کنونی تحریم‌های بین‌المللی چالش‌هایی برای اقتصاد کشور ایجاد کرده و به همین دلیل نمی‌توان این چالش‌ها را نادیده گرفت. در نتیجه دولت باید در مرحله نخست با یک توافق خوب با کشورهای غربی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را لغو کند تا اقتصاد کشور بتواند از وضعیت کنونی خارج شود و با دیگر کشورهای جهان ارتباط اقتصادی داشته باشد. نکته دیگری که در این زمینه وجود دارد نقش روسیه در اتفاقات برجام است. به نظر می‌رسد دولت سیزدهم روی همکاری با روسیه تأکید دارد و از رویکردی که در پیش گرفته چنین برمی‌آید که روسیه نقش مهمی در توافق برجام خواهد داشت. موضوع گفت‌وگوی تمدن‌ها که رئیس دولت اصلاحات در دوران ریاست‌جمهوری خود مطرح کردند موضوع خوبی برای نشان دادن حسن نیت جمهوری اسلامی در سطح جهان بود. با این وجود برخی اجازه تأکید روی این موضوع را ندادند و به همین دلیل ما در سال‌های بعد هزینه‌های سیاسی دادیم.

اصولگرایان تا قبل از انتخابات۹۸ در ۴انتخابات شکست خوردند. به همین دلیل انتقادات زیادی به مجلس و دولت منتسب به جریان اصلاحات وارد می‌کردند. در شرایطی که مجلس یازدهم و دولت سیزدهم در اختیار اصولگرایان قرار گرفته آیا این جریان موفق شده گام‌های مهمی برای حل مشکلات مردم بردارد؟

اصولگرایان در شرایطی در انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری به پیروزی رسیدند که برخی از چهره‌های اصلاح‌طلب بنا به دلایلی در انتخابات حضور نداشتند. این یک عامل مهم در روی کار آمدن اصولگرایان بوده است. در چهار انتخابات قبل از سال۹۸ اصلاح‌طلبان در حالی در انتخابات پیروز شدند که اصولگرایان با همه ظرفیت‌های خود در انتخابات حضور داشتند. با این وجود این وضعیت درباره انتخابات مجلس در سال۹۸ و ریاست‌جمهوری۱۴۰۰ وجود نداشت و اصولگرایان بدون حضور اصلاح‌طلبان و چهره‌های تأثیرگذار جریان اصلاحات در انتخابات به پیروزی رسیده‌اند. تجربه سیاسی نشان داده که جریان‌هایی که بدون حضور رقیب قدرتمند در انتخابات به قدرت رسیده‌اند در عمل نتوانسته‌اند اقدامات مهمی برای حل مشکلات مردم انجام دهند. شاید یک جریان سیاسی بتواند بدون حضور رقیب به قدرت برسد اما آیا توانمندی حل مشکلات مردم را خواهد داشت؟ مردم همواره به تصمیماتی که نمایندگان مجلس می‌گیرند امیدوار هستند که مشکلات آنها را حل کند. این در حالی است که رویکردی که مجلس یازدهم در پیش گرفته چندان در راستای حل مشکلات مردم نیست و تاکنون نتوانسته مشکلات آنها را مرتفع کند. امروز مردم با مشکلات جدی در زندگی خود مواجه هستند. با این وجود هنوز طرح و برنامه‌ای در مجلس تصویب نشده که مطالبات مردم را پیگیری کند. هنگامی که یک نماینده به عنوان منتخب مردم انتخاب می‌شود این امیدواری وجود دارد که در راستای مطالبات مردم حرکت کند.

مجلس یازدهم عنوان می‌کند که به دنبال حل مشکلات مردم است. آیا در واقع نمایندگان در راستای مطالبات مردم حرکت می‌کنند؟

اگر اینگونه بود باید مشکلات مردم حل می‌شد و نتیجه آن در زندگی مردم مشخص می‌شد. امروز زنان جامعه با مشکلاتی مواجه هستند. این در حالی است که نمایندگان مجلس اقدام موثری برای حل مشکلات زنان انجام نمی‌دهند. برخی حقوق شهروندی که زنان از آن برخوردار هستند بیش از آنکه یک امتیاز باشد یک حق است و زنان به صورت طبیعی از آن برخوردار هستند. حضرت امام(ره) تأکید داشتند که زنان می‌توانند در زمینه اجتماعی و سیاسی به هر شکلی که تمایل دارند فعالیت کنند. این در حالی است که برخی فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی زنان را با توجه به مستنداتی که می‌آورند و منبع مشخصی نیز ندارد محدود کرده‌اند.جامعه زنان کشور برای بسیاری از دستاوردهایی که امروز در جامعه وجود دارد هزینه داده است. به عنوان مثال برای تحصیل دختران و یا حق اظهار نظر زنان جامعه هزینه‌های زیادی داده‌اند تا وضعیت به امروز رسیده است. در ابتدای انقلاب کسی به زنان جامعه نگفت که حجاب داشته باشند و آنچه اتفاق افتاد انتخاب زنان جامعه بود. به همین دلیل نیز بودند کسانی که به حجاب اعتقاد نداشتند و پس از مدتی در فضای انتخابی حل شدند و از حجاب استفاده کردند. انتقاد دیگری که امروز به اصولگرایان وارد است درباره اینترنت است. آقای رئیسی در رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری عنوان کردند که شرایط را برای استفاده مردم از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی مساعد می‌کنند. این در حالی است که در شرایط کنونی وضعیت اینترنت خوب نیست و برای باز کردن یک کلیپ چندین دقیقه وقت انسان هدر می‌رود.

برخی لوایح درباره زنان مانند لایحه امنیت زنان در مجلس دهم در دستور کار قرار گرفت. چرا در دولت و مجلس اصولگرا این لوایح پیگیری نشده و به نتیجه نرسیده است؟ دیدگاه شما درباره عملکرد معاونت زنان ریاست‌جمهوری چیست؟

واقعیت این است که در شرایط کنونی دولت به اندازه‌ای مشکل دارد که مسائل زنان در اولویت‌های نخست قرار ندارد. از سوی دیگر فردی به عنوان معاون زنان ریاست‌جمهوری انتخاب شده که مشی فکری ایشان به این صورت است. من در این زمینه یک مثال می‌زنم. یک مدیر هنگامی که انتخاب می‌شود به دنبال این است که سطح فکری و زندگی زنان را در راستای جامعه جهانی و کشورهای دیگر جهان قرار بدهد و در این زمینه تلاش می‌کند. با این وجود مدیر دیگری انتخاب می‌شود که دارای عقاید و افکار خاص خود است و تلاش می‌کند در یک محدوده خاص مطالبات زنان را دنبال کند. بدون تردید باید بین رویکردی که این دو مدیر در حوزه زنان در دستور کار خود قرار می‌دهند تفکیک قائل شد. در شرایط کنونی این وضعیت به همین صورت است و ما با مدیرانی در حوزه زنان مواجه هستیم که در فضای فکری خودشان مطالبات زنان را دنبال می‌کنند. به همین دلیل نیز تاکنون مطالبات اصلی زنان در دستور کار دولت و مجلس قرار نگرفته است.