روایت آزاده ثبوت از جنبش‌های فمینیستی در فلسطین و مساله استعمار
جنبش زنان فلسطین در خلال یک قرن گذشته، نه تنها در برابر اشغالگران و استعمارگران مبارزه کرده و می‌کند بلکه در درون جامعه فلسطینیان نیز با تمرکز بر دگرگونی ساختار مردسالارانه و روابط قدرت با استفاده از تاکتیک‌هایی مانند آموزش، افزایش آگاهی عمومی، اصلاحات اجتماعی و مشارکت اجتماعی-سیاسی برای ایجاد تغییرات دگرگون‌کننده در جامعه فلسطین می‌کوشد،..
***
شورانگیز دادشی:
🔹 در طول تاریخ مبارزات آزادی‌بخش فلسطین، زنان فلسطینی شیوه‌های متنوعی از مبارزه، مقاومت و تاب‌آوری را در پاسخ به شرایط در حال تحول فلسطین شکل داده‌اند. مبارزه آنها هم شامل اقدامات مستقیم گروهی، کنشگری سیاسی و هم تلاش برای حفظ قاطعانه زندگی روزمره در میانه اشغال، استعمار شهرک‌نشینان، آوارگی و خشونت بوده است. زنان فلسطینی در خلال یک قرن گذشته با تکیه بر ماهیت سیال مبارزه و مقاومت در برابر خشونت، همواره به دنبال راه‌های معتبر و قابل دوام برای مبارزه، مقاومت و تحمل چالش‌ها هم در درون جامعه و هم در مبارزه با دشمن بوده و هستند.
🔹 این بخشی از سخنان دکتر آزاده ثبوت، مدرس و محقق پسادکتری (در دانشگاه کوینز بلفاست) در موسسه فرهنگی و هنری شک است. این جلسه با حضور جمعی از علاقمندان در اوایل تیرماه امسال در تهران برگزار شد.ثبوت در زمینه عدالت انتقالی، هنر، جنبش‌های اجتماعی و شهری و مبارزات جنسیتی و سیاست رادیکال در فلسطین و کشورهای جنوب غرب آسیا مطالعه و تحقیق می‌کند، در کمپ‌های فلسطینیان در لبنان کار میدانی-پژوهشی انجام داده و با نسل‌های مختلف آوارگان و پناهندگان که در اردوگاه‌ها زندگی می‌کنند کار تاریخ شفاهی انجام داده و با نهادهای بین‌المللی با محوریت فلسطین همکاری کرده است.
🔹 جنبش زنان فلسطین در خلال یک قرن گذشته، نه تنها در برابر اشغالگران و استعمارگران مبارزه کرده و می‌کند بلکه در درون جامعه فلسطینیان نیز با تمرکز بر دگرگونی ساختار مردسالارانه و روابط قدرت با استفاده از تاکتیک‌هایی مانند آموزش، افزایش آگاهی عمومی، اصلاحات اجتماعی و مشارکت اجتماعی-سیاسی برای ایجاد تغییرات دگرگون‌کننده در جامعه فلسطین می‌کوشد،
می‌کند.
🔹 ماتیل مغنم، حقوق‌دان، فمینیست و مورخ برجسته مسیحی فلسطینی در آن زمان، واکنش بریتانیا به قیام را در کتاب خود به نام «زن عرب و مسئله فلسطین» که در سال ۱۹۳۷ منتشر شد، این‌گونه توصیف می‌کند: «صدها مرد به زندان فرستاده شدند، صدها خانه به‌طور بی‌رحمانه ویران شدند. صدها کودک یتیم شدند…» در آن کتاب کمیساریای عالی بریتانیا، «بی‌رحم و تشنه به خون» توصیف شده است».
در آن سال‌ها، در سراسر فلسطین، پیشگامان برجسته فمینیست برای مبارزه با استعمار به سازماندهی مشغول بودند. یکی از برجسته‌ترین فمینیست‌های فلسطینی، سادیج بهاء نصار سردبیر و نویسنده روزنامه الکَرْمِل بود که در سال ۱۹۰۸ در حیفا تأسیس شد. الکرمل یک روزنامه تاریخی بود که کمک زیادی به شکل‌گیری آگاهی ملی فلسطینی‌ها کرد و نقش اساسی در متحد کردن فلسطینی‌ها در برابر استعمار و صهیونیسم داشت. در اوایل دهه ۱۹۲۰، نصار بخشی از روزنامه را به بحث درباره مسائل زنان و دیگر مسائل مهم اجتماعی اختصاص داد. مقالات او بر مبارزه انقلابی زنان فلسطینی علیه استعمار متمرکز بود و از بحث در مورد برابری بین دو جنس تا افزایش فعالیت سیاسی و مبارزات ملی‌گرایانه در برابر تجاوزات استعماری را شامل می‌شد. در ۱۹۳۰، نصار با مریم الخلیلی «اتحادیه زنان عرب حیفا» را تأسیس کرد که یک اتحادیه مبارزه ضداستعماری برای آزادی فلسطین بود.
🔹 سال ۱۹۳۶ بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین شورش فلسطینیان علیه حکومت بریتانیا آغاز می‌شود. تا انتفاضه اول در اواخر دهه ۱۹۸۰ هیچ مقاومتی در این مقیاس در فلسطین شکل نگرفته بود. مقامات بریتانیا از روند اعتراضات نگران شدند و بیست هزار سرباز را برای سرکوب شورش‌ها وارد کردند. فلسطینی‌ها شیوه‌های بسیاری برای مقاومت در این دوره ابداع کردند. در ابتدا، یک کمیته عالی توسط برخی نخبگان و صاحبان قدرت و اعتبار محلی در فلسطین به منظور توقف مهاجرت صهیونیست‌ها از طریق مذاکره و چانه‌زنی، محدود کردن انتقال زمین و وادار ساختن بریتانیا به ایجاد یک مجلس منتخب دموکراتیک ایجاد شد. همزمان به مدت شش ماه اعتصابات به طول انجامید که در تاریخ مبارزات مدنی و سیاسی در جنوب‌غرب آسیا در نوع خود بی‌نظیر بود. زندگی اقتصادی در بیشتر مناطق فلسطین متوقف شد. اعتراضات با نافرمانی مدنی و در مواردی حمله به شهرک‌نشینان و اموال آنها همراه شد.
🔹 زنان عرب نیز در طول شورش بزرگ، سهم گسترده‌ای در تلاش‌های مقاومت داشتند. برای نمونه، در سال ۱۹۳۸ گزارش شد که یک زن دروزی اهل لبنان به نام حنیه بنت ابواحمد در مرز در حال تلاش برای قاچاق اسلحه به فلسطین دستگیر شد. در سال ۱۹۳۸، نصار به دلیل تامین سلاح برای شورشیان فلسطینی توسط انگلیسی‌ها دستگیر شد و تقریباً یک سال در زندان بود. متن کامل گزارش کانون زنان ایرانی را از ارایه آزاده ثبوت، پژوهشگر حوزه مطالعات فلسطین را در اینجا بخوانید
#مطالعات_زنان
۲۳ تیر ۱۴۰۳