آزادی بیان در هفته‌ای که گذشت (۱۷ تا ۲۴ دی ۱۴۰۰)
گزارش کانون نویسندگان ایران از یک هفته سرکوب (۱۷ تا ۲۴ دی ۱۴۰۰)
روز جمعه ۱۷ دی – در این روز خبر رسید فرنگیس مظلوم، فعال مدنی و مادر سهیل عربی طی ابلاغیه‌ای جهت اجرای حکم حبس به اجرای احکام دادسرای اوین احضار شده است و انجمن قلم (پن) آمریکا با انتشار بیانیه‌ای در این روز، خواستار آزادی بی قید و شرط بکتاش آبتین شد …/
****
جمعه ۱۷ دی ۱۴۰۰
– در این روز خبر رسید فرنگیس مظلوم، فعال مدنی و مادر سهیل عربی طی ابلاغیه‌ای جهت اجرای حکم حبس به اجرای احکام دادسرای اوین احضار شده است.
– انجمن قلم (پن) آمریکا با انتشار بیانیه‌ای در این روز، خواستار آزادی بی قید و شرط بکتاش آبتین شد. سوزان ناسل، مدیر انجمن قلم (پن) در بخشی از این بیانیه در واکنش به وخامت حال آقای آبتین نوشته است: «بکتاش آبتین پس از دو بار ابتلا به بیماری کووید-۱۹ در زندان اوین در ایران، هم اکنون در کمای مصنوعی به سر می‌برد. حکومت ایران او را به ناحق در زندانی شلوغ و پرجمعیت به بند کشیده و بارها وی را از دسترسی به درمان مناسب محروم کرده است.»
شنبه ۱۸ دی
– کانون نویسندگان ایران با انتشار اطلاعیه‌ای در این روز از مرگ بکتاش آبتین، خبر داد. در این اطلاعیه آمده: «بکتاش آبتین شاعر، فیلمساز و عضو پایدار و برجسته‌ی کانون نویسندگان ایران که جان شیرین خود را فدای آزادی کرد، از میان ما رفت.»
– کانون نویسندگان ایران در این روز با انتشار بیانیه‌ای تحت عنوان «حاکمیت آزادی‌ستیز بکتاش آبتین را به قتل رساند» مردم را در جریان ستمی که بر آبتین رفت قرار داد. در بخشی از این بیانیه آمده است: «کانون نویسندگان ایران چنان که پیش از این بارها اعلام کرده است، حاکمیت جمهوری اسلامی و دستگاه قضایی و امنیتی آن را عامل و مسئول فاجعه‌ی مرگ و بلکه قتل تبهکارانه‌ی بکتاش آبتین می‌داند و صدای دادخواهی خود را به گوش جهانیان می‌رساند و از همه‌ی آزادی‌خواهان، نهادهای مستقل هم‌سو و مدافعان حقوق بشر می‌خواهد چشم بر این جنایت نبندند و فریاد اعتراض خود را رساتر کنند».
– سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوس‌رانی تهران و حومه در این روز خبر داد حراست و مدیریت شرکت واحد برای ممانعت از شکل‌گیری اعتراض «چراغ روشن و حرکت با سرعت ۳۰ کیلومتر» رانندگان در خطوط بی‌آرتی، از خروج اتوبوس رانندگانی که نقش محوری در اعتراضات دارند ممانعت کرد و این رانندگان را در توقفگاه نگاه داشته است.
– سالار صدیق همدانی و ابراهیم صدیق همدانی، زندانیان سیاسی زندان ارومیه که در اعتراض به عدم اجرای اصل تفکیک جرائم از دوشنبه ۱۳ دی در اعتصاب غذا هستند، در این روز به بازداشتگاه اداره‌ی اطلاعات ارومیه منتقل شدند.
– در این روز شادی گیلک، پرستار و همسر آرش جوهری فعال کارگری زندانی که برای گذراندن دوران محکومیت یکساله‌ی خود به اجرای احکام دادسرای مقدس تهران احضار شده بود، راهی زندان اوین شد.
– در این روز افسانه عظیم‌زاده، فعال اجتماعی حوزه‌ی زنان و کودکان کار و نگار مسعودی عکاس و مستندساز و فعال حوزه زنان به دادگاه انقلاب تهران احضار شدند. نگار مسعودی و افسانه عظیم‌زاده به دو اتهام اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی و فعالیت تبلیغی علیه نظام متهم شده بودند اما در ابلاغیه صادره به اتهامات نگار مسعودی اتهام اشاعه فساد و فحشا نیز اضافه شده است.
– در این روز خبر رسید یاشار تبریزی، فعال مدنی پس از حضور در محل سرنگونی هواپیمای اوکراینی، توسط ماموران امنیتی دستگیر و به مکان نامعلومی منتقل شده است.
– شماری از زندانیان سیاسی محبوس در بند ۸ زندان اوین، در واکنش به قتل بکتاش آبتین از اعضای کانون نویسندگان ایران در نتیجه‌ی عدم رسیدگی به موقع پزشکی، با تحصن در هواخوری این بند در این روز اعتراض خود را نشان دادند و مراسمی در یادبود وی در سلول او در زندان برگزار کردند.
– سندیکای کارگران نیشکر هفت‌تپه با صدور بیانیه‌ای در این روز جانباختن بکتاش آبتین را به خانواده، کانون نویسندگان ایران و دیگر انسان‌های آزادی‌خواه که برای آزادی و برای رهایی از سرکوب و ستم و استبداد مبارزه می‌کنند، تسلیت گفت و نوشت: «بی شک کسانی که آبتین را به بند کشیدند قاتلان آبتین هستند.»
– توماج صالحی، خواننده‌ی رپ اعتراضی، در این روز خبر داد که قبل از برگزاری دادگاه به وکیلش اعلام شده که حق دفاع از او را ندارد.
– لیلا حسین‌زاده، فعال صنفی دانشجویی و زندانی سیاسی سابق که پیشتر در دادگاه انقلاب تهران به ۵ سال حبس تعزیری و دو سال منع فعالیت در فضای مجازی (اینترنت) محکوم شده بود، و در حالی‌که وی به دلیل عدم تحمل کیفر به دلیل بیماری، از بابت پرونده‌ی پیشین خود از زندان آزاد شده بود، طی ابلاغیه‌ای در این روز جهت اجرای حکم حبس به واحد اجرای احکام دادسرای اوین احضار شد.
– در این روز خبر رسید که اسماعیل گرامی و شاپور احسانی‌راد، دو کارگر بازنشسته‌ی زندانی به همراه چهار زندانی سیاسی دیگر در پرونده‌ی جدیدی به اتهام «شورش در زندان» از سوی دادسرای فشافویه احضار شده‌اند.
– در این روز زهرا محمدی، فعال فرهنگی و مدرس زبان کردی، برای تحمل دوران محکومیت ۵ ساله‌ی خود راهی بند زنان کانون اصلاح و تربیت سنندج شد.
یکشنبه ۱۹ دی
– با وجود این‌که خانواده‌ی بکتاش آبتین اعلام کرده بودند که مراسم خاکسپاری این عضو جانباخته‌ی کانون نویسندگان ایران دوشنبه ۲۰ دی برگزار خواهد شد، کانون نویسندگان ایران با انتشار اطلاعیه‌ای در این روز اعلام داشت که زمان برگزاری مراسم خاکسپاری بکتاش آبتین در پی فشار نهادهای اامنیتی در ساعت ۳ بعد از ظهر امروز یکشنبه ۱۹ دی ماه ۱۴۰۰، در محل امامزاده عبدالله شهر ری برگزار خواهد شد.
– در این روز مراسم خاکسپاری بکتاش آبتین در امامزاده عبداله شهر ری با حضور اعضای خانواده، اعضای کانون نویسندگان ایران و جمع کثیری از مردم شریف و آزاده‌ی ایران که توانسته بودند در فرصت کوتاهی که داشتند در آن‌جا حاضر شوند، برگزار شد. در این مراسم که تحت فشار و با حضور نیروهای امنیتی همراه بود، بیانیه‌ی کانون نویسندگان ایران با عنوان «حاکمیت آزادی‌ستیز بکتاش آبتین را به قتل رساند»، قرائت شد و حاضران شعارهای «درود بر آبتین، مرگ بر ظالمین»؛ «آبتین زنده است، راه او پاینده است»؛ «این شاعر آزاده، کابوس این بیداده» را سر دادند و سرودهای انقلابی خواندند.
– کانون نویسنگان ایران در این روز خبر داد چهار تن از دوستان بکتاش آبتین پس از برگزاری مراسم خاکسپاری وی بازداشت و پس از دو ساعت آزاد شدند. همچنین دوربین یک مستندساز که در حال فیلمبرداری از مراسم بوده نیز توسط نیروهای امنیتی توقیف شده است.
– شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران با انتشار بیانیه‌ای در این روز ضمن محکوم کردن قتل بکتاش آبتین، شاعر، فیلمساز و عضو کانون نویسندگان ایران، مردم را به شرکت در مراسم خاکسپاری آبتین فراخواند. در بخشی از این بیانیه آمده است: «مرگ بکتاش آبتین روح تازه‌ای در کالبد آزادی‌خواهی و مبارزه با استبداد خواهد دمید».
– جمعی از زندانیان سیاسی در زندان رجائی‌شهر کرج در پی قتل بکتاش آبتین، عضو زندانی کانون نویسندگان ایران با انتشار نامهای در این روز ضمن ابراز همدردی با بازماندگان وی، جمهوری اسلامی را مسئول این رخداد عنوان کردند.
– در این روز علیرضا فرشی، فعال مدنی ترک آذربایجانی، جهت معاینات تخصصی و احتمال عمل جراحی پیوند قرنیه، از زندان تهران بزرگ به مرخصی درمانی اعزام شد.
– در این روز اتهامات «عضویت در گروه‌های مخالف نظام»، «ارتباط با شبکه‌های مخالف نظام»، «توهین به رهبر» و «فعالیت تبلیغی علیه نظام» به صورت آنلاین توسط دادسرای عمومی و انقلاب به میثم کاظمی، که از ۱۳ آذر در زندان به سر می‌برد، تفهیم شد.
– در این روز خبر رسید بهنام موسیوند، فعال مدنی در شرایط نامناسب جسمانی دوران محکومیت ۵ ساله‌ی خود را در زندان رجایی‌شهر کرج سپری می‌کند. موسیوند به دلیل عدم پذیرش استفاده از دستبند به هنگام اعزام به مراکز درمانی، تاکنون به دستور رئیس این زندان از رسیدگی پزشکی محروم مانده است.
– محمد ابوالحسنی، فعال مدنی زندانی، که از ۱۱ دیماه جهت تحمل دوارن محکومیت ۱۵ ماهه خود راهی زندان اوین شده بود، در این روز از زندان اوین به زندان تهران بزرگ منتقل شد.
– جمعی از زندانیان سیاسی زندان‌های جمهوری اسلامی با انتشار بیانیه‌ای در این روز قتل بکتاش آبتین، شاعر، فیلمساز و عضو کانون نویسندگان ایران را قتل سیستماتیک زندانیان سیاسی توصیف کردند.
– هادی رحیمی، نوکیش مسیحی در این روز، جهت تحمل دوران محکومیت خود راهی زندان اوین شد. رحیمی پیشتر توسط شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران، به تحمل ۴ سال حبس تعزیری محکوم شده بود. این حکم نهایتا توسط شعبه ۳۶ دادگاه تجدیدنظر استان تهران عینا تایید شد.
دوشنبه ۲۰ دی
– عالیه مطلب زاده، عکاس و فعال حقوق زنان، که از مهر ۹۹ در حال تحمل دوران محکومیت ۲ ساله‌ی خود است، به دلیل برگزاری مراسمی به یاد بکتاش آبتین در بند زنان زندان اوین، در این روز از زندان اوین به زندان قرچک ورامین تبعید شد.
– انجمن صنفی روزنامه‌نگاران آزاد تهران در این روز با انتشار پیامی مرگ بکتاش آبتین را قتل عمد توصیف و بر ضرورت پاسخگویی مسئولان زندان تاکید کرد.
– در این روز فریبا اسدی، که پیشتر به اتهام «تبلیغ علیه نظام» در دادگاه انقلاب شهریار به تحمل یک سال حبس تعزیری محکوم شده بود، در منزل شخصی خود در تهران بازداشت و جهت تحمل حبس به زندان قرچک ورامین منتقل شد.
– دادگاه تجدیدنظر استان خوزستان در این روز محکومیت حامد مرتضوی را به ۴ سال ۶ ماه حبس، ۲ سال ممنوعیت خروج از کشور و مطالعه‌ی کتابی از محسن قرائتی، به اتهامات «توهین به بنیانگذار و توهین به رهبر» و «عضویت در دسته و جمعیت بیش از دو نفر به قصد بر هم زدن امنیت کشور» عیناً تأیید کرد.
– در این روز خبر رسید محمدجواد وفایی ثانی، از مربیان بوکس و زندانی محبوس در زندان مشهد که متهم به «تحریق و تخریب عمدی اماکن خاص از جمله ساختمان تعزیرات حکومتی» است، به اعدام محکوم شده است. بابک پاک‌نیا که وکالت این پرونده را بر عهده دارد، نوشته است قاضی دادگاه رای به «اتهام افساد فی‌الارض» داده و متهم را به اعدام محکوم کرده است.
– کژال نصری، فعال مدنی و فرهنگی، پس از یک ماه ناپدیدی قهری توسط ماموران امنیتی در این روز با دستبند الکترونیکی، احضار روزانه به وزارت اطلاعات و تودیع وثیقه‌ی ۱۰۰ میلیون تومانی، موقتاً از بازداشتگاه اداره‌ی اطلاعات سنندج آزاد شد.
– نیروهای گارد ویژه‌ی زندان ارومیه در این روز زندانیان محبوس در بند سیاسی این زندان را همراه با ضرب و شتم و تخریب اموال برخی از این زندانیان به بند جدید منتقل کردند.
– علی احمدی، شهروند بهائی در این روز با پایان ایام مرخصی به زندان قائمشهر بازگشت. بازگشت او به زندان در شرایط شیوع ویروس کرونا در حالی است که وی مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای دیابت، مشکلات ریوی و ناراحتی قلبی است و پیشتر با دستور پزشکی قانونی به مرخصی درمانی اعزام شده بود.
سه‌شنبه ۲۱ دی
– انجمن قلم آمریکا با صدور بیانیه‌ای در واکنش به جان باختن بکتاش آبتین در این روز اعلام کرد که مرگ او «مطلقا قابل پیشگیری بود» و خواستار آزادی فوری سه عضو زندانی کانون نویسندگان ایران، رضا خندان (مهابادی)، کیوان باژن و آرش گنجی شد.
– در این روز جمعی از زندانیان سیاسی زندان تهران بزرگ، با انتشار بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن قتل بکتاش آبتین و سرکوب تجمع زندانیان بند هشت و بند زنان زندان اوین که به یاد بکتاش آبتین برگزار شده بود، خواستار اقدام عملی نهادهای حقوق بشری و بین‌المللی در جهت محکومیت اعمال جنایتکارانه‌ی جمهوری اسلامی شدند.
– در این روز بیانیه‌ای با امضای جمعی از نویسندگان و هنرمندان و با عنوان «در گرامیداشت “بکتاش آبتین” و جان باختن نابهنگام این شاعر آزادی‌خواه و عضو کانون نویسندگان ایران» منتشر شد. در بخشی از این بیانیه آمده است: «ما سکوت نمی‌کنیم و از مبارزه علیه سانسور، تبعیض و بی‌عدالتی دمی باز نمی‌مانیم. ما از دادخواهی خون‌های ریخته بر خاک و جان‌های سوخته و تباه شده‌ی هم‌قلمان و هم‌فکرانمان ذره‌ای پا پس نمی‌کشیم.»
– در این روز بیانیه‌ی «جمعی از فعالان سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حقوق‌بشری» با عنوان «در سوگ شهید اهل قلم بکتاش آبتین» منتشر شد. در بخشی از این بیانیه آمده است: «این نخستین‌بار نیست که نویسندگان و شاعران هزینه آزادگی قلم و کلام خویش را به بهای جان می‌پردازند. از سعید سلطان‌پور تا محمّد مختاری، محمّد جعفر پوینده، مجید شریف و بسیاری دیگر از نویسندگان و متفکران و اکنون بکتاش آبتین، سال‌هایی نه‌چندان طولانی پیموده شده است.»
– در این روز خبر رسید اداره‌ی اماکن شهرستان زنجان، اقامتگاه بوم‌گردی آنام را به دلیل همکاری برای ضبط کلیپ یک آهنگ به زبان ترکی پلمب کرد.
– صبا سفیدی، شهروند بهائی ساکن تهران، پس از حضور در بازپرسی دادسرای اوین در این روز بازداشت شد.
– در این روز خبر رسید سارا عسکری، دانشجوی دانشکده‌ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران، طی ابلاغیه‌ای به دادگاه انقلاب تهران احضار شده است.
– در این روز خبر رسید که پرونده‌ای جدید به اتهام «نشر اکاذیب» برای رضا مظاهری که از ۴ دی ۲ سال محکومیت خود را در زندان اوین سپری می‌کند، گشوده و او به بازپرسی دادسرای اوین احضار شده است.
– در این روز خبر رسید که امید موسوی، کارگر و از بازداشت‌شدگان آبان ۹۸ در سن ۲۲ سالگی و در اثر آسیب‌های جسمی و روحی ناشی از بازداشت و شکنجه دچار حمله‌ی قلبی شده و جان باخته است.
– ناتولی درخشان، شاعر و شهروند بهائی، در این روز در منزل خود در ساری توسط ماموران اداره‌ی اطلاعات بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد.
– در این روز خبر رسید مهدی صالحی، از بازداشت‌شدگان اعتراضات دیماه ۹۶ که به همراه ۴ تن دیگر از بازداشت‌شدگان این اعتراضات به اعدام محکوم شده است، به‌دلیل تاخیر در رسیدگی پزشکی دچار سکته مغزی شد.
چهارشنبه ۲۲ دی
– بیش از ۳۰۰ عضو خانه سینمای ایران با انتشار بیانیه‌ای در این روز به پیام هیئت مدیره خانه سینما در خصوص مرگ بکتاش آبتین شاعر و فیلمساز زندانی اعتراض کردند. این بیانیه بدون اشاره به زندانی بودن و تعلل عامدانه‌ی مسئولان برای اعزام آبتین به بیمارستان، نوشته بود «علیرغم واکسیناسیون گسترده و فروکش کردن امواج کرونا عضوی دیگر از هنرمندان خانه سینما با ابتلا به این بیماری مرموز جان سپرد».
– در این روز خبر رسید که جان کیوان صمیمی، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی زندانی، با توجه به سن بالا و سابقه بیماری وی در خطر است. صمیمی ۷۳ ساله، از ۱۷ آذر ۹۹ به دلیل شرکت در تجمع اعتراضی روز جهانی کارگر در اردیبهشت ۱۳۹۸ در برابر ساختمان مجلس، دوران محکومیت ۳ ساله‌ی خود را در زندان اوین سپری می‌کند.
– ایرج پزشکزاد طنزنویس در این روز و در ۹۴ سالگی در آمریکا در حالی درگذشت که انتشار همه‌ی کتاب‌های او «بوبول»، «انترناسیونال بچه پر روها»، «حاج مم جعفر در پاریس»، «ادب مرد به ز دولت اوست» و «حافظ ناشنیده پند» و رمان مشهور «دائی جان ناپلئون»، در تمام چهار دهه‌ی گذشته در ایران ممنوع بود.
– کامران تکوک، شاعر و فعال مدنی، از امضاکنندگان نامه‌ی سرگشاده به شورای امنیت سازمان ملل که در آن خواستار حمایت از «همه‌پرسی خشونت‌پرهیز» در ایران شده بود، پس از احضار و مراجعه به ستاد خبری سازمان اطلاعات سپاه پاسداران در کرمانشاه در این روز بازداشت و به بازداشتگاه این نهاد امنیتی منتقل شد.
– فریبا عادلخواه، محقق ایرانی-فرانسوی که به ۵ سال حبس محکوم شده و از مهرماه سال ۹۹ با پابند الکترونیکی بیرون از زندان به سر می‌برد، در این روز به زندان اوین بازگردانده شد.
– شش تن از زندانیان محبوس در زندان اوین به نامهای محمود علی نقی، علی اصغر حسنی راد، مهدی دارینی، حمید حاج جعفر کاشانی، صادق امیدی، پیمان پورداد اعلام کردند «در اعتراض به قصور آشکار مسئولان زندان، قوه قضاییه و سازمان زندان‌ها در مرگ بکتاش آبتین و همچنین به دلیل عدم رسیدگی به مطالباتشان» از این روز، دست به اعتصاب غذا می‌زنند.
– آرش جوهری، فعال کارگری محبوس در زندان اوین، با انتشار نامهای سرگشاده ضمن اشاره به رویدادهایی که در پرونده‌اش گذشته، از اعمال فشار بازجوها بر همسرش شادی گیلک با هدف پرونده‌سازی و اعتراف‌گیری اجباری سخن گفته است.
پنجشنبه ۲۳ دی
– دیدبان حقوق بشر در گزارش سالانه‌ی خود درباره‌ی وضعیت ایران در سال ۲۰۲۱ که در این روز منتشر شد، از ادامه‌ی سرکوب خشونت‌بار مخالفان و افزایش موارد نقض حقوق بشر توسط مقامات اطلاعاتی و قضایی جمهوری اسلامی خبر داد.
– مرکز کِبک انجمن جهانی قلم (پن) در این روز ضمن ابراز خشم و اندوه خود از قتل بکتاش آبتین، تأخیر در مراقبت‌ها درمانی از سوی مقامات را عامل مرگ وی دانست.
– به دنبال فراخوان شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران، معلمان و فرهنگیان شاغل و بازنشسته در سراسر کشور در این روز دست به تجمع اعتراضی زدند که در جریان آن تعدادی از معلمان در استان‌های فارس، خوزستان، اصفهان و بوشهر بازداشت شدند؛ از جمله پیروز نامی، پرویز رحمت پناهی، کریم زنگنه، صادق ناصری، معین زرگانی و منصورحیدری که ساعاتی پس از بازداشت در پنجشنبه شب، آزاد شدند.
– فریده مرادخانی، در مسیر بازگشت به منزل در این روز توسط مأموران وزارت اطلاعات تهران بازداشت شد. نیروهای امنیتی در زمان بازداشت اقدام به بازرسی منزل او کرده و شماری از لوازم شخصی وی را ضبط کرده و با خود بردند.
کانون نویسندگان ایرانJanuary 17, 2022