گرفتاری نگاههای تبعیض آمیز به زنان
نگاه تمسخرآمیز بعضی مسئولان به فیزیک طبیعی زنان از کجا ریشه میگیرد؟ زنان تا زمانی که علیه آزار جنسی، تبعیضها و سوءاستفادهها اعتراضی نکنند، پاک و معصوم شمرده میشوند، ولی وقتی عکسالعمل نشان داده و اعتراض میکنند، با هزار و یک اتهام روبهرو هستند…، اگر جواب رد به خواستهها بدهند با واکنشهایی خشنی تا حد اسیدپاشی مواجه میشوند. آنوقت هم که بهسمت سالمندی میروند بهجای اینکه در جایگاه پختگی، قدرت و مقاومت قرار بگیرند به سوءاستفاده و خودمطرح کردن متهم میشوند…
***
🔹هفته گذشته نوبت به ابوالقاسم طالبی رسید که روی آنتن رسانه ملی از خصوصیات فیزیولوژیک بدن زنان سخن بگوید و آنان را به تمسخر بگیرد و هنرمندان زن را به واسطه یائسگی مورد توهین قرار دهد؛ نگاهی که از سوی رییس سازمان صدا و سیما مورد تایید بود و گویا فقط با ادبیات آن مساله داشت اما اساسا این ادبیات از کجا آمده است؟ چه چیزی این نگاه را تقویت میکند؟
🔹بسیاری از جامعهشناسان چنین رفتارهایی را ناشی از دیدگاههای مردسالارانه در جامعه میدانند که حتی در ادبیات کهن هم وجود دارد و نیره توکلی، جامعهشناس، دکترای جامعهشناسی و پژوهشگر حوزه زنان به عنوان یکی از این افراد توضیحاتی به «اعتماد» میدهد. به گفته او این رفتار به لحاظ دیدگاه مردسالار تازگی ندارد و ریشهدار است. «زنانی که اعتراض دارند به ویژه درباره جایگاه خود، قربانی نیستند. آنها خواستار برداشته شدن مراتب جامعه مردسالار و انواع تبعیضها از جمله تبعیض جنسیتی هستند.
🔹در جامعه مردسالار، زن موجودی برای لذت و تمتع مردان است و نگاه شیءواره به او وجود دارد. فلسفه وجودی او در این نگاه سرویس دادن است بنابراین تا زمانی که زن به عنوان شیء نو، سالم و جوان است ارزش بیشتری دارد؛ نه اینکه خود «او» ارزش داشته باشد، بلکه از نظر آنان ارزش استفاده ابزاری دارد. در فرهنگ کهن هم پیر بودن به ویژه برای زنان به تنهایی جرم است و زنان پیر را به عجوزه، جادوگر و دنیا را به عجوزه هزار داماد تشبیه میکنند. این باور وجود دارد که در زمان جوانی میتوان برای زن حد و مرز تعیین کرد و وقتی ازدواج کرد برای سفر و تصمیمگیریهای او تصمیمگیری کرد و از همین دیدگاه میتوان برای زن جوان محدودیت قائل شد ولی برای زن پیر نمیشود. این تصور وجود دارد که زن جوان از نظر هورمونی قابل کنترلتر باشد و چون جوان است، شهوتران است و اگر کاری انجام میدهد، از روی جاهطلبی است. او در این نگاه سرزنش و قربانی میشود.
🔹 این زن تا زمانی که علیه آزار جنسی، تبعیضها و سوءاستفادهها اعتراضی نکند، پاک و معصوم شمرده میشود و وقتی اعتراض میکند با این پاسخ روبهرو میشود که میخواهد خودی نشان دهد یا آنچنان تحفهای نیست. زنی که جواب رد میدهد با واکنشهایی چون اسیدپاشی مواجه میشود یا ناز میکند و دنبال جلبتوجه است. وقتی به سمت سالمندی میرود به جای اینکه به جایگاه پختگی، قدرت و مقاومت برسد به سوءاستفاده متهم میشود و اینکه میخواهد خود را مطرح کند.» او میگوید که قوانین محدودکننده به معنای تایید رسمی خشونت و اهانت به زنان است: «مسلما این رفتارها را به تنهایی با قانون نمیشود اصلاح کرد ولی تصویب قوانینی که بتواند تبعیضها را از بین ببرد گام اول است و برآیند تلاشها و کنشهایی است که زنان و مردان جامعه برای رسیدن به بلوغ انجام میدهند. زمانی که اهانت به زنان رسمیت نداشته باشد، در جامعه هم رعایت خواهد شد. »به گفته توکلی حتی در کشورهای دیگر جهان هم به مذاق افراد خوش نمیآید که از رفتارهای تبعیضآمیز حذر کنند ولی به واسطه قوانین و فرهنگ ناچارند زنان و شهروندان جامعه مدنی را تحقیر نکنند.
#مطالعات_زنان
@womenstudies
ادامه مطلب:
https://www.etemadnewspaper.ir/fa/main/detail/197700
۲۶ بهمن