طبق آمار رسمی ۱۳۰ پرستار بر اثر کرونا فوت کرده‌اند، دولت به فکر کمبود پرستار نیست
امسال سه هزار پرستار بازنشسته می‌شوند و تاکنون فکری برای جایگزینی این افراد نشده است. این در حالی است که کرونا همچنان بی‌رحمانه هجوم می‌آورد و کادر درمان با خستگی مفرط و خطر ابتلا به بیماری‌های روانی قرار دارند./
*****
محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار گفت که از ابتدای همه‌گیری کرونا تا امروز حدود ۱۳۰ پرستار جانشان را از دست داده‌اند و بقیه پرستاران نیز هر لحظه در خطر ابتلا و مرگ قرار دارند.
او با انتقاد از برنامه‌های وزارت بهداشت برای مقابله با کرونا گفت که به جای آنکه واکسن وارد کنند ۷۲۰ میلیون دلار خرج واردات رمدیسیویر کردند که تاثیری بر مهار آمار ابتلا به کرونا و کاهش فشار به بخش درمان نداشته است.
هم‌اکنون نظام درمان در ایران با بحران کمبود پرستار نیز مواجه است. شریفی مقدم می‌گوید که «تعداد پرستاران شاغل بسیار ناچیز است و تعداد آن‌ها نسبت به جمعیت کشور، همچون کشورهای عقب‌افتاده است. ایران از این منظر در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه نیز شرایط نامساعدی دارد که باید مورد توجه قرار گیرد.»
ایلنا در گزارش خود از وضعیت کنونی پرستاران نوشته است که در سال‌های گذشته هیچ تلاشی برای جذب پرستار صورت نگرفته و به نحوی میزان استخدام پرستاران جدید به صفر رسیده است؛ این در حالی است که سالانه حدود سه هزار پرستار از چرخه اقتصاد کشور خارج می‌شوند و نیروی جدیدی جایگزین این افراد نشده است.
دبیرکل خانه پرستار در مورد وعده دولت روحانی برای افزایش شمار پرستاران و استخدام رسمی آن‌ها گفت: «آخرین استخدامی وزارت بهداشت در بهمن ماه سال گذشته برگزار شد؛ اگرچه وعده دادند تا ۴۰ هزار نیروی انسانی عضو کادر سلامت شوند اما از این تعدا تنها ۱۳ هزار نفر استخدام شدند که تاکنون وارد چرخه کار نشده‌اند.»
پیش از آغاز همه‌گیری کرونا، وزارت بهداشت ایران قرار بود ۴ هزار پرستار را با برگزاری آزمون استخدامی جذب کند. بعدتر و با کمبود شدید نیروی پرستاری در بخش‌های کرونا سعید نمکی، وزیر بهداشت از فارغ‌التحصیلان پرستاری خواست تا به صورت «جهادی» به کمک کادر درمان بیایند.
بسیاری از این پرستارها با قرارداد موقت حجمی ۸۹ روزه و توسط شرکت‌های واسطه به کار گرفته شدند. در اردیبهشت سال ۱۳۹۹ دبیرکل خانه پرستار گفت:
«نیروی شرکتی یعنی استثمار که پرستار نتواند نفس بکشد و شرکت هرموقع از هر شخصی به هر دلیلی خوشش نیامد عذرش را بخواهد. این قرارداد یعنی به یک پرستار هیچ مزایایی تعلق نمی‌گیرد. بیمه و امنیت شغلی هم نداشته و برای شرکت هیچ تعهد و مالیاتی هم به همراه ندارد و این حالت خوبی نیست و متأسفانه وزارت بهداشت سیاست مناسبی در خصوص پرستارها اتخاذ نکرده است.»
انتقادها از قراردادهای موقت حجمی به‌حدی افزایش یافت که گروهی از این پرستاران اعلام کردند که در صورت ادامه این وضعیت دست از کار خواهند کشید.
نهایتاً در روز ۳۰ آذر‌ماه ۱۳۹۹، سعید نمکی گفت تا پایان سال، ۲۰ هزار پرستار استخدام خواهند شد و اولویت هم با نیروهای شرکتی است که در بخش‌های کرونا کار کرده‌اند:
«امسال ۲۰ هزار نیروی پرستار را جذب می‌کنیم و اولویت با پرستارانی است که به عنوان شرکتی یا قراردادی در مجموعه‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی زحمت کشیده یا در بخش‌های کرونا کار کرده‌اند.»
این وعده هم مانند دیگر وعده‌های وزارت بهداشت محقق نشد. ایران از لحاظ درگیر شدن کادر درمان با بیماری کرونا و مرگ در اثر آن در میان بدترین کشورهای جهان قرار دارد.
خطر خستگی و بروز بیمارهای روانی
در حدود دو سال است که بخش درمان و پرستاران با وضعیت فوق‌العاده کرونا روبه‌رو شده‌اند. شیفت‌های طولانی، خستگی مفرط و مواجهه با شمار بالای مرگ سبب شده تا این گروه در خطر ابتلا به بیماری‌های روانی قرار داشته باشند.
دبیرکل خانه پرستار گفته است که پرستاران «به آسیب‌های جدی شغلی دچار شده‌اند» و «مشکلات روحی و روانی پرستاران، اضطراب آنان را به شدت افزایش می‌دهد که بر عملکردشان تاثیر می‌گذارد. این موضوع نه تنها موجب آسیب‌های گروه‌های پرستاری می‌شود بلکه به واسطه اضطراب ناشی از کار زیاد، خطاهای شغلی نیز افزایش می‌یابد.»
او نسبت به بروز «سندروم کراشی» هشدار داد و گفت:
«این سندروم طی سال‌های اخیر به دلیل حجم کار فراوان به یکی از تهدیدهای جدی سلامت تبدیل شده، پرستاران ایران به دلیل حجم بالای کار و تبعات ناشی از آن از جمله خستگی زودرس، تحلیل قوای جسمی، بیماری‌های حاد و مزمن، استرس و خستگی‌های جسمی و روحی ناشی از کار در مدت زمان کوتاهی دچار فرسودگی شده و بهره‌وری و کارایی خود را از دست می‌دهند.»
۲۶ مرداد ۱۴۰۰