«گزارش جهانی شکاف جنسیتی سال ۲۰۲۴» مجمع جهانی اقتصاد بر اساس شاخص جهانی شکاف جنسیتی سالانه منتشر شده که وضعیت فعلی و تکامل برابری جنسیتی را در چهار بعد کلیدی بررسی می‌کند. این چهار بعد شامل مشارکت و فرصت‌های اقتصادی، دست‌یابی به تحصیل و آموزش، سلامت و بقا و توانمندسازی سیاسی است. و اما رتبه‌های ایران در هر کدام از زیرشاخص‌های این گزارش قابل توجه است: * مشارکت و فرصت‌های اقتصادی زنان در رتبه ۱۴۴ از ۱۴۶ کشور بررسی شده؛ * دسترسی به آموزش: رتبه ۱۰۲ از ۱۴۶ کشور؛ * بهداشت و بقاء: رتبه ۱۱۶ از ۱۴۶ کشور و بالاخره * توانمندسازی سیاسی: رتبه ۱۴۳ از ۱۴۶ کشور…

 

***

نگاهی به گزارش جهانی شکاف جنسیتی سال ۲۰۲۴ مجمع جهانی اقتصاد؛

فاطمه لطفی: شاخص جهانی شکاف جنسیتی برای اولین بار توسط مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۰۶ معرفی شد. این شاخص در طول هجده ویرایش خود، در نظر دارد معیاری پایدار برای ارزیابی تغییرات شاخص‌های برابری جنسیتی در طول زمان ارائه دهد. این شاخص و تحلیل همراه با آن با استفاده از روش‌شناسی معرفی‌شده در سال ۲۰۰۶، بر معیار برابری بین زنان و مردان در سطوح جهانی، منطقه‌ای و اقتصادی بر اساس آخرین داده‌های موجود تمرکز دارد.

سطح پیشرفت به سمت برابری جنسیتی (امتیاز برابری) برای هر شاخص به عنوان نسبت ارزش هر شاخص برای زنان به ارزش هر شاخص برای مردان محاسبه می‌شود. امتیاز برابری ۱ نشان دهنده برابری کامل است. شکاف جنسیتی فاصله‌ای‌ست که کشورها از برابری کامل دارند.

گزارش امسال ۱۴۶ کشور را پوشش می‌دهد و برای اولین بار سودان و ازبکستان هم در این گزارش بررسی شده‌اند.

در این گزارش وضعیت خاورمیانه به هیچ عنوان مناسب نیست و به‌طور کلی در میان کشورهای خاورمیانه، وضعیت ایران تنها از کشور سودان بهتر است. در مقایسه با کشورهای دنیا هم به‌عنوان مثال وضعیت ایران در زیرشاخص برابری اقتصادی تنها از بنگلادش و سودان بهتر است. اما در زیرشاخص نرخ مشارکت نیروی کار وضعیت ایران تنها با ۲۰.۱ درصد از همه بدتر است.

«گزارش جهانی شکاف جنسیتی سال ۲۰۲۴» مجمع جهانی اقتصاد بر اساس شاخص جهانی شکاف جنسیتی سالانه منتشر شده و وضعیت فعلی و تکامل برابری جنسیتی را در چهار بعد کلیدی بررسی می‌کند. این چهار بعد شامل موارد زیر هستند: مشارکت و فرصت‌های اقتصادی، دست‌یابی به تحصیل و آموزش، سلامت و بقا، و توانمندسازی سیاسی.

این شاخص از زمان راه‌اندازی در سال ۲۰۰۶، قدیمی‌ترین شاخصی است که پیشرفت اقدامات بسیاری از اقتصادهای دنیا را برای کاهش این شکاف‌ها در طول زمان دنبال می‌کند.

امسال هجدهمین ویرایش از شاخص جهانی شکاف جنسیتی، برابری جنسیتی را در ۱۴۶ اقتصاد دنیا بررسی کرده است که می‌تواند مبنایی باشد برای تحلیل تحولات برابری جنسیتی در دو سوم اقتصادهای جهان.

شاخص جهانی شکاف جنسیتی امتیازاتی بین ۰-۱۰۰ دارد و می‌توان این امتیازات را فاصله طی شده تا برابری (یعنی درصدی از شکاف جنسیتی که بسته شده است) تفسیر کرد.

نتایج جهانی
امتیاز شکاف جنسیتی جهانی در سال ۲۰۲۴ برای تمام ۱۴۶ کشوری که در این نسخه گنجانده شده‌اند ۶۸٫۵ درصد بسته شده است. در مقایسه با نمونه ثابت ۱۴۳ کشوری که در نسخه سال گذشته گنجانده شده بود، شکاف جنسیتی جهانی ۰٫۱+ درصد بسته شده و از ۶۸٫۵ درصد به ۶۸٫۶ درصد رسیده است. وقتی ۱۰۱ کشور را در نظر بگیریم که از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۲۴ در این گزارش بررسی شده‌اند شکاف جنسیتی باز هم تنها ۰٫۱+ بهبود یافته و به ۶۸/۶ درصد رسیده است.

فقدان تغییر معنی‌دار و گسترده نسبت به آخرین نسخه به طور موثر سرعت پیشرفت را برای دستیابی به برابری کاهش می‌دهد. بر اساس داده‌های کنونی، ۱۳۴ سال طول خواهد کشید تا به برابری کامل در شکاف جنسیتی برسیم، تقریبا پنج نسل فراتر از هدف توسعه پایدار (SDG) 2030.

علاوه بر این:

۱- شاخص جهانی شکاف جنسیتی ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که در حالی که هیچ کشوری به برابری جنسیتی کامل دست نیافته است، ۹۷ درصد از اقتصادهای موجود در این نسخه بیش از ۶۰ درصد شکاف جنسیتی در کشور خود را کاهش داده‌اند درحالی که این رقم در سال ۲۰۰۶ شامل ۸۵ درصد اقتصاد‌ها می‌شد.

۲- ایسلند (با امتیاز ۹۳٫۵ درصد) دوباره در رتبه اول قرار دارد و به‌مدت یک دهه و نیم است که پیشتاز این شاخص بوده است. این کشور کماکان تنها اقتصادی‌ست که بیش از ۹۰ درصد شکاف جنسیتی خود را کاهش داده است. از ۹ اقتصاد موجود در میان ۱۰ اقتصاد برتر، ۸ اقتصاد بیش از ۸۰ درصد شکاف خود را کاهش داده‌اند.

اقتصادهای اروپایی هفت اقتصاد از ۱۰ اقتصاد برتر جهان را در این حوزه به خود اختصاص داده‌اند. بعد از ایسلند، فنلاند (با ۸۷٫۵ درصد دومین)، نروژ (با ۸۷٫۵ درصد سوم،)، سوئد (با ۸۱٫۶ درصد پنجم)، آلمان (با ۸۱ درصد هفتم،)، ایرلند (با ۸۰٫۲ درصد نهم) و اسپانیا (با ۷۹٫۷ درصد دهم) هستند. سه رتبه مابین رتبه‌های فوق به اقتصادهای آسیای شرقی و اقیانوس آرام یعنی نیوزیلند (با ۸۳٫۵ درصد چهارم)، آمریکای لاتین و دریای کارائیب یعنی نیکاراگوئه (با ۸۱٫۱ درصد ششم) و کشورهای جنوب صحرای آفریقا یعنی نامیبیا (با ۸۰٫۵ درصد پنجم) تعلق گرفته است. لیتوانی و بلژیک هم به ترتیب در رتبه‌های یازدهم و دوازدهم قرار گرفته‌اند درحالی که این کشورها پیشتر در رتبه هشتم و دوم را داشتند.

بر اساس این گزارش در میان ۱۴۶ اقتصادی که وضعیت شاخص شکاف جنسیتی بررسی شده است، شکاف جنسیتی سلامت و بقا ۹۶ درصد، شکاف پیشرفت تحصیلی ۹۴٫۹ درصد، شکاف مشارکت و فرصت اقتصادی ۶۰٫۵ درصد و شکاف توانمندسازی سیاسی ۲۲٫۵ درصد بسته شده است.

از سال ۲۰۰۶، با درنظر گرفتن ۱۰۱ کشور ثابت، شاخص‌های فرعی با سرعت‌های متفاوتی تغییر کرده‌اند. به طور کلی، مهم‌ترین تغییر در توانمندسازی سیاسی رخ می‌دهد، در این زیرشاخص برابری در ۱۸ نسخه گذشته در مجموع با ۸٫۳ درصد واحد افزایش به ۲۲٫۸ درصد رسیده است. در فرصت و مشارکت اقتصادی و پیشرفت تحصیلی برابری به ترتیب ۴٫۸ و ۴٫۲ واحد درصد افزایش یافته است. سلامت و بقا تنها زیرشاخصی است که در آن نسبت به سال ۲۰۰۶ کاهش متوسطی مشاهده شده است ( ۰٫۲- درصد).

با توجه به سرعت در حال تحول هر زیرشاخص جداگانه که بر جدول زمانی مربوط به برابری آنها تأثیر می‌گذارد، نتایج امسال انتظار برای برابری در پیشرفت تحصیلی را به ۲۰ سال و توانمندسازی سیاسی را به ۱۶۹ سال افزایش داده است، اما جدول زمانی فرصت و مشارکت اقتصادی را به ۱۵۲ سال رساند. زمان بسته‌شدن شکاف جنسیتی سلامت و بقا هنوز مشخص نشده است.

نتایج منطقه‌ای

اروپا

اروپا در رتبه‌بندی شکاف جنسیتی منطقه‌ای در سال ۲۰۲۴ پیشتاز است و ۷۵ درصد شکاف خود را در سال ۲۰۲۴ کاهش داده است و بهبود کلی را از سال ۲۰۰۶ حدود ۶٫۲+ درصد بالا برده است.

پنج اقتصاد برتر اروپایی در این شاخص- ایسلند، فنلاند، نروژ، سوئد و آلمان- همگی در این رتبه‌بندی ۱۰ اقتصاد برتر قرار گرفته‌اند.

با این حال، در حالی که ۲۱ اقتصاد از ۴۰ اقتصاد در منطقه بیش از ۷۵ درصد شکاف جنسیتی خود را بسته‌اند، فاصله بین رتبه‌های بالا و پایین نشان دهنده نابرابری‌های گسترده درون منطقه‌ای است. ایسلند، بالاترین رتبه، با ۲۹ درصد برتری نسبت به ترکیه که در انتهای جدول اروپا قرار دارد، پیشتاز است.

اروپا با افزایش جزئی ۰٫۴+ واحد درصدی در امتیاز فرصت و مشارکت اقتصادی (۶۷٫۸ درصد) در برابری اقتصادی پیشرفت‌های اندکی نشان می‌دهد. امتیاز برابری جنسیتی آموزشی منطقه سومین امتیاز بالا (۹۹٫۵ درصد) در سطح جهان است، در حالی که برابری سلامت ثابت و بدون تغییر مانده است. با منحنی این روند صعودی، برابری سیاسی در اروپا به تدریج به بالاترین امتیاز در بین تمام مناطق در سال ۲۰۲۴ رسیده است، یعنی ۳۶ درصد.

آمریکای شمالی

در رتبه دوم، آمریکای شمالی قرار داد و امتیاز برابری جنسیتی ۷۴٫۸ درصد را کسب کرده است. با این حال، در مقایسه با سایر مناطق، از سال ۲۰۰۶، این منطقه شکاف جنسیتی منطقه‌ای خود را ۴٫۳+ واحد درصد بسته است. علیرغم پیشرفت در زیرشاخص مشارکت و فرصت اقتصادی، امتیاز برابری اقتصادی آن اندکی کاهش یافته و به ۷۶٫۳ درصد رسیده است که منعکس کننده تفاوت‌ها در درآمد کسب شده و زنانی است که نماینده در پست‌های رهبری ارشد هستند. آمریکای شمالی در دستیابی به تحصیل و بهداشت و بقا به ترتیب ۱۰۰ و ۹۶٫۹ درصد امتیاز کسب کرده‌اند که در واقع در تمام نسخه‌های نوشته شده گزارش شاخص شکاف جنسیتی ثابت مانده است. در زمینه توانمندسازی سیاسی، آمریکای شمالی با امتیاز ۲۶ درصد در رتبه سوم قرار دارد که نسبت به سال ۲۰۰۶ پیشرفت نشان می‌دهد اما نشان دهنده عدم حضور مداوم زنان در پست‌های وزارتی و پارلمانی است.

آمریکای لاتین و کارائیب

آمریکای لاتین و کارائیب با امتیاز برابری جنسیتی ۷۴٫۲ درصد در جایگاه سوم قرار دارند. این منطقه بزرگترین جهش را از سال ۲۰۰۶ شاهد بوده است و شکاف جنسیتی کلی خود را ۸٫۳ درصد کاهش داده است. این منطقه به بالاترین امتیاز برابری اقتصادی تا به امروز، یعنی ۶۵٫۷ درصد رسیده است، بدان معنی که افزایش جزئی ۰٫۵+ درصد نسبت به سال ۲۰۲۳ را شاهد هستیم که در نتیجه برابری بالا در مشارکت نیروی کار و نقش‌های تخصصی افزایش یافته است. پیشرفت تحصیلی و سلامت و بقا به ترتیب در ۹۹٫۵درصد و ۹۷٫۶درصد ثابت باقی مانده‌اند. در حالی که اکثر اقتصادها در زیرشاخه ثبت‌نام برای سوادآموزی و آموزش برابری نشان می‌دهند، تفاوت در دسترسی همچنان وجود دارد. آمریکای لاتین و دریای کارائیب با ۳۴ درصد، دومین امتیاز توانمندسازی سیاسی را در بین همه مناطق دارند و از سال ۲۰۰۶ تا کنون بیش از ۲۲٫۴ درصد شکاف جنسیتی را کاهش داده‌اند.

آسیای شرقی و اقیانوس آرام

آسیای شرقی و اقیانوس آرام با امتیاز کلی برابری جنسیتی ۶۹٫۲ درصد در رتبه چهارم قرار دارند. در حالی که از سال ۲۰۰۶ یک تغییر مثبت ۳٫۱+ درصدی کلی در این منطقه وجود داشته است، از آن زمان تنها نیوزلند و فیلیپین در ردیف ۱۰ کشور برتر جهان قرار گرفته‌اند. امتیاز مشارکت و فرصت اقتصادی برای این منطقه ۷۱٫۷ درصد است که نشان دهنده پیشرفت از سال ۲۰۲۳ است اما نشان دهنده تفاوت‌های قابل توجهی بین کشورها در نرخ مشارکت نیروی کار و نمایندگی نیروی کار هم هست. امتیاز برابری جنسیتی پیشرفت تحصیلی منطقه ۹۵٫۱ درصد است که نشان دهنده شکاف‌های جنسیتی در سطح سواد و ثبت نام برای تحصیل است. سلامت و بقا، علیرغم بهبود جزئی، با ۹۵ درصد در رتبه آخر قرار دارد و برخی از کشورها هنوز از نظر امید به زندگی سالم و برابری نسبت تولد جنسی کاستی‌هایی دارند. توانمندسازی سیاسی از سال ۲۰۰۶ به طور کلی بهبود یافته است (۳٫۴+ درصد)، اما امتیاز آن در سال ۲۰۲۴ با ۱۴٫۵ درصد، در مقایسه با سایر مناطق رتبه سوم را از آخر به دست آورده است.

آسیای مرکزی

آسیای مرکزی با امتیاز ۶۹٫۱ درصد از بین هشت منطقه در رتبه پنجم قرار دارد. علیرغم یک پسرفت جزئی در امتیاز برابری، از سال ۲۰۰۶ بهبود کلی ۲٫۳+ واحد درصد مشاهده شده است. موضوع قابل توجه این است که هر هفت اقتصاد در آسیای مرکزی به سطوح برابری مساوی یا بالاتر از ۶۷ درصد دست یافته‌اند: ارمنستان با ۷۲٫۱ درصد، گرجستان با ۷۱٫۶ درصد و قزاقستان با ۷۱ درصد در منطقه در صدر قرار گرفته‌اند. آسیای مرکزی با اختلاف ۴٫۸ درصدی بین بالاترین و کمترین عملکرد، یکی از همگن‌ترین گروه‌ها است. کشورهای این منطقه از نظر پیشرفت تحصیلی وضعیت تقریبا برابری دارند، که با ۹۹٫۶ درصد دومین امتیاز بالاتر در بین تمام مناطق پس از آمریکای شمالی با ۱۰۰ درصد امتیاز است. با این حال، منطقه هم در برابری اقتصادی و هم در برابری سیاسی پسرفتی را تجربه کرده است: امتیاز برابری مشارکت و فرصت اقتصادی ۷۳٫۴ درصدی ۰٫۶- امتیاز کمتر از سال ۲۰۲۳ است و امتیاز برابری توانمندسازی سیاسی ۱۲٫۸ درصدی ۱٫۶- درصد کاهش یافته است.

جنوب صحرای آفریقا

در جایگاه ششم کشورهای جنوب صحرای آفریقا با امتیاز برابری جنسیتی ۶۸٫۴ درصد قرار دارد. این منطقه از سال ۲۰۰۶ به طور کلی ۵٫۶+ درصد پیشرفت کرده است. در حالی که ۲۱ اقتصاد از ۳۵ اقتصاد در بین ۱۰۰ اقتصاد برتر قرار دارند، نامیبیا به عنوان یکی از ۱۰ اقتصاد برتر نتایج برجسته‌ای را به ثبت رسانده است. بیش از نیمی از کشورهای منطقه بیش از ۷۰ درصد شکاف جنسیتی خود را پر کرده‌اند. زیرشاخص مشارکت و فرصت اقتصادی با پیشرفت در مشارکت نیروی کار و نتایج مثبت در نقش‌های فنی و حرفه‌ای به ۶۸٫۱درصد می‌رسد. کشورهای جنوب صحرای آفریقا که در آخرین رتبه در دستیابی به تحصیلات قرار دارند، با امتیاز ۸۸٫۹ درصد بیشترین فاصله را از بهترین حالت دارند. سلامت و بقا امتیازی ۹۷٫۱ درصدی دارد، در حالی که با حضور قابل توجه زنان در میان وزرا و نمایندگان پارلمان، به ویژه در موزامبیک و آفریقای جنوبی توانمندسازی سیاسی ۲۲٫۶ درصد بهبود یافته است.

آسیای جنوبی

در سال ۲۰۲۴، آسیای جنوبی با امتیاز برابری جنسیتی ۶۳٫۷ درصد در رتبه هفتم قرار دارد که نشان دهنده مسیر متغیری‌ست که این منطقه در طول گردآوری گزارش‌های شاخص شکاف جنسیتی داشته است اما از سال ۲۰۰۶ به یک بهبود متوسط ۳٫۹+ درصدی منجر شده است. شش اقتصاد از هفت اقتصاد منطقه در رتبه‌های پایین‌تر قرار دارند. از هفت اقتصاد منطقه، شش اقتصاد در رتبه‌های زیر ۱۰۰ اقتصاد برتر قرار دارند و تنها شش اقتصاد در منطقه دو سوم شکاف جنسیتی خود را پر کرده‌اند. جنوب آسیا از نظر مشارکت و فرصت اقتصادی در رتبه آخر قرار دارد. امتیاز برابری جنسیتی آن، ۳۸٫۸ درصد، نشان دهنده نرخ مشارکت پایین نیروی کار برای زنان و تفاوت‌های جنسیتی قابل توجه در نقش‌های رهبری است. پیشرفت تحصیلی ۹۴٫۵ درصد است که از سال ۲۰۰۶ تا ۱۳٫۴+ درصد پیشرفت کرده است، اما شکاف‌های جنسیتی اساسی در سواد و آموزش، به ویژه در پاکستان و نپال، همچنان ادامه دارد. سلامت و بقا در ۹۵٫۴ درصد ثابت باقی مانده، در حالی که توانمندسازی سیاسی کاهش جزئی ۰٫۷ واحدی را از سال ۲۰۲۳ و رسیدن به ۲۶ درصد نشان می‌دهد که نشانه‌ای‌ست از عدم تعادل جنسیتی در نمایندگی‌های وزرا و پارلمان‌های منطقه.

خاورمیانه و شمال آفریقا

خاورمیانه و شمال آفریقا با امتیاز برابری جنسیتی ۶۱٫۷ درصد در میان تمام مناطق در رتبه آخر قرار دارند. علیرغم این نتیجه، این منطقه از سال ۲۰۰۶ یک مسیر مثبت کلی داشته است و امتیاز شکاف جنسیتی خود را ۳٫۹+ درصد افزایش داده است. در مشارکت و فرصت اقتصادی، کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا با امتیاز ۴۳٫۱ درصد در رتبه هفتم قرار دارند. مشارکت زنان در نیروی کار منطقه کم است، اما حضور در نقش‌های حرفه‌ای به طور مثبت در حال افزایش است. پیشرفت تحصیلی با امتیاز ۹۷٫۲ درصد پیشرفت چشمگیری داشته است و نشان دهنده برابری جنسیتی گسترده در سواد و ثبت نام در سطوح تحصیلی است. سلامت و بقا در ۹۶٫۴درصد با نسبت جنسی متعادل در هنگام تولد ثابت است، اما شکاف‌های پایدار در امید به زندگی سالم وجود دارد. عملکرد این منطقه در زمینه توانمندسازی سیاسی در سال ۲۰۲۴ با ۱۱٫۷ درصد پایین‌ترین رتبه را دارد، اگرچه شاهد این هستیم که در برابری سیاسی از سال ۲۰۰۶، ۸٫۴ درصد افزایش به وجود آمد که این خود مدیون حضور و نمایندگی زنان در نقش‌های وزارتی و پارلمانی در این منطقه است.

هرچند حدود ۸۶٫۷ درصد از اقتصادهای منطقه بیش از ۶۰ درصد از شکاف جنسیتی خود را پر کرده‌اند، اما فاصله بین امارات متحده عربی که در رتبه اول منطقه قرار دارد و سودان با رتبه ۱۵، نسبتا گسترده و ۱۴٫۵ درصد است. علاوه بر این، تنها دو اقتصاد از ۱۵ اقتصاد خاورمیانه و شمال آفریقا در رده ۱۰۰ اقتصاد برتر قرار دارند که نشان می‌دهد هنوز با پیشرفت‌های اساسی فاصله بسیاری وجود دارد.

از نظر مشارکت و فرصت اقتصادی، کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا هفتمین امتیاز منطقه‌ای با ۴۳٫۱ درصد را به خود اختصاص داده‌اند که نشان دهنده تغییر ۱٫۸+ درصدی نسبت به سال گذشته و بهبود ۳٫۱+ درصدی از سال ۲۰۰۶ است. برابری جنسیتی در نرخ مشارکت نیروی کار در مقایسه با سایر مناطق پایین است و اکثر امتیازات شکاف جنسیتی در این شاخص کمتر از ۶۵ درصد است و در برخی مناطق مثل ایران به ۲۰٫۱ درصد می‌رسد. با این حال، نمایندگی زنان در نیروی کار در حال تغییر است برابری جنسیتی در نقش‌های فنی و حرفه‌ای در هفت اقتصاد (مراکش، سودان، تونس، الجزایر، کویت، لبنان و اسرائیل) بالاتر از ۷۰ درصد و بالاتر از میانگین جهانی (۴۰٫۵ درصد) است. در عمان ۴۳٫۳درصد، اسرائیل ۴۶٫۷درصد و اردن ۹۰٫۳درصد امکان حضور در نقش‌های قانونگذاری و مدیریت ارشد برای زنان وجود دارد.

این منطقه از سال ۲۰۰۶ پیشرفت‌های قابل توجهی در پیشرفت تحصیلی زنان داشته است و در طول زمان امتیاز این زیرشاخص را ۵٫۲+ درصد بهبود بخشیده و به امتیاز برابری آموزشی ۹۷٫۲ درصد در سال ۲۰۲۴ رسیده است. برابری جنسیتی در سوادآموزی در هر اقتصاد این منطقه بیش از ۸۰ درصد است و قطر با ۹۹٫۷ درصد و اردن با ۹۹٫۴ درصد پیشتاز منطقه هستند. به استثنای سودان با ۹۲٫۹درصد، هر کشوری از این منطقه که در مورد ثبت نام در آموزش ابتدایی گزارش می‌دهد، تقریبا برابری کامل مشاهده شده است. برای ثبت نام در آموزش متوسطه، هشت کشور خاورمیانه و شمال آفریقا به برابری دست یافته‌اند. بحرین با ۹۶٫۲ درصد و مصر با ۹۶٫۴ درصد فاصله جنسیتی ۳+ درصدی دارند. در سال ۲۰۲۴، همه کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا در ثبت نام تحصیلات عالیه به برابری رسیده‌اند. با این وجود، سهم پایین ثبت‌نام در سطوح تحصیلی گواه نیاز بی‌وقفه به گسترش دسترسی به فرصت‌های آموزشی برای همه در منطقه است.

در زیرشاخه سلامت و بقا، خاورمیانه و شمال آفریقا ۹۶٫۴ درصد از شکاف جنسیتی خود را پر کرده است. این امتیاز در مقایسه با سال ۲۰۲۳ بدون تغییر باقی مانده است، اما نسبت به سال ۲۰۰۶ یک درصد کاهش یافته است. همه اقتصادهای منطقه در هنگام تولد نسبت جنسی متعادلی دارند. با این حال، شکاف جنسیتی بیش از ۳ درصد در امید به زندگی سالم هنوز در قطر ۹۵٫۵درصد، اردن ۹۸٫۶ درصد و الجزایر ۹۹درصد بسته نشده است.

توانمندسازی سیاسی در منطقه با تنها ۱۱٫۷ درصد برابری جنسیتی در رتبه هشتم جهان قرار دارد. با این وجود، از زمان راه‌اندازی این شاخص، منطقه پیشرفت قابل‌توجهی در این زیرشاخص داشته است و از سال ۲۰۰۶، سطح نابرابری جنسیتی در این زیرشاخص را تا ۸٫۴+ درصد کاهش داده است. برای این زیرشاخص در تونس ۳۶٫۴درصد، مراکش ۲۶٫۳درصد و اردن ۲۲٫۲درصد به دست آمده است. در سطح پارلمانی، زنان در مصر ۲۷٫۷ درصد، اسرائیل ۲۵ درصد و مراکش ۲۴٫۳ درصد نسبت به بقیه منطقه، سهم بیشتری از نقش‌های سیاسی را دارند، اما برابری کامل در پارلمان تنها در امارات متحده عربی وجود دارد.

وضعیت ایران
به‌طور کلی خاورمیانه و شمال آفریقا (منطقه منا) در قعر جدول رتبه‌بندی مناطق مختلف دنیا نشسته است و در خاورمیانه، ایران در قعر جدول رتبه‌بندی کشورهای منطقه، در میان ۱۵ کشور، رتبه ۱۴ را دارد. در این جدول امارات، اسرائیل، تونس، بحرین، اردن، عربستان، قطر، کویت، لبنان، مصر، عمان، مراکش و الجزیره به ترتیب بالاتر از ایران قرار دارند و تنها کشور سودان بعد از ایران رتبه ۱۵ را دارد.

بر اساس این گزارش گروهی از اقتصادهایی که کمترین سطح برابری اقتصادی بین زنان و مردان را دارند به ترتیب عبارتند از بنگلادش ۳۱٫۱درصد، سودان ۳۳٫۷ درصد، ایران ۳۴٫۳ درصد، پاکستان ۳۶درصد، هند ۳۹٫۸ درصد و مراکش ۴۰٫۶درصد.

همه این اقتصادها کمتر از ۳۰ درصد برابری جنسیتی را در درآمد تخمینی بین زنان و مردان دارند. علاوه بر این، سطح برابری در نرخ مشارکت نیروی کار برای همه این چند اقتصاد زیر ۵۰ درصد است که کمترین آن برای ایران ۲۰٫۱ درصد است.

رتبه‌های ایران در هر کدام از زیرشاخص‌های این گزارش بر اساس جداول ارائه شده در آن به شرح زیر است:

* مشارکت و فرصت‌های اقتصادی زنان: رتبه ۱۴۴ از ۱۴۶ کشور بررسی شده

* دسترسی به آموزش: رتبه ۱۰۲ از ۱۴۶ کشور

* بهداشت و بقاء: رتبه ۱۱۶ از ۱۴۶ کشور

* توانمندسازی سیاسی: رتبه ۱۴۳ از ۱۴۶ کشور

منبع: هفته‌نامه صدا

هم‌میهن

۳۱ تیر ۱۴۰۳

نظرات بسته است