تجاوز زناشویی
بخش دوم
تجاوز زناشویی به منزله خشونتی نادیده گرفته شده در جامعه و قوانین ایران، اشکال مختلفی دارد. آزار جنسی در بستر روابط زناشویی خدشه‌دار کننده حرمت جسمی و جنسی زنان است. در این مدل از خشونت جنسی مفهوم رضایت مفهومی گم شده است…./
****
سبا قنبری_ عضو گروه مطالعات زنان_ شهریور ۱۴۰۳
باورهای جنسیت‌زده سبب شده است تا مفهوم «نه» در نزد برخی مردان به معنای «بله همراه با ناز» تلقی شود. در واقع چنین تلقی می‌شود که زنان صرفا به دلیل ناز کردن به رابطه جنسی نه می‌گویند. این باور باعث می‌شود تا مردان بدون توجه به آماده بودن زنان اقدام به برقراری رابطه جنسی کنند.خانمی در صحبت‌هایش از مفهوم «تجاوز آرام» استفاده می‌کند و در توضیح آن می‌گوید: «هر وقت که دعوا می‌کردیم به بهانه آشتی کردن به من نزدیک می‌شد، اصلا متوجه نمی‌شد که در اون شرایط من آمادگیشو ندارم. وقتی مخالفت می‌کردم می‌گفت می‌دونم داری ناز می‌کنی!»
شی‌انگاری جنسی زنان در یک رابطه نابرابر قدرت نیز زمینه‌ساز تجاوز در بستر زناشویی است. در واقع ابژه‌سازی جنسی از زنان به همراه قانون تمکین در قرارداد ازدواج، زن را به مثابه یک شی جنسی همیشه آماده برای استفاده جنسی مرد در نظر می‌گیرد. بسیاری از زنانی تنها منبع مالی‌شان پرداخت نفقه از سوی شوهر است و عموما مجبور هستند که به همخوابگی در هر شرایطی تن دهد. در چنین حالتی خشونت جنسی علیه زن در یک مبادله سکس در برابر پول رخ می‌دهد و امتناع زنان از برقراری رابطه جنسی علاوه بر خشونت اقتصادی منجر به خشونت‌های جسمی، کلامی و روانی نیز می‌شود.
حتی گاهی نیز مردان نه برای ارضای نیاز جنسی بلکه برای نشان دادن قدرت جسمانی و مردانه خود اقدام به زور و اجبار می‌کنند. زنی ۲۶ ساله در توضیح تجربه چنین شرایطی می‌گوید: «انگار که میخواست قدرت مردانه خودشو به رخ من بکشه، با من رفتار می‌کرد. انگار که من زیردستش هستم. یه وسیله‌ام و هر کاری که دلش میخواست با من می‌کرد بدون این که بخواد به نظر من توجه کنه.»
تمسخر و تحقیر کردن زنان حین رابطه جنسی نوعی دیگر از این نوع خشونت جنسی به حساب می آید. در چنین وضعیتی زن علاوه بر خشونت جنسی با خشونت کلامی و روانی نیز دست و پنجه نرم می کند. زنی ۳۶ ساله در این مورد می گوید:«علاوه بر این‌که به اجبار و خشونت با من رابطه برقرار می‌کرد، در حین رابطه هم مدام منو بخاطر اندامم تحقیر می‌کرد؛ یعنی همزمان داشتم سه خشونت جنسی، کلامی و روانی رو تجربه می‌کردم و تجربه چنین وضعیتی باعث شد که بعد از جدایی تماس فیزیکی یک مرد به شدت برایم زجرآور بشه.»
مجبور کردن زن به عمل جنسی در دوران قاعدگی که نقض‌کننده سلامتی زنان است نیز نوعی تجاوز زناشویی به حساب می‌آید. افزون بر این تماشای فیلم‌های پورن و مجبور کردن زن به رفتارهای جنسی که به سلامت زنان آسیب می‌رساند مصداق دیگری از این مسئله است. خانم ۴۳ ساله‌ای در این مورد می گوید:« از من میخواست شبیه بازیگرهای پورن رفتار کنم، هرچی توی فیلم میدید رو میخواست روی من پیاده کنه وقتی هم که مخالفت می کردم داد و هوا راه مینداخت و تهدید می‌کرد که حالا که انجام نمیدی منم میرم با یکی دیگه…»
تجربه کردن این مسئله در نهاد خانواده باعث می‌شود که زنان در مقابل آن سکوت کرده و از بازگو کردن آن به دیگران خودداری کنند. یکی از دلایل آن به طور کلی تابو بودن مسائل جنسی در جامعه ایران است. دلیل دیگر این است که اساسا مفهوم تجاوز به معنای ارتباط جنسی اجباری خارج از ازدواج تعریف شده است در حالی که هر نوع عمل جنسی که با اجبار همراه باشد و رضایت یکی از طرفین را در پی نداشته باشد نوعی تجاوز به حساب می‌آید. شکستن چرخه سکوت و صحبت‌کردن در مورد این مسئله سبب می‌شود تا زنان متوجه شوند موقعیتی را که تجربه می‌کنند، عادی و طبیعی نیست و در واقع در معرض نوعی تجاوز قرار دارند.
کانال علمی مطالعات زنان
۲۸ شهریور ۱۴۰۳