فرخرو پارسا؛ زنی با چندین مقام نخستین
صد و سه سال پیش (۱۳ اسفند ۱۳۰۱) فرخرو پارسا در قم زاده شد. پدر و مادرش از روزنامهنگاران و موسسان چند مجله نوگرا و هوادار حقوق زنان بودند و بر “برابری فرزندانشان در آموزش و پرورش” پافشاری می کردند. مادر او فخرآفاق پارسا از فعالان پیشرو حقوق زنان و مدیر مجله «جهان زنان» بود…/
***
او در کنار آموزش در دبستان و دبیرستان در تهران و مشهد، به همراه خواهرش تار و ویولون مشق میکرد.
بیست ساله بود که از دانشسرای تربیت دبیری تهران در رشته دانشهای طبیعی فارغالتحصیل شد. سپس در کنار شغل آموزگاری، در دانشگاه تهران پزشکی خواند.
بیست و هشت ساله بود که پزشک شد اما این رشته را رها کرد و در مشاغل فرهنگی باقی ماند.
سی و هشت ساله بود که “نخستین مدیر کل زن در ایران” شد و اداره دبیرخانه دانشگاه ملی را به عهده گرفت.
چهل و یک ساله بود که با نخستین نمایندگان زن به مجلس شورای ملی راه یافت و در پارلمان، سرپرستی چند کمیسیون را پذیرفت.
چهل و شش ساله بود که بهعنوان “نخستین وزیر زن در تاریخ ایران” حدود ۷ سال آموزش و پرورش کشور را اداره کرد و در این مدت چندین تشکل ویژه زنان مانند “انجمن بانوان فرهنگی”، “شورای همکاری جمعیتهای بانوان ایرانی”، “سازمان زنان ایرانی”، “خانه زن”، “شورای ورزشی بانوان” و “جمعیت زنان دانشگاهی ایران” را پدید آورد.
از آنجا که او زبان عربی را از درسهای اجباری دبیرستانها حذف کرد، به ارزیابی گواهیهای طلاب حوزهها در آموزش و پرورش پایان داد و چادر را در مدارس منسوخ کرد. این اقدامات در پرونده او در ساواک به علت مخالفتش با آن سازمان منظور شد.
پس از انقلاب ۵۷ این کارها را “حیف و میل اموال بیت المال”، “ایجاد فساد در آموزش و پرورش و کمک به نشو نمای فحشا در آموزش و پرورش”، “همکاری موثر با ساواک” و “اخراج فرهنگیان انقلابی از وزارت فرهنگ ایران” نامیدند.
او در دادگاه در دفاع از خود گفت: «متاسفم از این که اتهاماتی به من وارد شده که دلیل و اساس محکمی ندارد و این عمل باعث تشتت افکار من شده است. در اتهامات وارد شده به من، حتی دین مرا مورد تردید قرار دادهاند. راجع به غارت بیتالمال که بزرگترین اتهام من است، باید بگویم که من این مساله را تکذیب میکنم. زیرا در تمام طول خدمت، من نه کار مالی و نه سر و کاری با حساب و دفتر داشتم. اینها که به من اتهامات دزدی چند میلیونی وارد کردهاند، باید بگویند این پولها را من از چه طریقی و از کجا سرقت کردهام؟»
سرانجام پس از ۹ نشست، حکم اعدام فرخرو پارسا صادر شد. او را به دار آویختند و چون طناب دار پاره شد، تیرباران کردند.
فرخرو پارسا در ۵۷ سالگی (۱۸ اردیبهشت ۱۳۵۹) در تهران اعدام شد.
اسکندر آبادی / گاه شمار دویچه وله
توضیح : مادر فرخرو پارسا، فخرآفاق پارسا از فعالان پیشرو حقوق زنان و مدیر مجله «جهان زنان» بود
۴ فروردین ۱۴۰۴