سال ۹۴ سالی پر از فراز و نشیب برای زنان ایرانی بود. سالی که برابری دیه زن و مرد در آن به تایید شورای نگهبان رسید و از دیگر سو، زنان نتوانستند چهره مردانه مجلس را اندکی زنانه‌تر کنند. افزایش آمار ازدواج کودکان و زنان کارتن‌خواب از سویی به گوش رسید و موفقیت‌های ورزشی زنان در عرصه‌های بین‌المللی از سوی دیگر. این گزارش سعی کرده است مروری کوتاه باشد بر وقایع مختلفی که در سال ۹۴ برای زنان در ایران رخ داده است

 

 

***

 

 

برابری دیه زن و مرد
با تایید شورای نگهبان، دیه زن و مرد که پیش‌تر در لایحه بیمه شخص ثالث مطرح شده بود، برابر شد. رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی روز ۲۴ اسفند در گفت‌وگو با خبرگزاری صدا و سیما اعلام کرد‌: «برابری دیه زن و مرد پیش‌تر در لایحه بیمه شخص ثالث مطرح شده بود و خوشبختانه شورای نگهبان این لایحه را تأیید کرد». او در توضیح این لایحه گفت: «توجیه ما درباره برابری دیه زن و مرد این بود که برخی از بانوان سرپرست خانواده هستند و زمانی که دچار حادثه می‌شوند و از بین می‌روند،‌بازماندگان آن‌ها به مشکل برمی‌خورند». زارع در پایان تاکید کرد‌: «‌پس از اجرای قانون بیمه شخص ثالث و با نظر شورای نگهبان، این موضوع به دولت ابلاغ می‌شود و ۱۵ روز پس از ابلاغ قابل اجراست.»

خشونت های قانونی علیه زنان
آماری از خشونت علیه زنان در سال ۹۴ وجود ندارد درحالی‌که صفحات روزنامه‌ها حاکی از افزایش خشونت علیه زنان به اشکال گوناگون است. در این گزارش به دلیل نبود آمارهای رسمی خشونت علیه زنان صرفا بلکه به خشونت‌های قانونی که دامن‌گیر بسیاری از زنان است، می‌پردازم. برای مثال نمایندگان مجلس ایران در نشست علنی یکشنبه ۵ مهر (۲۷ سپتامبر) با ۸۴ رأی مخالف، ۷۴ رأی موافق و ۱۲ رأی ممتنع با کلیات طرح اعطای تابعیت به فرزندان مادران ایرانی مخالفت کردند.
نمایندگان مخالف طرح می‌گفتند که تصویب آن مهاجرت غیرقانونی به ایران را تشویق می‌کند، به مخاطرات مرزی و اختلافات قومی، مذهبی و نژادی دامن می‌زند و به یک عمل غیرقانونی مشروعیت می‌دهد. نماینده وزارت کشور ایران هم با این طرح مخالفت کرد و گفت که تصویب آن باعث تشویق مهاجرت به ایران می‌شود و برای دولت بار مالی زیادی دارد.
از دیگر سو یکشنبه ۲۴ آبان معاون اجتماعی ناجا تصریح کرد: بر اساس مواد ۶۳۸ و ۶۳۹ مجازات اسلامی، ضابط قضائی می‌تواند کسانی را که عفت عمومی را رعایت نمی‌کنند و مبادرت به کشف حجاب می‌کنند جریمه کرده و با آن‌ها برخورد کند. سردار منتظرالمهدی از ایجاد سامانه ثبت تخلفات در این زمینه خبر داد و افزود: این سامانه در اختیار برخی از مسئولان لشگری و کشوری و مأموران نامحسوس در سطح کشور قرارگرفته است تا درصورتی‌که رانندگان خاطی مشاهده شدند کسانی که در خودروی خود کشف حجاب کردند شماره آن‌ها ارسال و پلیس امنیت آن‌ها را احضار می‌کند. کمترین جریمه‌ای که برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود ممنوع الخدمات شدن است. پلیس راهور و امنیت اخلاقی نیز اگر با خودرویی که دارای شرایط اعلام‌شده است برخورد کنند، می‌توانند خودرو را به پارکینگ منتقل کرده و بررسی‌های لازم را انجام دهند. پلیس راهور با توجه به حکمی که از دادستانی گرفته است، اجازه دارد به محض مشاهده خودروهای خاطی آن‌ها را به پارکینگ منتقل کند. خودرو به مدت یک هفته در پارکینگ متوقف می‌شود. برخی نیز جریمه نقدی می‌شوند و برخی دیگر نیز تحویل مراجع قضائی داده می‌شوند همچنین با مصادیق بدحجابی برخورد مقتضی می‌شود.
این در حالی است که نماینده معاونت راهبردی قوه قضائیه از افزایش ۲ برابری مزاحمت برای زنان در ایران خبر داده است. قنبر نژاد گفته است بر اساس آمار ناجا شاهد افزایش ۹۸ درصدی و دو برابر شدن مزاحمت‌های خیابانی برای زنان هستیم.
یکی دیگر از قوانینی که خشونت ساختاری علیه زنان را دامن می‌زند طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده است که کلیات آن آبان ماه سال جاری در مجلس به تصویب رسید. طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده دارای ۵۵ ماده است که پس از تصویب کلیات آن با اختیار هیئت‌رئیسه مجلس به‌منظور بررسی بیشتر به کمیسیون فرهنگی مجلس ارجاع شد تا با تشکیل کارگروهی در این کمیسیون، بررسی بیشتری روی آن صورت گیرد. مطابق ماده ٩ کلیات طرح جمعیت و تعالی خانواده، در کلیه بخش‌های دولتی و غیردولتی، اولویت استخدام به ترتیب با مردان دارای فرزند و سپس مردان متأهل فاقد فرزند و سپس زنان دارای فرزند است.
از دیگر سو طبق تبصره ۱ ماده ۲۷ این طرح، ساعت کار مادران دارای فرزند زیر ۵ سال با میزان ۱۰ درصد و در صورت رعایت فاصله‌گذاری مناسب بین فرزندان به ازای هر فرزند ۲۰ درصد و حداکثر تا سقف ۶۰ درصد کاهش می‌یابد. این تبصره این نگرانی را به وجود می‌آورد که زنان دارای این وضعیت کار خود را به طور کلی از دست بدهند.
فصل سوم این طرح به کاهش طلاق اختصاص دارد و برای رسیدن به این منظور راهکارهایی در نظر گرفته که می‌تواند فرایند طلاق گرفتن زنان را کش دارتر کرده و همچنین تعداد زیاد وکلای زن زیر ۴۰ سال را نیز از کار کردن بازدارد، چراکه طبق ماده ۱۶ کانون وکلای دادگستری و مرکز امور مشاوران قوه قضائیه مکلف‌اند برای صدور مجوز وکالت دعاوی خانوادگی به وکلا، شرط تاهل، داشتن حداقل ۴۰ سال سن و نیز ۵ سال سابقه وکالت یا شغل قضایی در حوزه حقوق خانواده و یا گذراندن آموزش‌های خاص و مطلوب قوه قضائیه به‌منظور کمک به اولویت صلح و سازش در دعاوی طلاق را اعمال نمایند. به‌علاوه طبق ماده ۱۹ کانون وکلای دادگستری و مرکز امور مشاوران قوه قضائیه مکلف‌اند تعرفه دعاوی طلاق را به گوشه‌ای اصلاح و تعیین نمایند که تلاش وکلا و قضات برای برقراری صلح بین زوجین اولی تر از طلاق باشد. همچنین در تبصره ۱ آن آمده است در هر مرحله‌ای که پرونده‌های خانواده منجر به صلح و سازش شود. وکیل استحقاق دریافت تمامی حق‌الوکاله تا آخرین مراحل رسیدگی را خواهد داشت. همچنین در تبصره ۲ ذکرشده بر اساس تعداد پرونده‌های مختومه منجر به صلح و سازش امتیاز در پرونده ارزیابی عملکرد وکیل ثبت و به نحو مقتضی برای ترفیع و ارتقای شغلی آنان منظور خواهد شد.
در فصل چهارم طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده که به فرزند آوری اختصاص دارد، طبق ماده ۲۴، مدت مرخصی شیردهی برای کارکنان زن در دستگاه‌های اجرایی، بخش‌های غیردولتی و مشمولین قانون کار از هنگام تولد کودک به مدت ۹ ماه تمام با پرداخت حقوق و فوق‌العاده‌های مربوطه می‌باشد. از آنجا که قانون کار ایران به صراحت مانع تبعیض جنسیتی نیست ، کارفرمایاین به راحتی می توانند با توجه به این ماده زنان را استخدام نکنند، این ماده می تواند بدون ضمانت اجرایی، انگیزه ای باشد برای عدم استخدام زنان شود.
همچنین کاهش ساعات کار کردن زنان از دیگر طرح‌هایی بود که مجلس علیه زنان در دستور کار خود قرار داد. محمد اسماعیل سعیدی، عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس ۲۸ اردیبهشت از تنظیم طرحی از سوی نمایندگان مجلس خبر داد که کارفرمایان را موظف می‌کند ساعات کاری زنان را به ۳۶ ساعت در هفته محدود کنند. او اهمیت زندگی خانوادگی برای زنان را مهم‌ترین دلیل نمایندگان برای تنظیم این طرح دانسته و تصریح کرده: بانوان شاغل باید فرصت کافی برای زندگی شخصی و در کنار فرزندان و همسر بودن را داشته باشند. او در این زمینه گفت: «در حال حاضر طرح به‌طور کامل تصویب‌شده و به امضای ۵۰ نفر از نمایندگان مجلس رسیده است و در نوبت طرح در صحن علنی مجلس قرار دارد».
زنان و آسیب‌های اجتماعی
زنان بیش از مردان در معرض آسیب‌های اجتماعی هستند و ضرورت دارد مسئولان توجه بیشتری داشته باشند به قشرهایی از زنان که در وضعیت دشوارتری نسبت به بقیه قرار دارند اما در زمینه زنان سرپرست خانوار هنوز طرحی جامع جهت توانمندسازی آنان وجود ندارد. از سال ۹۲ تاکنون آمار تعداد زنان سرپرست خانوار اعلام نشده است و بر اساس گفته‌های شهیندخت مولاوردی ۸۲ درصد این زنان بیکار هستند.
به گفته او مجموعه دستگاه‌هایی که با عنوان خانواده در دولت تدبیر و امید فعالیت می‌کنند، طرح‌ها و برنامه‌های متعددی را مانند لایحه بیمه زنان خانه‌دار، طرح ارزش‌گذاری کار خانگی زنان، بسته سیاستی- اجرایی اشتغال زنان که یکی از گروه‌های هدف آن زنان سرپرست خانوار است، ساماندهی زنان در سکونتگاه‌های غیررسمی که در قالب تفاهم‌نامه با دستگاه‌های اجرایی در حال پیگیری است و همچنین طرح تحول نظام سلامت، برای حمایت از این گروه از زنان در دستور کار خود قرار داده‌اند. این در حالی است که به نظر می‌رسد تمام این برنامه‌ها در حد حرف باقی مانده است.
همچنین ۲۱ مهرماه معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در مورد آمار زنان کارتن‌خواب در کشور گفت: آمار رسمی در این ارتباط نداریم، اما آمار غیررسمی می‌گوید؛ یک‌سوم ۱۵ هزار کارتن‌خواب تهران را زنان تشکیل می‌دهند. به گزارش فارس، شهیندخت مولاوردی در جمع خبرنگاران و در حاشیه دیدار با وزیر بهداشت گفت: ۱۰ درصد معتادان را زنان تشکیل می‌دهند و ۱۲ درصد مبتلایان به ایدز نیز بانوان هستند.
ازدواج کودکان نیز از دیگر آسیب‌هایی است که زندگی دختربچه‌ها را بیشتر از پسران متاثر می‌کند. شهیندخت مولاوردی در گفت‌وگو با ایسنا، بیان کرد: از وزارت دادگستری درخواست کرده‌ایم گزارشی درباره ازدواج‌های زودهنگام و زیر سن قانونی دختران به معاونت امور زنان و خانواده ارایه دهد که این موضوع به مرجع ملی حقوق کودک برای بررسی و پیگیری ارجاع شده است.
مولاوردی پیش از این با نگران‌کننده توصیف کردن ازدواج برخی از دختران پیش از رسیدن به سن قانونی گفته بود: در یکی دو سال اخیر آمار نگران‌کننده‌ای از ازدواج دختران پیش از رسیدن به سن قانونی و ثبت آن‌ها به دست ما رسیده است و حتی شاهد ازدواج دختران کمتر از ۱۰ سال نیز بوده‌ایم. در این شرایط از وزارت دادگستری خواسته‌ایم گزارشی درباره ازدواج دختران در زیر سن قانونی به ما ارائه دهد.
این در حالی است که امسال مسئولان شهرستان پارسیان در استان هرمزگان، از جشن سراسری ازدواج بیش از ۵۰ دانش‌آموز این شهر خبر داده‌اند. شهرستان پارسیان یکی از شهرستان‌های استان هرمزگان واقع در غرب بندرعباس است و در این‌ رابطه، آذر خسروانی، دبیر کمیته ازدواج امور بانوان شهرستان پارسیان، با ادبیات افتخارآمیزی درباره هدف از برگزاری این جشن گفت: این امر برای اولین بار در سطح شهرستان با هدف تسهیل امر ازدواج مطابق با آداب و فرهنگ ایرانی – اسلامی اجرا شد
آذر خسروانی افزود: این‌گونه اقدامات و جلسات می‌تواند آثار فراوانی در ترویج ازدواج آسان و اسلامی، تحکیم بنیان خانواده و نیز پرهیز از اسراف به دنبال داشته باشد. او ادامه داد: تمامی ۵۰ زوجی که امروز در این جشن شرکت داشتند، از مدارس متوسطه دوم شهرستان بوده که به همراه خانواده‌های خود به این جشن دعوت شدند.
دبیر کمیته ازدواج امور بانوان شهرستان ادامه داده است همه ادارات دولتی سطح شهرستان، در اجرای این امر خداپسندانه نقش به‌سزایی داشته و در تهیه هدایا همکاری و مساعدت کردند که جا دارد از همه مسئولین ذی‌ربط صمیمانه تشکر و قدردانی کنم!
ازدواج زودرس دختران با ترک تحصیل آنان نیز مرتبط است. دوم اسفندماه، سوسن باستانی معاون بررسی‌های راهبردی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با بیان اینکه آمارهای کشور ما نشان می‌دهد در مقطع ابتدایی به عدالت جنسیتی دست یافته‌ایم، گفت: از مقطع راهنمایی تا دانشگاه نیازمند توجه بیشتر هستیم. متاسفانه تعداد دختران بازمانده از تحصیل در مقطع متوسطه اول بالاست که ازدواج‌های زودهنگام و بعد مسافت محل سکونت تا مدرسه از جمله دلایل آن است.
هرچند او آمار دقیقی ارائه نداده است و صرفا کلی‌گویی کرده است اما خبرگزاری هرانا به نقل از ایلنا در نقل‌قولی از جلودارزاده گفت ۳۵ هزار دختر در سراسر کشور از تحصیل بازمانده‌اند. آموزش یکی از راه‌های ارتقای آگاهی زنان است که به بهبود وضعیت زندگی، بهداشت و سلامتی و حتی تربیت بهتر نسل آینده نیز یاری می‌رساند، اما با تبلیغ ازدواج‌های دانش‌آموزی معلوم نیست سرنوشت دختران این مرز و بوم چه خواهد شد.
وضعیت بیمه زنان خانه‌دار
بیمه زنان خانه‌دار نیز از برنامه‌هایی است که به‌منظور بهبود وضعیت زنان خانه‌دار از سوی دولتمندان اتخاذ شده است. سیروس نصیری مدیرکل امور فنی بیمه‌شدگان سازمان تامین اجتماعی در مورد بیمه زنان خانه داری که در تحت پوشش تامین اجتماعی هستند گفت: بر اساس آخرین آمار خرداد امسال، در حال حاضر ۲۷ هزار و ۴۱ زن خانه‌دار در بیمه مشاغل آزاد تحت پوشش قرار گرفتند که درمان نیز انتخاب کرده‌اند و همچنین ۴۶ هزار و ۵۴۵ زن خانه‌دار نیز بدون درمان تحت پوشش قرار گرفتند.
او گفت: در قرارداد بیمه‌های مشاغل آزاد بازنشستگی، فوت و ازکارافتادگی وجود دارد که به‌طور دلخواه می‌توانند آن‌ها را انتخاب و بر اساس آن حق بیمه پرداخت کنند.
مدیرکل امور فنی بیمه‌شدگان سازمان تامین اجتماعی تصریح کرد: این زنان باید ۱۲ درصد برای بازنشستگی، ۱۴ درصد برای بازنشستگی و فوت و ۱۸ درصد برای بازنشستگی، فوت و ازکارافتادگی حق بیمه پرداخت کنند که درنهایت علاوه بر حق بیمه عنوان شده، دو درصد نیز دولت به‌عنوان حق بیمه به هرکدام از آن‌ها کمک می‌کند. این زنان در حرفه‌های دیگری مانند خیاطی، آرایشگری و… اشتغال دارند و به اعتبار آن، تحت پوشش سازمان قرار گرفته‌اند. نصیری از بیمه بیش از ۶۶ هزار و ۲۱۴ زن خانه‌داری که شغلی ندارند و صرفا خانه‌دار هستند خبر داد و افزود: این زنان خود قرارداد بسته‌اند و از هیچ کمکی به‌جز دو درصد حق بیمه دولت برخوردار نیستند و مابقی حق بیمه را خودشان پرداخت می‌کنند.
او به بیمه نویسندگان زن نیز اشاره کرد و گفت: زنان نویسنده در دو گروه تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند یکی از طرف وزارت ارشاد و دیگری از محل هدفمندی یارانه‌ها. به گفته نصیری، تاکنون ۶ هزار و ۵۸۷ زن نویسنده از سوی وزارت ارشاد و ۲ هزار و ۷۳۳ زن نویسنده از محل هدفمندی یارانه‌ها تحت پوشش بیمه حرف و مشاغل آزاد تامین اجتماعی قرار گرفته‌اند. این اظهارات در حالی است که زنانی که قصد داشتند از بیمه زنان خانه‌دار استفاده کنند با مراجعه به شعبات تامین اجتماعی از عدم بیمه شدن توسط آنان خبر داده‌اند.
نگاهی به وضعیت زنان فعال مدنی و سیاسی
در سال ۹۴ وضعیت فعالان مدنی بهتر از سال‌های گذشته نبود و شاهد سختگیری‌های بیشتری با فعالان اجتماعی بودیم. زنان فعال مدنی نیز مستثنا از این وضعیت نبودند.
اردیبهشت ماه سال گذشته مجددا نرگس محمدی فعال حقوق بشر دستگیر شد. در حال حاضر فرزندان او در خارج از ایران همراه با پدرشان زندگی می‌کنند و محمدی حتی امکان صحبت تلفنی با آنان را ندارد.
مرداد امسال آتنا فرقدانی، کارتونیست زندانی، برنده‌جایزه‌شجاعتِ کشیدن کاریکاتور از سوی شبکه‌بین‌المللی مدافع حقوق کاریکاتوریست‌شد. همچنین آتنا دائمی، فعال حقوق کودک، اسفندماه امسال با قرار وثیقه ۵۰۰ میلیون تومانی تا زمان دادگاه تجدیدنظر، آزاد شد.
این در حالی است که وضعیت جسمانی زینب جلالیان (محکوم‌به حبس ابد) مناسب نیست و او سال‌هاست بدون مرخصی و دسترسی به درمان مناسب در زندان به سر می‌برد. مسئولان زندان خوی، اعزام او به بیمارستان را مشروط به گروگان نگهداشتن یکی از اعضای جوان خانواده‌اش کرده‌اند.
یکی از اعضای نزدیک خانواده زینب جلالیان به عدالت برای ایران گفته است: «اواخر بهمن ماه باز از اطلاعات آمدند خواستند زینب اعتراف کند، یعنی خواستند اعتراف کند و فیلم‌برداری کنند. گفتند که هم جزای تو را کم می‌کنیم هم می‌بریمت دکتر. زینب هم گفته اگر می‌خواهید این معامله را با من کنید من نه دکتر می‌خواهم، نه ملاقات می‌خواهم، نه خانواده می‌خواهم». زینب جلالیان در آستانه نهمین سال بازداشت خود به دلیل ابتلا به بیماری ناخونکِ چشم، در معرض از دست‌دادن بینایی‌اش است. او همچنین طی سال‌های بازداشت به عفونت شدید روده و خونریزی داخلی مبتلا شده و نیاز به درمان فوری و تخصصی دارد.

زنان و مشارکت سیاسی

هرچند که در سال ۹۴ چهره مردانه مجلس تغییر نکرد اما آمار نهایی ثبت نام کنندگان انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری علاوه بر رکوردی که در زمینه تعداد ثبت نام کنندگان برجا گذاشت،‌ رکورد حضور زنان به عنوان کاندیداهای بالقوه این دو مجلس را شکست. ثبت نام ۱۶ نفر از زنان در انتخابات مجلس خبرگان و حضور هزار و ۲۳۴ زن در میان خیل ۱۲ هزار و ۱۲۳ نفری ثبت نام کنندگان انتخابات مجلس دهم رخدادی است که از خیز بلند زنان برای حضور بیشتر در نهادهای تقنینی و نظارتی کشور خبر داد. هرچند با رد صلاحیت های گسترده زنان در نهایت تاکنون ۱۴ زن به مجلس دهم راه یافتند هرچند وضعیت مینو خالقی  با رد صلاحیت شورای نگهبان بعد از انتخابات و رای آوردن وی  هنوز در هاله ای از ابهام قرار دارد.

زنان ورزشکار خوش درخشیدند
زنان ورزشکار سال ۹۴ با وجود مشکلات زیادی که سر راهشان قرار دارد باز در عرصه‌های بین‌المللی خوش درخشیدند. به گفته شهریان ‌معاون امور بانوان وزارت ورزش حدود یک میلیون بانوی ورزشکار سازمان‌یافته در کشور فعالیت ورزشی دارند. او با بیان اینکه آمار ورزشکارهای سازمان‌یافته راضی‌کننده نیست، خاطرنشان کرد: ۲۴ درصد جامعه ورزش می‌کنند که ۱۰ تا ۱۵ درصد این آمار را خانم‌ها تشکیل می‌دهند و در برنامه ششم توسعه برای تحقق درصد بیشتر بانوان ورزشکار نیاز به تلاش بیشتری داریم.
شهریان با اظهار نارضایتی از کمبود اسپانسر و بخش خصوصی در ورزش بانوان، تصریح کرد: برای این مشکل باید تمهیداتی بیندیشیم که بحث یک‌درصدی که دستگاه‌ها مجاز به کمک ورزش هستند را مطرح کردم تا سهمی از آن به ورزش بانوان اختصاص داده شود. معاون امور ورزش بانوان وزارت ورزش و جوانان در سمینار بانوان هیئت‌های جودو و کوراش استان‌های کشور گفت: برخی گمان می‌کنند اگر به فکر ورزش بانوان باشند برای زنان امتیازی قائل شده‌اند درحالی‌که این‌گونه نیست و در تمامی برنامه‌ریزی‌ها باید سهم ورزش زنان ادا شود. باوجود موانعی که برای زنان ورزشکار در همه حوزه‌ها وجود دارد به‌ویژه زنان توان یاب بتول مشرف جوادی نایب رییس بانوان فدراسیون جانبازان و معلولان درباره رقابت‌های پارالمپیک سال ۲۰۱۶ گفت: در این دوره از ر‌قا‌بت‌های پارالمپیک از بین ۷۷ سهمیه کسب شده یک‌چهارم سهمیه متعلق به زنان است. این امر نشان می‌دهد که ما نسبت به لندن از نظر کمی و کیفی رشد بسیار خوبی داشتیم. امیدوارم به تعداد سهمیه‌های کسب شده جایگاه خوبی را نیز از نظر مدال‌آوری در مسابقات پارالمپیک ریو داشته باشیم.
در مسابقات المپیک ریو نیز لیلا رجبی، ملی‌پوش دوومیدانی ماده پرتاب وزنه که در مسابقات دوومیدانی جام کازانف موفق به کسب سهمیه المپیک ۲۰۱۶ ریودوژانیرو برزیل شد، از جمله زنان ورزشکاری است که توانست نخستین سهمیه بانوان ایران را به نام خود ثبت کند. او علاوه بر قهرمانی، اولین زنِ دو و میدانی کار ایران است که پایش به المپیک باز شده است.
همچنین در سال گذشته شاهد قهرمانی تیم کونگ‌فو زنان ایران در آسیا بودیم. در بخش زنان، مسابقات کونگ‌فو زنان در آسیا که ۳۰ نفر شرکت‌کننده از سراسر قاره در آن حضور داشتند و در سه وزن منفی ۵۲، ۵۸ و ۶۶ کیلوگرم با هم مبارزه کردند. درنهایت در وزن منفی ۵۱ کیلوگرم الناز نریمانی، در وزن منفی ۵۸ کیلوگرم زهرا دهقان و در وزن منفی ۶۵ کیلوگرم نیز سمیه زند اقطایی از ایران مقام اول را کسب کردند.
زنان کشتی‌گیر هم به عرصه آمدند
سال ۹۴ برای کشتی زنان نیز سالی خوب بود چرا که کشتی کمربند زنان برای اولین بار سال ۹۴ توسط فدراسیون کشتی ایران راه‌اندازی شد تا حرکتی در جهت حضور زنان ایرانی در ورزش کشتی انجام شود. اتحادیه جهانی کشتی در این باره نوشت: این اولین بار است که زنان ایرانی در مسابقات کشتی جهانی شرکت می‌کنند. اعزام زنان کشتی‌گیر ایرانی به مسابقات جهانی آنتالیا در حالی اتفاق افتاد که تابستان امسال زنان ورزشکار در ایران در مسابقات کشتی با کمربند آسیا شرکت کردند. پیش از اعزام شدن به مسابقات جهانی گراپلینگ، زنان ایرانی در یک کمپ ۱۲ روز تمرین کردند. با وجود این‌که زنان کشتی‌گیر ایرانی تجربه زیادی ندارند توانستند از این موقعیت برای پیدا کردن تجربه بیشتر بهره‌مند شوند. میمنت قاسم‌آبادی، مدال‌آور نقره وزن ۶۴ کیلوگرم ایران گفت: من افتخار می‌کنم که به‌عنوان عضوی از تیم ‌ملی ایران در مسابقات قهرمانی جهان شرکت کردم. حریفان بسیار خوبی داشتم. آن‌ها به دلیل کم بودن تجربه‌ام توانستند مرا شکست دهند. با این حال خوشحالم که شانس شرکت کردن در این مسابقات را داشتم. تیم گراپیلینگ زنان نیز که با ۵ ورزشکار در این رقابت‌ها حاضر شده بود توانست توسط میمنت قاسم‌آبادی در وزن ۶۴ کیلوگرم، سعیده ملکی در وزن ۷۱ کیلوگرم و شهربانو دامغانی نژاد در وزن ۷۱+ کیلوگرم صاحب سه مدال برنز شود.
تیراندازی زنان سهمیه پارالمپیک و المپیک گرفت
تیراندازان زن نیز سال گذشته را با موفقیت پشت سر گذاشتند به‌طوری‌که بتول مشرف جوادی نایب رییس فدراسیون جانبازان و معلولان در امور زنان در گفت‌وگو با خبرنگار ورزشی ایسنا، در ارزیابی از عملکرد تیراندازان معلول زن و مرد در مسابقه‌های جام جهانی کرواسی اظهار کرد: در این مسابقه‌ما موفق به کسب ۳ سهمیه مستقیم پارالمپیک در ماده‌های P2 و P4 توسط سمیرا ارم، عالیه محمودی و ساره جوانمردی در تپانچه بادی و خفیف شدیم. سمیرا ارم در تفنگ بادی (P2) موفق به کسب مدال طلا و سهمیه مستقیم پارالمپیک شد، عالیه محمودی در تپانچه بادی خفیف ۵۰ متر را به نام خود ثبت کرد. (P4) در هر دو ماده سهمیه را کسب کرد و ساره جوانمردی نیز با کسب مدال نقره در تپانچه خفیف، سهمیه این ماده را از آن خود کرد. P4 را به نام خود ثبت کرد.
در آخرین رنکینگ اعلام شده از سوی فدراسیون جهانی تیراندازی، الهه احمدی همچون ماه‌های گذشته در صدر رنکینگ تفنگ بادی ۱۰ متر زنان قرار دارد. به گزارش خبرنگار ورزشی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، فدراسیون جهانی تیراندازی رنکینگ تیراندازان را در سال جدید میلادی اعلام کرد. در رنکینگ ماه ژانویه الهه احمدی همچنان صدرنشین تفنگ بادی ۱۰ متر بانوان است. برای چهارمین ماه پیاپی است که احمدی جایگاه نخست را از آن خود کرده است. تیرانداز المپیکی ایران اولین تفنگداری است که در جایگاه نخست قرارگرفته و همچنین به‌عنوان تنها بانوی ورزشکار ایرانی است که توانسته به مکان اول رنکینگ جهانی برسد. همچنین او در شهریور ماه امسال در رقابت فینال فینالیست‌های جام جهانی تیراندازی در ماده تفنگ ۱۰ متر بادی زنان توانست در مرحله نیمه‌نهایی با شلیک ۴۱۷ در مکان دوم بایستد.
با توجه به فینالیست شدن و امتیاز کسب شده توسط الهه احمدی در مسابقات جام جهانی آذربایجان در رشته تفنگ بادی ۱۰ متر بانوان، این ورزشکار از سوی فدراسیون جهانی به مسابقات فینال فینالیست‌ها دعوت شد. همچنین تیم تیراندازی زنان ایران در تراپ مسابقات آزاد هندوستان نایب قهرمان شد. نواب نوری دبیر فدراسیون تیراندازی اعلام کرد: زنان تیرانداز ایران با کسب مدال نقره تیمی در رشته تراپ زنان در مسابقات آزاد تیراندازی اهداف پروازی آسیا در هندوستان، به مقام نایب قهرمانی در این رشته رسیدند.
قهرمانی تیم فوتسال زنان
تیم ملی زنان ایران در سال ۹۴ به‌عنوان قهرمانی مسابقات فوتسال زنان آسیا رسید و اولین قهرمانی بانوان ایران را در رشته‌های تیمی در آسیا به دست آورد. به گزارش ایسنا، تیم‌های ملی فوتسال بانوان ایران و ژاپن در دیدار نهایی مسابقات قهرمانی آسیا در سالن «نیلای» مالزی به مصاف هم رفتند که تیم ایران با گل دقیقه ۸ یک بر صفر از سد ژاپن گذشت و قهرمان این رقابت‌ها شد. این در حالی است که کاپیتان این تیم نیلوفر اردلان، ملی‌پوش باسابقه ایران برای بالا بردن آمادگی خود جهت حضور در نخستین دوره جام ملت‌های آسیا در اردوهای تیم ملی شرکت و تمرینات فشرده‌ای را انجام می‌داد، به دلیل مخالفت همسرش با خروج وی از کشور مواجه شد. نیلوفر اردلان در این خصوص به نسیم گفت: مسابقات جام ملت‌های آسیا برای نخستین بار برگزار می‌شود و من هم در اردوهای تیم ملی تمرینات خوبی را زیر نظر خانم سلیمانی انجام داد، اما به دلیل مخالفت همسرم برای سفر به خارج از ایران این رقابت‌ها را از دست دادم. وی افزود:‌ ای‌کاش مسئولان قانونی برای بانوان ورزشکار بگذارند تا در چنین مواقعی بتوانیم به مملکت خود کمک کنیم. ملی‌پوش تیم ملی فوتسال اظهار داشت: این مسابقات برای من اهمیت زیادی داشت و من به‌عنوان یک زن ایرانی می‌خواستم برای بالا بردن پرچم کشورم تلاش کنم، نه اینکه برای گردش و تفریح بروم.
از دیگر سو تیم ملی ساندای بانوان ایران در مسابقات قهرمانی ووشو جهان با سه نماینده شرکت کرده بود که هر سه نماینده تیم ایران موفق به دریافت مدال طلا شدند. این بهترین نتیجه تاریخ ووشوی بانوان ایران است. همچنین اردیبهشت سال ۹۴ در نخستین دوره مسابقات تکواندو نونهالان آسیا تیم ملی ایران با ۱۰ تکواندوکار دختر شرکت داشت، که موفق به کسب ۷ مدال طلا و یک نقره شد و با ۷۴ امتیاز مقتدرانه بر سکوی قهرمانی ایستاد.

نگاهی به کارنامه زنان نویسنده و مترجم
تیرماه سال گذشته «سیدعباس صالحی» معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، با ارائه‌ی آمار «خانه کتاب»، از خلق نزدیک به ۳ هزار اثر ادبی در حوزه‌های داستان‌نویسی و شعر توسط بانوان در سال ۱۳۹۳ خبر داد به نظر می‌رسد زنان در حال نشر تجربه‌های خود و واگویه کردن آن‌ها هستند. در سال ۹۴ می‌توان به برخی از آثار منتشر شده توسط نویسندگان زن اشاره کرد، به گزارش خبرنگار ادبیات و کتاب ایسنا، رمان «مرده‌ها در راه‌اند» به قلم ناتاشا امیری در ۳۶۰ صفحه با شمارگان ۱۶۵۰ نسخه و قیمت ۱۸۰۰۰ تومان در انتشارات ققنوس منتشر شده است.
به گزارش خبرنگار مهر رمان «این هیولا تو را دوست دارد» نوشته لیلی مجیدی به تازگی با همکاری نشر چشمه و نشر چرخ منتشر و راهی بازار نشر شده است. این کتاب هفتاد و سومین عنوان مجموعه کتاب‌های قفسه آبی است. شخصیت اصلی این رمان، یک زن است که در خانه‌ای کوچک زندگی می‌کند و دچار ماجراهای بزرگ می‌شود؛ زنی که تنهایش گذاشته‌اند و حالا می‌خواهد لابه‌لای روزمرگی‌اش امیدی برای زندگی پیدا کند. این کتاب با ۲۲۲ صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت ۱۶۰ هزار ریال منتشر شده است. به گزارش خبرنگار مهر، رمان «مانند کسی که آوازش را فراموش کرده است» نوشته آنیما احتیاط نیز توسط نشر داستان منتشر شده است.
به گزارش خبرگزاری کتاب ژیلا تقی‌زاده، هفتمین رمانش را با عنوان «به اندازه یک نقطه» که سرگذشت مبارزه او با سرطان است، را در ۱۵ بهمن ماه روز جهانی مبارزه با سرطان رونمایی کرد. ژیلا تقی‌زاده دانش‌آموخته رشته گرافیک از دانشگاه الزهرا است. او علاوه بر داستان‌نویسی به کار نویسندگی برای رادیو نیز مشغول است و همچنین در نقاشی و تئاتر دستی دارد. رمان‌های «جیبی پر از بادام و ماه»، «کهنه رباط» و مجموعه داستان‌های «لباس آبی روی بند رخت»، «خودنویس‌های بیچاره»، «من با یک پریزاد دوستم» و «سهم من از دریا» نام کتاب‌های اوست. رمان «به اندازه یک نقطه» هفتمین کتاب این نویسنده محسوب می‌شود.
به گزارش خبرنگار مهر، رمان «والس یک نفره» نوشته ماه منیر کهباسی به تازگی توسط نشر ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است. این کتاب سومین رمان این داستان‌نویس است که در کنار یک داستان بلند و دو مجموعه داستان کوتاه در کارنامه او قرار می‌گیرد. این رمان صد و بیست و نهمین کتاب از مجموعه «داستان ایرانی» و هفتاد و نهمین رمان از رمان‌های ایرانی این ناشر است که در ۵۶ فصل نوشته شده است. داستان «والس یک نفره» درباره واکنش‌های مختلفی است که انسان‌ها هنگام رویارویی با عشق از خود نشان می‌دهند. از کهباسی پیش از این رمان‌های «اوج پرواز»، «خط تیره، آیلین» و «مهربانم سلام» و دو مجموعه داستان «یک کلاه بهارنارنج» و «با تو باید دروغ‌گو باشم» به چاپ رسیده است. «خط تیره آیلین» سال ۸۵ توسط نشر ققنوس چاپ شد.
همچنین نیلوفر لاری پور نیز برای دو کتابش مجوز انتشار گرفت. «عشق کوچک من» و «من یهودا نیستم» نام این دو کتاب است.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران نشر ثالث، اثری از الاهه علیخانی با عنوان «پاهای آویزان آن زن» را روانه پیشخوان کتاب‌فروشی‌ها کرد. این مجموعه شامل ۱۰ داستان با نام‌های «زن‌ها جگر دوست ندارند»، «پاهای آویزان آن زن»، «بزرگ و برزو»، «همه‌چیز مثل رویا بود»، «چوری»، «چیزی که هست و نیست»، «قفس»، «عاقلی از قفس پرید»، «دویدن از ایرانشهر تا خود انقلاب» و «شهاب‌ها» است. ریشه بسیاری از این بازگشت به خویشتن در داستان‌های او، انتخاب موضوعاتی‌چون خیانت، تردید، حسرت و امثال آن است.
مجموعه داستان «پاهای آویزان آن زن» در ۱۰۳ صفحه به قیمت ۶ هزار تومان با شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه به تازگی از سوی نشر ثالث منتشر شده است.
کتاب «رازهای زنان سرزمینم» نوشته زینب ناطق‌پور با مقدمه عبدالحسین فرزاد که نقد تطبیقی دو رمان شهرنوش پارسی‌پور و رضا براهنی است به ویترین کتاب‌فروشی‌ها راه یافت. زینب ناطق‌پور در این کتاب پژوهشی تلاش کرده است دیدگاه‌های شهرنوش پارسی‌پور در رمان «طوبی و معنای شب» و رضا براهنی در رمان «رازهای سرزمین من» را در مورد زن پیش از انقلاب و زن پس از انقلاب مورد بررسی قرار دهد.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران«اضطراب در اشعار فروغ فرخزاد و غاده السمّان» نوشته پروین پناهی است که به نقد تطبیقی آثار این دو شاعر می‌پردازد. پژوهش این کتاب بر آن است تا افکار و اندیشه‌های دو شاعر روشنفکر، فروغ فزخزاد و غاده السمّان را با محوریت اضطراب در آثارشان مورد بررسی قرار دهد. در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: «به نظر می‌رسد که این دو شاعر اشتراکات بسیاری با هم داشته باشند زیرا هر دو زن هستند و هر دو در جامعه مردسالار شرقی، متولد شده‌اند. آن‌ها برای بیان عقاید خود دشواری‌های بسیاری کشیده‌اند و ادبیات تطبیقی با هدف برشمردن این اشتراکات و نزدیک‌تر کردن ملت‌ها، سعی دارد این دو را با هم مقایسه کند. یکی از اهداف ادبیات تطبیقی یافتن وحدت‌هاست زیرا صدای مشترک بین انسان‌ها می‌تواند پیام‌آور صلح و درد مشترک باشد و بشریت را به هم نزدیک کند». این کتاب با شمارگان هزار نسخه به قیمت ۱۵ هزار تومان به تازگی از سوی انتشارات روشنگران و مطالعات زنان منتشر شده است.
رمان «نی‌نا» نهمین رمان شیوا ارسطویی است که امسال منتشر شده است. ارسطویی به مناسبت چاپ این کتاب گفته است کتاب دیگر دارم که از دولت قبل در وزارت ارشاد مانده و مجوز دریافت نکرده است. امیدوارم این کتاب‌ها نیز مجوز دریافت کنند و منتشر شوند. رمان «کوژ» یکی از این آثار است. همچنین رمان «برای بوسه‌ای در بوداپست» نیز یکی دیگر از کتاب‌های من است که از سال‌ها پیش مجوز دریافت نکرده است. او توضیح داد: در حال حاضر مشغول بازنویسی مجموعه داستان «شاید زنی شبیه به من» هستم. ارسطویی شاعر و نویسنده، متولد تهران است. از آثار وی می‌توان به عناوینی چون «آمده بودم با دخترم چای بخورم»، «آفتاب مهتاب»، «من دختر نیستم»، «بی‌بی شهرزاد»، «او را که دیدم زیبا شدم»، «آسمان خالی نیست»، «افیون»، «نسخه اول» و «خوف» اشاره کرد.
همچنین در حوزه ترجمه هم زنان آثار خوبی ارائه کردند. به گزارش خبرنگار مهر، رمان «وحشی» نوشته دیوید آلموند به تازگی با ترجمه نسرین وکیلی توسط انتشارات آفرینگان منتشر و راهی بازار نشر شده است.
به گزارش خبرنگار مهر مجموعه داستان «گاوبازی» نوشته رادی دویل، به تازگی با ترجمه آرزو مختاریان توسط نشر افق منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این کتاب در سال ۲۰۱۱ چاپ شده و نشر افق با توافق و عقد قرارداد با نویسنده اثر، حق امتیاز چاپ آن را در ایران خریده است. این کتاب به‌عنوان پنجاه و یکمین کتاب «مجموعه داستان» از مجموعه «ادبیات امروز» چاپ شده است.
نجمه شبیری، مترجم «نامه‌های پر‌تب‌و‌تاب»، کتاب برگزیده سی‌وسومین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، نوشته خورخه لوئیس بورخس در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) عنوان کرد: کتاب «نامه‌های پر‌تب‌و‌تاب» شامل ۷۶ نامه از بورخس می‌شود. بورخس این نامه‌ها را از بیست‌و‌دو تا بیست‌و‌سه سالگی نوشته است. وی افزود: نامه‌های بورخس در این مقطع زمانی، پس از مرگ او توسط همسرش گردآوری و منتشر شد. این نامه‌ها از این جهت مهم است که مشخص می‌کند بورخس خالق مکتب «اولتراییسم» است. این کتاب حدود ۵۰ پاورقی داد که خودم آن‌ها را نوشته‌ام. بورخس در این کتاب نیز تقریبا مانند دیگر آثارش قلمی سنگین دارد.
نجمه شبیری، مترجم، متولد ۱۳۴۳ قم، از دانشگاه مادرید دکترای ادبیات اسپانیایی گرفت و هم اکنون عضو هیئت علمی و مدرس دانشگاه است. ترجمه رمان «خاله تولا» نوشته اونامونو، «بیست سال کتاب‌شناسی ایران در اسپانیا» و «مقدمه‌ای بر زبان اسپانیایی» نام برخی از آثار اوست.
همچنین به گزارش خبرگزاری کتاب ایران، هفته‌نامه «کتاب هفته خبر» آبان ماه شماره ۸۰ خود را به پرونده‌ای ویژه فرزانه طاهری، مترجم پرکار و پیشکسوت اختصاص داد.
«کتابشناسی فرزانه طاهری»، «گفت‌وگوی سعید برآبادی با فرزانه طاهری»، «عکس‌های فرزانه طاهری از کودکی تا به امروز» و مقاله «بهتر شکست بخور» نوشته زیدی اسمیت با ترجمه فرزانه طاهری از جمله مهم‌ترین بخش‌های این پرونده است. یادداشت‌هایی از جمعی از اهالی فرهنگ و ادبیات درباره فرزانه طاهری بخش دیگری از این پرونده را تشکیل می‌دهد.
از دیگر سو در سال ۹۴ نیز درایه درخشش نشان شوالیه دریافت کرد. دولت فرانسه عالی‌ترین نشان فرهنگی خود را به درایه درخشش، استاد ایرانی زبان و ادبیات فرانسه، اهدا کرد. در نامه‌ای که به امضای وزیر فرهنگ فرانسه رسیده، «موفقیت‌های قابل تقدیر، و خدمات فرهنگی چشم‌گیر» خانم درخشش در ترویج زبان، فرهنگ و ادبیات در سراسر جهان، دلیل شایستگی این استاد ایرانی در دریافت نشان شوالیه عنوان شده است. نشان شوالیه ادب و هنر، از سال ۱۹۵۷ میلادی، و با هدف تقدیر از کسانی که در ارتقای فرهنگ و هنر و ادبیات در سراسر جهان نقش دارند، اهدا می‌شود.
کامیابی‌های زنان هنرمند
سال ۹۴ زنان هنرمند نیز سال پرباری داشتند. به نقل از روابط عمومی تاترشهر از مجموع ۳۱ نمایشنامه‌نویس داخلی و خارجی که آثارشان در قالب اجراهای عمومی و جلسات نمایشنامه خوانی میزبان مخاطبان بوده‌اند، نوشین تبریزی با نگارش نمایشنامه‌های «موش توی پیت حلبی» و «گنجفه» از جمله هنرمندان پرکار تئاترهای به صحنه رفته در مجموعه تئاتر شهر بوده است.
نگار عابدی بازیگر نمایش‌های «باغ آلبالو» به کارگردانی آتیلا پسیانی و «مضحکه شبیه قتل» به کارگردانی حسین کیانی در تالار اصلی و «بهمن» به کارگردانی افروز فروزند در تالار سایه، «مکبث – نمایشنامه خوانی» و «عروسی خون – نمایشنامه خوانی» به کارگردانی روح‌الله جعفری در تالار چهارسو با بازی در چهار اثر نمایشی به‌عنوان پرکارترین بازیگر زن آثار نمایشی مجموعه تئاتر شهر طی سال ۹۴ معرفی شده است.
از مجموع نمایش‌هایی که سال جاری در مجموعه تئاتر شهر روی صحنه رفت نزدیک به ۱۹ هنرمند به‌عنوان طراح لباس در فهرست گروه طراحی آثار نمایشی قرار گرفتند که از این بین پگاه ترکی با طراحی لباس دو نمایش «مضحکه شبیه قتل» به کارگردانی حسین کیانی در تالار اصلی و «مجلس انتقام‌جویی هملت» به کارگردانی حسین جمالی در تالار سایه، الهام شعبانی با طراحی لباس دو نمایش «کوپن» به کارگردانی سید جواد روشن در تالار سایه و «گنجفه» به کارگردانی نوشین تبریزی در تالار سایه و نگار نعمتی با طراحی لباس دو نمایش «شنیدن» به کارگردانی امیررضا کوهستانی و «چمدان» به کارگردانی فرهاد آییش در تالار اصلی سه هنرمند پرکار حوزه طراحی لباس نمایش‌های مجموعه تئاتر شهر در سال ۹۴ معرفی می‌شوند.
به گزارش خبرنگار مهر، نمایشنامه «تقدیربازان» در سی و سومین جشنواره تئاتر فجر دیپلم افتخار بهترین متن نمایشی را از آنِ خود کرد. اردیبهشت و خرداد ۹۴ نمایش «تقدیربازان» به کارگردانی سیما تیرانداز با بازی هومن کیایی، فرناز رهنما، بهاره مشیری، روزبه حصاری، یمین آتشی و نورا هاشمی اجرا شد.
همچنین در عرصه سینما نیز فیلم «ناهید» به کارگردانی آیدا پناهنده موفق شد یکی از جوایز بخش نوعی نگاه جشنواره کن را به ‌دست آورد. به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، این جایزه که آینده روشن نام دارد به‌صورت مشترک به این فیلم‌ساز ایرانی و نیراج گایوان کارگردان هندی تعلق گرفت.
همچنین در جشنواره فیلم فجر سیمرغ زرین بهترین فیلم با نگاه ملی به نرگس آبیار برای فیلم «نفس» تقدیم شد. پریناز ایزدیار برای فیلم «ابد و یک روز» سیمرغ گرفت و شبنم مقدمی برای فیلم‌های «زاپاس» و «نفس» جایزه بهترین نقش مکمل زن را از آن خود کرد.
در حوزه عکاسی نیز زهره صابری وند نخستین زن ایرانی برنده جایزه عکس ورلدپرس ۲۰۱۶ شد. تک عکس این عکاس جوان با عنوان «به سوی نور» در میان تمام عکس‌های تلخ و سیاه این مسابقه موفق شده رتبه سوم را کسب کند.
صابری وند پیش از ورلدپرس در هیچ مسابقه عکاسی دیگری شرکت نکرده و ورلدپرس اولین تجربه حضور او در مسابقه‌های داخلی و جهانی است. «عکاسی خبری را دو سال است که شروع کردم و در این مدت هم به‌صورت مستمر عکاسی نکرده‌ام. خیلی عجله نداشتم برای عکاسی و سعی می‌کردم بیشتر کتاب بخوانم و مجموعه عکس‌های خوب را ببینم. قبل از ورلدپرس هم در هیچ مسابقه‌ای شرکت نکردم و این اولین مسابقه زندگی‌ام بوده است. من پروژه این مجموعه را اواخر مهرماه امسال شروع کردم و اواسط آذرماه گزارش تصویری من در خبرگزاری مهر منتشر شد. دو نفر از دوستان عکاس من که مجموعه عکس را دیدند، مرا برای شرکت در مسابقه تشویق کردند. با اینکه در نوشتن کپشن و انتخاب عنوان تمام تلاشم را کردم؛ اما اصلا فکر نمی‌کردم که بتوانم رتبه‌ای به دست بیاورم.»

محدودیت‌ها در عرصه موسیقی
اعمال محدودیت‌ها برای تک‌خوانی زنان از سوی مراجع ذی‌ربط و بی‌ربط و گروه‌های خودسر! در سال ۹۴ مانند گذشته ادامه داشت. بر پایه گزارش‌های رسیده به آژانس خبررسانی کُردپا، یلدا عباسی که به دعوت رسمی مسئولان جشنواره ملی فرهنگ و هنر اقوام ایران به سنندج رفته بود، پس از قطع صدای وی به هنگام اجرا، علی‌رغم اصرار مدیر جشنواره، سالن جشنواره را ترک و به هتل محل اقامتش بازگشت. این خواننده جوان اهل شهرستان شیروان در استان خراسان شمالی، همچنین از دریافت لوح تقدیر جشنواره خودداری کرد.
یلدا عباسی دراین‌باره به آژانس کردپا گفته است: من تنها به احترام حاضرین در جشنواره، در میانه اجرا سالن را ترک نکردم، زیرا بسیاری از آن‌ها به عشق من آمده بودند و من هم نمی‌توانستم آن‌ها را نادیده بگیرم.

همچنین ۲۳ آبان ماه علی جنتی٬ وزیر ارشاد در دیدار با حسین وحید خراسانی در دیدار از مراجع تقلید قم گفته «هیچ مجوزی به تک‌خوانی زنان داده نخواهد شد و جلو چاپ رمان‌های مبتذل و تفرقه‌انگیز گرفته‌شده است». جنتی در دیدار با وحید خراسانی گفته «وظیفه ما در این وزارتخانه این است که توسعه فرهنگ ناب و اسلامی سرلوحه کارهای خود قرار دهیم که مورد تایید رهبر معظم انقلاب اسلامی است.»
امسال در کنسرت سالار عقیلی در شهر شاندیز مشهد حریر شریعت زاده، نوازنده دف، پس از اجرای یک قطعه از سن پایین آورده شد و دیگر اجازه حضور در صحنه را پیدا نکرد.
هم‌زمان کنسرت عالم قاسموف در تالار وحدت نیز با مشکل روبرو شد. این خواننده نام‌آور جمهوری آذربایجان که شب‌های ۲۱ و ۲۲ دی‌ماه در کنار دخترش (فرغانه قاسمووا) به اجرای کنسرت پرداخته بود، در شب سوم و با تاخیر بسیار، بدون همراهی دخترش به اجرای کنسرت پرداخت.
کنسرت گروه کامکار در اصفهان نیز بدون حضور نوازندگان و اعضای زن این گروه برگزار شد، درحالی‌که با اجرای جشنواره موسیقی شهناز در اصفهان که نوازندگان زن در آن حضور داشتند، پیش‌بینی می‌شد مسئله کنسرت ندادن زنان در اصفهان تا حدودی حل شده باشد.
در گذشتگان سال ۹۴
متاسفانه سال ۹۴ تنی چند از زنان فرهیخته ایرانی را از دست دادیم.

سهیلا بسکی ۶ خرداد ماه سال ۹۴ دارفانی را وداع گفت. سهیلا بسکی در سال ۱۳۳۲ به دنیا آمد. پس از اتمام دوره‌ی دبیرستان در رشته‌ی مدیریت شروع به تحصیل کرد. وی پس از اتمام دوره کار‌شناسی برای تحصیل در رشته‌ی اقتصاد به دانشگاه ایالتی میشیگان آمریکا رفت. وی در سال ۱۳۵۶ به ایران بازگشت و در دانشگاه بوعلی همدان مشغول به کار شد. پس از انقلاب به تهران نقل مکان کرد و در دانشگاه علوم تربیتی تدریس اقتصاد را آغاز کرد. در این ایام ترجمه کتاب را شروع کرد و در سال ۱۳۶۹ نیز داستان‌نویسی را آغاز کرد. پس از مدتی در بخش اقتصادی مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری مشغول به کار شد در همین مرکز بود که مسئول انتشار مجله‌ی آبادی شد و از سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۶ مسئولیت انتشار این مجله را برعهده داشت. پس از خروج از مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری با سرمایه‌ی شخصی در تیرماه ۱۳۷۷ مجله معمار را منتشر کرد و در سال ۱۳۸۰ به‌صورت هم‌زمان مجله‌ی شهر را هم روانه‌ی بازار مطبوعات کرد. او مدیر مؤسسه‌ی معمار نشر و برگزارکننده‌ی جایزه‌ی بزرگ معمار نیز بود.
سهیلا بسکی در سال ۱۳۸۲ با مجموعه داستان کوتاه پاره‌ی کوچک برنده‌ی جایزه گلشیری شد. دومین مجموعه داستان او به نام بی‌بی پیک نیز در سال ۱۳۸۵ نامزد همین جایزه شد. او در ۶ خرداد ۱۳۹۴ به وقت دیدار با اعضای خانواده‌اش در استانبول درگذشت.

هما روستا

همچنین هما روستا ۴ مهرماه در سالروز تولدش درگذشت. او ۴ مهرماه ۱۳۲۳ متولد شد. روستا که بازیگری و کارگردانی تئاترهای مختلفی را در کارنامه‌اش داشت، همسر مرحوم حمید سمندریان، کارگردان نامدار تئاتر ایران بود. استاد سمندریان نیز سال ۱۳۹۱ از دنیا رفت. روستا در کارنامه هنری خود ایفای نقش در نمایش‌هایی همچون «باغ آلبالو» و «ازدواج آقای می‌سی‌سی‌پی» و همچنین بازی در فیلم‌هایی نظیر «پرنده کوچک خو‌شبختی» و «از کرخه تا راین» را ثبت کرده بود.

پوراندخت سلطانی شیرازی نیز که از پایه‌گذاران کتابداری علمی و نوین ایران به شمار می‌آمد و طی نزدیک به نیم قرن زندگی حرفه‌ای، برای ارتقاء فن جدید کتابداری در کتابخانه‌های کشور تلاش کرد، در ۱۶ آبان ۱۳۹۴ بر اثر بیماری ریوی چشم از جهان فروبست. او متولد سال ۱۳۱۰ در همدان بود که مرکز ملی کتابداری را پایه‌گذاری کرد و به عضویت هیئت علمی آن درآمد. خانم سلطانی همچنین عضو هیئت علمی دانشگاه تهران شد و در گسترش آموزش عالی کتابداری در سطوح کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا نقش مؤثری ایفا کرد. تأسیس انجمن کتابداران ایران و نشریه‌ این انجمن نیز از کارهای پوری سلطانی بود. او در دیجیتال‌سازی کتابخانه و مرکز اسناد ملی ایران نیز همکاری داشت.
انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران، جایزه‌ی ترویج علم ایران را به سلطانی اهدا کرده و چندی پیش، هیئت مدیره‌ی این انجمن به پیشنهاد کارگروه مدیریت کتابخانه‌ی دانشگاهی، جایزه‌ای را به نام «پوری سلطانی» در زمینه‌ی نوآوری در حوزه‌ی علوم اطلاعات تصویب کرد که قرار است به کتابدار و کتابخانه‌ی نوآور اعطا شود.

هما ناطق نویسنده، پژوهشگر و استاد دانشگاه در رشته‌ی تاریخ نیز ۱۱ دی ماه در پاریس درگذشت. او با سابقه تدریس در دانشگاه تهران و دانشگاه سوربن، تحقیقات فراوانی در زمینه‌ی تاریخ مشروطیت و دوران قاجار انجام داده است.
هما ناطق در ۱۳۱۳ در ارومیه زاده شد. در کودکی به همراه خانواده به تهران نقل مکان کرد. پس از اتمام دبیرستان در مهرماه ۱۳۳۳ با بورس دولت فرانسه به پاریس رفته و دوره‌ی کار‌شناسی تا دکترای خود را در آنجا گذراند. رساله‌ی پایان‌نامه‌اش درباره‌ی احوال و تفکر سیدجمال‌الدین اسدآبادی بود. هم‌زمان با همکاری ژیلبر لازار اقدام به ترجمه اشعار شعرای معاصر ایران کرد.
ناطق در ۱۳۴۷ به تهران بازگشت، ابتدا در مؤسسه مطالعات اقتصادی مشغول به کار شد که چندان ربطی به علائق و تحصیلاتش نداشت. رئیس دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه تهران سید حسین نصر که کتاب زندگی سیاسی سیدجمال اسدآبادی تألیف ناطق را دیده بود، درخواست استخدام وی را در دانشگاه مطرح کرده بود و به این ترتیب هما ناطق از سال ۱۳۴۸ تا سال ۱۳۵۹ به تدریس در دانشکده تاریخ دانشگاه تهران پرداخت. در طول این مدت یک بار در سال ۱۳۵۲ به دانشگاه پرینستون دعوت شد و به مدت ۱ سال در بخش تحقیقات خاورمیانه آن دانشگاه تدریس کرد.
پس از انقلاب در سال ۱۳۵۹ به فرانسه بازگشت و در سال ۱۳۶۳ به‌عنوان استاد تمام‌وقت در مؤسسه پژوهش‌های ایرانی دانشگاه سوربن مشغول به کار شد. ناطق در سال ۲۰۰۵ عنوان دکتری افتخاری مؤسسه ملی زبان‌ها و تمدن‌های شرقی را کسب کرد. هما ناطق روز اول ژانویه ۲۰۱۶ در آرو (روستایی در ۱۵۰ کیلومتری جنوب غربی پاریس) درگذشت.

 

مریم رحمانی ـ بیدارزنی

۱۶ فروردین ۱۳۹۵

نظرات بسته است