اثر ماتیلدا؛ حاصل تلاش زنان در جیب مردان!

ویکتور آمبروس، بخاطر نوشتن مقاله‌ای که همسرش، رزالین لی نویسنده اول آن بود، جایزه نوبل دریافت کرده‌است. اما کمیته نوبل در اهدای جایزه نوبل، رزالین لی را در نظر نگرفته‌ و به او این جایزه را نداده‌است…../

*****

🔹اما این اتفاق مسئله تازه‌ای نیست و تکرر وقوع چنین وقایعی، منجر به شکل‌گیری مفهومی به اسم «اثر ماتیلدا» شده‌است.

اثر ماتیلدا؛ حاصل تلاش زنان در جیب مردان❗️

اثر ماتیلدا، اصطلاحیست که به نادیده گرفتن و به رسمیت نشناختن دستاوردهای زنان مخصوصا در حوزه علم اشاره دارد. این پدیده مخصوصا زمانی رخ می‌دهد که دست‌آوردهای علمی یک زن، به همسر یا همکاران مردش نسبت داده شود.

📌تاریخچه تبعیض جنسیتی در جایزه نوبل
ماری کوری
اولین کسی با تبعیض جنسیتی در جایزه نوبل مواجه شد، ماری کوری بود. ماری کوری به همراه شوهرش پیر کوری و همکارشان، توانستند پس از پژوهش‌های فراوان در زمینه رادیواکتیو، دو عنصر را کشف و آن را به جدول تناوبی اضافه کنند.
اما کمیته نوبل که می‌خواست جایزه را تنها به پیرکوری اعطا کند، با مقاومت پیرکوری دربرابر دریافت جایزه مواجه شد که به کمیته نوبل گفته بود که باید نقش همسر و دیگر عضو گروه ما نیز دیده شود و به ایشان نیز این جایزه اعطا گردد، و گرنه من این جایزه را قبول نخواهم کرد.

🔍با نگاهی به این نمونه‌ها، به نظر می‌رسد که تاریخ علم مملو از داستان‌هاییاست که در آن زنان دانشمند با وجود دستاوردهای بزرگ، در سایه همکاران مرد خود قرار گرفته‌اند. هرچند کمیته نوبل ممکن است به‌طور مستقیم علیهزنان دانشمند تبعیض قائل نشود، اما اثر ماتیلدا همچنان در دنیای علم حضور دارد؛ پدیده‌ای که نشان می‌دهد تلاش‌ها و دستاوردهای زنان نه تنها نادیده گرفته می‌شود، بلکه گاهی به نام مردان ثبت می‌شود.

۲۰ مهر ۱۴۰۳

نظرات بسته است