انعکاس صدای غمگین زنان افغانستان
سومین دوره «رویای صلح» بهمناسبت بینالمللی ۱۶ روز مبارزه با خشونت علیه زنان یا «روزهای نارنجی» در رم در حال برگزاری است. همزمانی برگزاری این دوره با وضعیت دهشتناک زنان افغانستانی پس از تسلط طالبان، برگزارکنندگان «رویای صلح» را بر آن داشت تا در روز اول با نمایش دو مستند در مورد افغانستان ادای دینی داشتهباشند به زنان افغانستانی که خواهران همسرزمین زنان ایرانند و این روزها در غم و رنج بسیار…
***
کانون زنان ایرانی ـ مرجان زهرانی: سومین دوره رویداد فرهنگی «رویای صلح» با تمرکز بر افغانستان برگزار شد.
آنها شاید آخرین نسل از انسانهای کمالگرایی باشند که میخواستند رویاهای بلند پروازانهشان را به خارج از مرزهای جغرافیایی ببرند و با زبان سینما از صلح سخن بگویند. آنها رویای جهانی عاری از خشونت، بدون جنگ، برابر، عادلانه و بدون تبعیض علیه زنان را از دریچه سینما در سر داشتند. اما به راستی چطور میشود این رویاهای بلندپروازانه بدون مرز را در قالب سینما و در ساختاری حرفهای محقق کرد؟ چطور میشود از خلال فیلمهای کوتاه و مستند با رویکردی اجتماعی و انتقادی، جهان بهتر و صلحآمیزتری ساخت؟ آزاده بیزار گیتی و پریسا نظری این پرسشها، رویاها و دلمشغولیشان را به یک «هفته فیلم مستقل» در ایتالیا با عنوان «رویای صلح» تبدیل کردند. سومین دوره «رویای صلح» به مناسبت بینالمللی ۱۶ روز مبارزه با خشونت علیه زنان یا «روزهای نارنجی» در رم در حال برگزاری است. همزمانی برگزاری این دوره با وضعیت دهشتناک زنان افغانستانی پس از تسلط طالبان، برگزارکنندگان «رویای صلح» را بر آن داشت تا در روز اول با نمایش دو مستند در مورد افغانستان ادای دینی داشتهباشند به زنان افغانستانی که خواهران همسرزمین زنان ایرانند و این روزها در غم و رنج بسیار.
زنان افغانستان در آیینه مستند
هفتهٔ فیلم «رویای صلح، به امید تحققِ رویایِ جهانی بدون خشونت» که در ایتالیا آغاز به کار کرده، بخشهای مختلفی از پخش فیلم مستند تا واکاوی مشاهدات شاهدان عینی از افغانستان را در بر دارد. مراسم افتتاحیه هفته فیلم «رویای صلح» با اجرای قطعاتی از موسیقی ایرانی، افغانستانی و هندی توسط رضا و حمید محسنیپور هنرمندان ایرانی و راشمی بات، هنرمند هندی در سالن «کارلا لوتنتسی»، خانه بیناللمللی زنان در شهر رم برگزار شد.
پس از آن صدای طیبه موسوی بود که در قالب ویدیویی کوتاه در سالن طنینانداز شد. طیبه موسوی و فاطمه محمدی از اعضای «افغانفیلم» بودند که در جریان انفجارهای چند ماه گذشته در کابل کشته شدند و جسدهای سوخته و تکهتکه شده آنها اندوهی عمیق بر جای گذاشت و واکنشهای جهانی بسیار زیادی به دنبال داشت. در این فیلم طیبه موسوی از شرایط تبعیضآمیز میان زنان و مردان میگوید و از ناظران میخواهد به جای آنکه مدام از زنان و دختران بخواهند خانهداری و فرزندپروری را یاد بگیرند برای مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان در همه سطوح شرایط مناسبی پدید آورند و از آنها پشتیبانی کنند، رؤیایی که طیبه و فاطمه مثل بسیاری از دختران خاورمیانه با خود به خاک بردند.
آزاده بیزار گیتی و پریسا نظری متولیان اصلی این رویداد فرهنگی در مورد چرایی اختصاص این دوره از «رویای صلح» به افغانستان اینطور توضیح میدهند: «دوباره افغانستان، افغانستان زیبا و کهنسال با شکل دیگری از هجوم روبه رو شد! دوباره آشوب، دوباره مهاجرت، دوباره تاریخ تکرار شدهاست! خونِ هزاران انسان بیگناه بر زمین ریخته شده و دوباره زنان افغان به گروگان گرفته شدهاند! زنانی که همواره نخستین قربانی سیاستمداران جهانیاند انگار! با این حال ما برگزار کنندگان هفتهٔ فیلم افقهای ایران بر حسب وظیفهٔ انسانی خویش ازاین فرصت استفاده میکنیم تا همسویی، همصدایی و خواهرانگی خود را با شما زنان و مردان افغانستان اعلام کنیم. شاید بتوانیم انعکاس صدای غمگین شما باشیم که گویا در ازدحام جامعهٔ جهانی گم شدهاست!» از همین روی آنها در این دوره شب نخست هفته فیلم افقهای ایران را به خواهرانگی به نام و به یاد مردم و خواهران افغانستان آراستند تا «عشق، آزادی، صلح و برابری» را برای آنها آرزو کنند.
پس از آن رویداد فرهنگی «رویای صلح» سومین دوره برگزاری را با نمایش دو مستند «به کجا تعلق دارم» به کارگردانی مهوش شیخ الاسلامی از ایران و «افسانه سرمنگس» به کارگردانی دیانا ثاقب جمال از افغانستان کار خود را آغاز کرد.
پیام صلح
از دیگر برنامههای این فستیوال معرفی پروژههای عکاسی/مصاحبه «پیام صلح از زنان به زنان» اثر رضا حیدری شاهبیدک از سوی هلیا همدانی، مورخ هنر معاصر خواهد بود. شاهبیدک مبدع پروژه گروهی عکاسان مهاجر اهل افغانستان و ساکن شهر مشهد است. نگاهی به شرایط کنونی افغانستان از خلال تجربیات گایا پلگرینی و جولیانو باتیستون، خبرنگاران ایتالیایی که به تازگی از افغانستان بازگشتنهاند نیز فصل دیگری از این رویداد هنری است.
«به روایت شاهدان عینی» بخش دیگری از رویداد فرهنگ «رویای صلح» است که مخاطب را با تجارب صابره چیغ باف، سینماگر و مریم باراک روزنامه نگار افغانستانی که پس از هجوم وتسخیر طالبان به ایتالیا مهاجرت کردند، از نزدیک آشنا میکند.
ژورنالسیم روایی، نویسندگی و فیلمسازی درباره پناهجویان افغان در آیینه تجربیات ژیلابنی یعقوب، مهوش شیخالاسلامی، عالیه عطایی و نسیم مرعشی نیز بخشهای بعدی هفته فیلم «رویای صلح» هستند. علاوه بر این پروفسور مارا ماتا، استاد دانشگاه ساپینزا به معرفی پرژوه تشکیل یک دوره دانشگاهی و بورس تحصیلی برای دانشجویان مقیم افغانستان در دانشگاه ساپینزا در شهر رم خواهد پرداخت.
از رؤیاپردازی در مورد صلح تا «رویای صلح»
اما ایده «رویای صلح» چطور متولد شدهاست؟ آزاده بیزار گیتی از ایران و پریسا نظری از ایتالیا با توجه به بازخورد پر شور و شوق مخاطبان و علاقهمندان ایتالیایی از فیلمهای مستند و کوتاه، این دو را بر آن داشت تا از فیلم کوتاه و به ویژه مستند پلی برای آگاهی بخشی از شرایط ایران و خاورمیانه برای مخاطبان کشورهای دیگری از جمله ایتالیا ایجاد کنند. آنها فکر کردند که داشتن رؤیا تنها کافی نیست بنابراین از دل این رؤیاپردازی ایده «رویای صلح» سال ۱۳۹۶ متولد شد.
آنها به صورت داوطلبانه با تلاشهای شخصی آغاز به کار کردند و گرچه راهاندازی یک هفته فیلم مستقل با دست خالی کار چندان آسانی نبود اما ایده را اجرایی کردند. در این مسیر چهرههایی چون امیرنادری، محمد تهامینژاد، سودابه مرادیان، مهوش شیخالاسلامی، رخشان بنیاعتماد، مجتبی میرطهماسب و بسیاری دیگر از فیلمسازان به تناسب موضوعات هفته فیلم حضوری کارآمد و مؤثر داشتند و هنوز به دریافت حمایتهای مالی و نهادهای فرهنگی برای استمرار هفته فیلم امیدوارند.
پیش از این هفته فیلم با نگاهی به جنگ و پخش آثار مستندی در این خصوص تلاش داشت، همچون شاهدان عینی مخاطب را با حقانیت انسان مدارانهای با ویرانگریهای جنگ، کشتار ناروای غیرنظامیان، رنجهای اندوهبار ناشی از بمبارانهای شیمیایی و …آشنا کند. آن هم در حالی که به قول موسسان رویداد رویای صلح «جنگافروزان جهان فراموششان میکنند و حین صرف صبحانه در کاخهایشان، مشغول دسیسهای برای شروع بیرحمانهٔ جنگی دیگراند…» همچنین پیش از این تلاش شده در این رویداد فرهنگی از خلال مستند، بازتابی از نقشآفرینی و کنشگری زنان در جامعه صورت پذیرد. البته هفته فیلم مستقل «رویای صلح» از ابتدا رقابتی نبوده و همه فیلمها و آثار در فضایی غیررقابتی و تنها با هدف آگاهیبخشی به نمایش در میآیند.
۱۲ آذر ۱۴۰۰