آزادی بیان در هفته‌ای که گذشت(۲۴ تا ۳۰ اسفند ۱۴۰۳)
بند اول منشور کانون نویسندگان ایران: آزادی اندیشه و بیان و نشر در همه‌ی عرصه‌های حیات فردی و اجتماعی بی‌هیچ حصر و استثنا حقِ همگان است. این حق در انحصار هیچ فرد، گروه یا نهادی نیست و هیچ‌کس را نمی‌توان از آن محروم کرد…
***
جمعه ۲۴ اسفند
ــ مصطفی هلیچی و رضا حزباوی، دو شاعر عرب محبوس در زندان شیبان اهواز، در دادگاه انقلاب این شهر به اتهام «فعالیت تبلیغی علیه نظام» و «ارتباط با خارج کشور» محاکمه شدند.
ــ با وجود بسته‌بودن دروازه‌ی «گلزار خاوران» به دست مأموران امنیتی، خانواده‌های زندانیان سیاسی اعدام‌شده‌ی دهه‌ی ۶۰ پشت دروازه‌ی بسته با نثار گل و سرودخوانی یاد عزیزان خود را گرامی داشتند.
ــ بیش از ۲۰۰ تن از فعالان سیاسی و مدنی ازجمله پرستو فروهر، آتنا دائمی، پروین اردلان و فریبا بلوچ با انتشار بیانیه‌ای، ضمن اعتراض شدید به صدور حکم اعدام برای وریشه مرادی، احکام اعدام برای پخشان عزیزی و شریفه محمدی و دیگر زندانیان سیاسی را محکوم کردند.
ــ کریم ملاعلیزاده، فعال مدنی اهل اشنویه، به اداره‌ی اطلاعات این شهرستان احضار و در مورد برگزاری جشن‌های نوروزی بازجویی شد.
ــ ۹ فعال سیاسی و عقیدتی محبوس در زندان شیبان اهواز (خلیل خسرجی، رضا معاوی، نادر هلیچی، محمد مروانی، هادی حیدری، حسون دلفی، یونس غرباوی، حسین سیلاوی و علی براویه) در اعتراض به «اعمال نفوذ و پرونده‌سازی اطلاعات سپاه، شکنجه و بدرفتاری مأموران و مقامات زندان، عدم دسترسی به امکانات پزشکی و بلاتکلیفی» از چندین روز پیش اعتصاب غذا کرده‌اند.
ــ نیروهای امنیتی با ورود به خانه‌ی امیلیا حکیمان، شهروند بهایی ساکن زاهدان، پس از تفتیش محل تعدادی از کتاب‌های مذهبی و تلفن همراه او را ضبط کردند.
ــ حسن کاکایی، اهل بوکان، به اداره‌ی اطلاعات این شهرستان احضار شد و از او تعهد گرفتند که در مراسم نوروزی شرکت نکند.
شنبه ۲۵ اسفند
ــ فواد کشاورز، خواننده‌ی سقزی، در پی شرکت در مراسم نوروزی در شهر صاحب از توابع سقز به‌دست نیروهای امنیتی بازداشت شد.
ــ رضا خوش‌نظر، خواننده‌ی بوکانی، با احضار به اداره‌ی اطلاعات این شهر مجبور به امضای تعهدنامه‌ای شد که بر اساس آن حق اجرای ترانه‌ها و سرودهای حماسی در مراسم نوروز را ندارد.
ــ بیش از ۸۵ برنده‌ی جایزه‌ی نوبل (در رشته‌های شش‌گانه‌ی صلح، ادبیات، فیزیک، اقتصاد، شیمی و پزشکی) در بیانیه‌ای مشترک خواستار آزادی کامل و بی‌قیدوشرط نرگس محمدی و هم‌چنین آزادی تمام زندانیان سیاسی شدند.
ــ توران سلیمانی بابادی، فعال صنفی معلمان شوش، به اتهام «تبلیغ علیه نظام» در دادسرای این شهرستان بازپرسی و با تودیع وثیقه به طور موقت آزاد شد.
ــ نصرالدین میری، اهل سنندج، به خاطر فعالیت‌های فرزندش به اداره‌ی اطلاعات سپاه این شهر احضار و بازجویی شد.
ــ دادسرای انقلاب شهر اردبیل برای یوسف کاری، فعال مدنی آذربایجانی، به اتهام «اخلال در نظم عمومی، اهانت با مقدمات و تمرد نسبت به مأموران) و برای دو فعال دیگر (توحید امیرامینی و هادی توکلی) به اتهام «نشر اکاذیب» قرار جلب صادر کرد.
یکشنبه ۲۶ اسفند
ــ پنج شاعر و نویسنده و روزنامه‌نگار (ماندانا صادقی، آرش قلعه‌گلاب، کورش کرم‌پور، فرزانه یحیی‌آبادی و رضا محمدی) به اتهام‌هایی چون «تبلیغ علیه نظام» و «اجتماع و تبانی» در دادگاه انقلاب آبادان مجموعاً به بیش از ۱۰ سال و ۹ ماه حبس محکوم شدند.
محسن جاری (معلم ساکن خمینی‌شهر) به‌دلیل بازنشر چند مطلب سیاسی در گروهی دوستانه در پیام‌رسان ایتا، به حکم هیئت تخلفات اداری وزارت آموزش و پروش به ۴ ماه انفصال از خدمت محکوم شد.
ــ لیدا اسماعیلی، فعال صنفی معلمان استان البرز، در دادگاه تجدیدنظر به ۴ ماه انفصال از خدمت محکوم شد.
ــ منصوره عرفانیان، فعال صنفی معلمان مشهد، به اتهام «عضویت در دسته یا جمعیت و اجتماع و تبانی» به دادگاه انقلاب این شهر احضار شد.
ــ فاطمه و محمدحسین سپهری، زندانیان سیاسی محبوس در زندان وکیل‌آباد مشهد، در پی نگارش نامه‌ای مشترک از داخل زندان به اتهام «تبلیغ علیه نظام» و «توهین به رهبری» هر یک به سه سال و ۹ ماه حبس، محکوم شدند.
ــ محمد دانیالی، اهل آبدانان، که به اتهام‌هایی چون «اجتماع و تبانی» و «ارتکاب بزه اجتماعی» به ۲ سال حبس محکوم شده است به زندان ایلام منتقل شد.
دوشنبه ۲۷ اسفند
ــ حمیده زارعی، فعال سیاسی معترض به «حجاب اجباری» که دوران تبعید خود را در رشت سپری می‌کند، در دادگاه کیفری این شهر به دلیل امتناع از رعایت حجاب اجباری در جلسه‌ی دادگاه به اتهام «اخلال در نظم عمومی» و «تمرد در برابر مأموران» به ۱۸ ماه حبس و ۱۷۸ ضربه شلاق محکوم شد.
ــ درخواست واخواهی اصغر امیرزادگان (فعال صنفی فرهنگیان استان فارس، که به اتهام «تبلیغ علیه نظام»، «توهین به رهبری» و «توهین به بنیانگذار جمهوری اسلامی» به ۳ سال حبس محکوم شده است، در دادگاه کیفری رد و حکم دادگاه بدوی عیناً تائید شد.
ــ کمیته‌ی حقیقت‌یاب سازمان ملل در گزارشی تفصیلی مشتمل بر ۳۸ هزار سند و شهادت ۲۸۵ شاهد و قربانی، ضمن اشاره به تداوم سرکوب در ایران، موارد گسترده‌ای از مصادیق آن را برشمرده است که از جمله سرکوب سیستماتیک مخالفان، محدود کردن، دستگیری و فشارهای امنیتی و روانی بر فعالان حقوق زنان، فعالان حقوق بشر، معترضان، وکلا، روزنامه نگاران، دانشجویان و فعالان کارگری، اعدام ۱۰ زندانی سیاسی در ارتباط با اعتراضات سال ۱۴۰۱ و خطر اعدام ۱۴ زندانی سیاسی دیگر، استفاده از اعترافات اجباری و محاکمه‌های ناعادلانه، شکنجه و رفتارهای غیرانسانی، تحمیل سکوت به خانواده‌های آسیب‌دیده در جریان اعتراضات، بازداشت‌های شبانه، اخراج از مشاغل دولتی، تهدید به آزار جنسی، محدودیت‌های اینترنتی و نظارت گسترده بر فضای مجازی، برخوردهای خشونت‌آمیز با مخالفان حجاب اجباری، عدم پذیرش مسئولیت مقامات در قبال جنایات انجام‌یافته، عدم پاسخگویی و همکاری با سازمان‌های بین‌المللی، جلوگیری از حضور گزارشگران ویژه ی سازمان ملل و …» را در بر می‌گیرد.
سه‌شنبه ۲۸ اسفند
ــ اکبر آزاد، شاعر و فعال مدنی و عضو کانون نویسندگان ایران، که در پی حضور فعال در مراسم روز جهانی زبان مادری در اسلام‌شهر به ۲ سال حبس و ۲ سال تبعید به دره‌شهر محکوم شده بود پس از گذراندن دو سال حبس و یک سال از تبعید، به‌رغم شرایط وخیم جسمانی، برای تحمل یک‌سال باقی‌مانده از حکم تبعید به اجرای احکام فراخوانده شد.
ــ زندانیان شرکت‌کننده در کارزار «سه‌شنبه‌های نه به اعدام»، ضمن ابراز امیدواری که «مقاومت مردم علیه استبداد و اعدام در ایران همچون شعله‌های آتش چهارشنبه‌ی آخر سال فروزان‌تر شده و پایانی بر سیاهی‌ها، اعدام، کشتار و خشونت باشد» برای شصتمین هفته‌ی پیایی در ۳۸ زندان کشور اعتصاب غذا کردند.
ــ شماری از اعضای خانواده‌های زندانیان سیاسی محکوم به اعدام، هم‌زمان با کارزار «سه‌شنبه‌های نه به اعدام»، در پارک سراب‌شهر سقر تجمع کردند و خواهان لغو حکم عزیزان‌شان شدند.
ــ سیما علی‌پور، فعال مدنی آذربایجانی، درپی تفتیش خانه و ضبط شماری از وسایل الکترونیکی‌اش به دست مأموران اطلاعات سپاه تبریز بازداشت و پس از ساعت‌ها بازجویی با تودیع وثیقه به‌طور موقت آزاد شد.
ــ درخواست واخواهی رضا آریا (از بازداشت‌شدگان اعتراضات سال ۱۴۰۱) که دوران محکومیت خود را در تبعید به زندان کرمان سپری می‌کند در دیوان عالی کشور رد شد.
چهارشنبه ۲۹ اسفند
ــ ۲۶ نهاد و سازمان حقوق بشری و بیش از ۲۰۰ تن از فعالان مدنی و سیاسی با انتشار بیانیه‌ای «سرکوب گسترده در واکنش به مراسم روز جهانی زن در سنندج» را «نشانه‌ای از سیاست و عملکرد سیستماتیک حاکمیت برای خاموش کردن صدای آزادی‌خواهی» خواندند و بازداشت و زندانی‌کردن شرکت‌کنندگان در بزرگداشت روز جهانی زن را محکوم کردند.
ــ سازمان عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای هشدار داد که «مقامات جمهوری اسلامی سرکوب فعالان حقوق زنان، روزنامه‌نگاران، خوانندگان و دیگر کنش‌گرانی را که خواستار برابری هستند یا قوانین اجباری حجاب را به چالش می‌کشند» تشدید کرده‌اند و قوانین حجاب اجباری را «نقض حقوق برابر، آزادی بیان، آزادی دین و عقیده، حریم خصوصی، استقلال فردی و کرامت انسانی» دانست.
پنج‌شنبه ۳۰ اسفند
ــ شماری از فعالان سیاسی در سراسر کشور با وجود گذشت مدت زیادی از زمان بازداشت هم‌چنان بلاتکلیف در حبس به سر بردند از جمله حافظ فروحی (زندان لاکان رشت)، ارغوان فلاحی (زندان اوین)، احسان فریدی (زندان تبریز) محمد سلطانی (زندان اراک)، مسلمان دهانی (زندان زاهدان)، حجت آل‌محمدی (زندان شیبان اهواز)، شهرام نورانیان و شهریار حشمت‌نسب (مکان نامعلوم).
ــ شمار دیگری از فعالان مدنی و سیاسی در شهرهای مسجدسلیمان، اشنویه، کرج، سراوان، پیرانشهر، تهران، تبریز، سنندج و شهرستان سرباز، بدون ارائه‌ی حکم قضایی و مشخص بودن اتهام و محل نگهداری بازداشت شدند.
۳ فروردین ۱۴۰۴