۱۴ مه معادل با ۲۴ اردیبهشت روزی است که از سوی چند نهاد حقوق بشری، روز جهانی اعتراض برای نجات احمدرضا جلالی نامیده شده است. آنها از دولت سوئد و دیگر دولت‌های غربی و نهادهای حقوق بشری می‌خواهند که جلوی اعدام احمدرضا جلالی را بگیرند….

نسیم روشنایی

ذبیح‌الله خدائیان، سخنگوی دستگاه قضایی جمهوری اسلامی سه‌شنبه ۲۰ اردیبهشت/۱۰ مه درباره آخرین وضعیت پرونده احمدرضا جلالی، زندانی دوتابعیتی گفت که حکم اعدام او قطعی‌ست و اجرا خواهد شد.

سخنگوی قوه قضائیه مدعی شد که دولت سوئد پس از بازداشت احمدرضا جلالی به او تابعیت داده است و حکم او را به اتهام‌های «جاسوسی و ارتباط با سرویس جاسوسی موساد و افشای اطلاعات طرح‌های سری و حتی اطلاعات مرتبط با دانشمندهای هسته‌ای» قطعی‌ خواند. ذبیح‌الله خدائیان گفت: «این شخص به جهت اتهامات متعدد به اعدام محکوم شده و حکم قطعی است. نسبت به اجرای حکم اقدام خواهد شد.»

خبر اجرای حکم اعدام این پژوهشگر ایرانی را خبرگزاری دولتی ایسنا نخستین بار ۱۴ اردیبهشت به نقل از «منابع آگاه» منتشر کرد. انتشار این خبر با آخرین روز برگزاری دادگاه حمید نوری (عباسی)، دادیار سابق زندان گوهر دشت، به اتهام مشارکت در کشتار زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ همزمان بود. دادستان‌ها برای نوری درخواست حکم حبس ابد کرده اند.

احتمال اعدام احمدرضا جلالی تعدادی از نهادهای سیاسی و حقوق بشری را واداشت که به سرعت کارزارهایی در حمایت از این زندانی دوتابعیتی به راه اندازند.

۱۴ اردیبهشت، سه نهاد کمیته مبارزه برای آزادی زندانیان سیاسی، کمیته بین‌المللی علیه اعدام و کمپین برای آزادی کارگران زندانی، بیانیه‌ای منتشر کردند که در آن، روز ۱۴ ماه مه/ معادل با ۲۴ اردیبهشت را روز جهانی اعتراض برای نجات احمدرضا جلالی نامیده‌اند.

شیوا محبوبی، سخنگوی کمیته مبارزه برای آزادی زندانیان سیاسی درباره چرایی نوشتن این بیانیه به زمانه می‌گوید:

«ما سه نهاد، پس از اینکه شنیدیم جمهوری اسلامی قصد دارد احمدرضا جلالی را در پایان اردیبهشت ماه اعدام کند در حالیکه سال‌ها او را دنبال و از او به طرق مختلف حمایت کردیم و مطلع هستیم که همسر و کودکانش در سوئد چقدر تحت فشار روحی هستند، ۱۴ ماه مه را به‌عنوان یک روز جهانی اعلام کردیم که در هر کجای دنیا که هستیم به حکم اعدام او اعتراض کنیم و خواهان آزادی فوری او شویم.»

همزمانی اعلام اجرای حکم اعدام احمدرضا جلالی و آخرین روز دادگاه حمید نوری در استکهلم به باور بسیاری اتفاقی نیست و به گروگان‌گیری‌ و باج‌گیری شباهت دارد.

زمانه پس از اعلام خبر با ویدا مهران‌نیا، همسر احمدرضا جلالی تماس گرفت. او به زمانه گفت که بعید است اعلام خبر احتمال اجرای حکم اعدام جلالی در رأی دادگاه حمید نوری تاثیر داشته باشد.

جمهوری اسلامی ادعا می‌کند که اعلام حکم اعدام جلالی به دادگاه حمید نوری ارتباطی ندارد. چنانچه ذبیح‌الله خدائیان، سخنگوی دستگاه قضایی سه‌شنبه ۲۰ اردیبهشت/۱۰مه در پاسخ به سوالی درباره مبادله این زندانی دو تابعیتی و حمید نوری، نوری را «بی‌گناه» خواند و گفت:

«این دو موضوع هیچ ارتباطی با هم ندارند و من عرض کردم آقای حمید نوری بی‌گناه هستند و ثانیاً آقای جلالی دو سال قبل بازداشت شده و حکم ایشان قطعی شده است لذا بحثی مبنی بر تبادل این دو نفر مطرح نیست و حکم آقای جلالی اجرا خواهد شد.»

فرهاد میثمی زندانی سیاسی، معلم و فعال مدنی، در اعتراض به حکم اعدام احمدرضا جلالی از ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ دست به اعتصاب غدا زده است. میثمی دادخواستی نیز برای آزادی جلالی خطاب به ارگان‌های حقوق بشری بین‌المللی نوشته و از مردم و فعالین مدنی خواسته است که برای جلوگیری از اعدام احمدرضا جلالی همبستگی نشان دهند.

در بیانیه‌ای که این سه نهاد حقوق بشری برای آزادی جلالی منتشر کرده‌اند آمده است:

«دنیا نباید به جمهوری اسلامی اجازه دهد که احمدرضا جلالی را اعدام کند. زندانیان دو تابعیتی از نظر جمهوری اسلامی مهره‌هایی هستند که از آنها می‌توان در معامله و یا به‌عنوان اهرم فشار در سیاست خارجی استفاده کرد. این رفتار به‌شدت ضد انسانی است و باید به‌عنوان باج‌گیری قویا محکوم شود.»

شش سال پیش نیروهای امنیتی احمدرضا جلالی، پزشک و پژوهشگر ایرانی- سوئدی را به اتهام «محاربه از طریق جاسوسی برای اسرائیل» بازداشت کردند. دادستان تهران احمدرضا جلالی را به «انتقال اطلاعات مربوط به پروژه‌های به کلی سری نظام در حوزه‌های تحقیقاتی، نظامی، دفاعی و هسته‌ای در قبال دریافت مبالغی به همراه حق شهروندی کشور سوئد برای خود و خانواده‌اش» متهم کرد. جلالی نهایتا به اتهام جاسوسی به اعدام محکوم و این حکم در آذر سال ۹۶ در دیوان عالی کشور تائید شد.

بسیاری تا کنون علیه حکم صادرشده اعتراض کرده اند. برای نمونه، ۱۶۴ دانشمند از سراسر جهان آذر ۱۳۹۹ در یک ماراتن یک روزه علمی خواستار آزادی احمدرضا جلالی شدند. این نشست یک روزه با حضور برخی از سرشناس‌ترین چهره‌های علمی جهان نظیر اوله پیتر اوترسن، رئیس انستیتوی کارولینسکا در استکهلم و پروفسور کارولین پاولز، رئیس دانشگاه ون دو وریجه از بروکسل و نیز سر ریچارد رابرتز، پژوهشگر ارشد آزمایشگاه‌های زیست شناسی نیوانگلند و برنده‌ جایزه‌ نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۹۹۳ برگزار شد.

همان زمان جاوید رحمان، گزارش‌گر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران و اگنس کالامار، گزارش‌گر ویژه در مورد اعدام‌های فراقضایی و خودسرانه، در بیانیه‌ای مشترک از مقام‌های جمهوری اسلامی خواستند هر چه سریع‌تر و «پیش از اینکه دیر شود»، حکم اعدام احمدرضا جلالی را لغو کنند.

در آخرین نمونه، انریکه مورا معاون سیاست خارجه اتحادیه اروپا پس از سفر به ایران برای مذاکره بر سر برجام گفت که خواهان آزادی احمدرضا جلالی شده است.

نظرات بسته است