آموزه‌هایی برای سازماندهی اجتماعات- بخش سوم
تصمیمات گروهی وقتی همه اعضای گروه آن را قابل‌قبول می‌دانند، قوی‌تر است؛ فرایندی که به اجماع می‌شناسند. اجماع متکی به جمع‌آوری دیدگاه‌ها و اطلاعات، جلب مشارکت افراد در بحث و جمع‌آوری ایده‌ها به گونه‌ای است که ضمن احترام به نظر همه، تفکر جدید و بهتری ایجاد کند…./
******
ترجمه و تلخیص: فروغ سمیع‌نیا
بیدارزنی: متنی که در ادامه می‌خوانید، سومین بخش از خلاصه‌ی ترجمه‌ی «راهنمای سازمان‌دهندگان اجتماع» است. این راهنما را گروه «منابعی برای سازماندهی و تغییر اجتماعی» (ROSE) منتشر کرده است. در ایران موانع بزرگی در راه تشکل‌یابی وجود دارد؛ از جمله سرکوب فعالان جنبش‌های اجتماعی. اما همچنان تنها راهی که می‌تواند ما را از سردرگمی و به بیراهه رفتن نجات دهد؛ سازماندهی برای تغییرات اجتماعی است.
جلسه‌های منظم
مکان مناسبی را انتخاب کنید و اطمینان حاصل کنید که تمام لوازم مورد نیاز را در اختیار دارید.
ملاقات‌های منظم به تقویت سازمان کمک می‌کند. جلسه‌ها به شما فرصت می‌دهد درباره برنامه‌ها و نیازهای گروه بحث کنید. این جلسه‌ها باید هم سرگرم‌کننده باشند و هم پربار.
تنظیم شکل و دستورکار جلسه
تقسیم‌کار کنید، سروقت تشکیل جلسه بدهید، یک دستور کار کاربردی تنظیم کنید و جلسه را به روشی که برای افراد مفید باشد، بگردانید.
مهم است که جلسه را سر وقت شروع کنید و پایان دهید. مردم بیشتر به جلسه‌های سازماندهی شده، برمی‌گردند. دستور جلسه را در ابتدای جلسه مرور کنید تا اصلاحات انجام شود. یک دستور جلسه کاربردی، لازمه جلسه‌ای خوب است و باید توسط گروه یا کمیته فرعی ترجیحاً در پایان جلسه‌ی قبل تعیین شود. طی برنامه از پیش تعیین‌شده شما می‌توانید جذابیت‌های جلسه را تبلیغ کنید. موارد صورت جلسه را مانند ایده‌های جدید، خبر و موضوعات بحث دسته‌بندی کنید. زمان کافی به هر مورد اختصاص دهید.
با یک تصمیم و اعلان سریع شروع کنید. مراقب باشید موضوعات جدید باعث نشود به بحث‌های مهم نرسید. موضوعات سخت را برای طولانی‌ترین زمان در نظر بگیرید و موضوعات ساده‌تر را برای پایان جلسه وقتی همه خسته هستند بگذارید. زمان جلسه را محدود کنید و مراقب باشید بیشتر از یک و نیم یا دو ساعت نشود. زمان ترک، جلسه بعدی را برنامه‌ریزی کنید و مسئولیت‌ها را تقسیم کنید.
برای جلسات بیشتر از یک ساعت، ده دقیقه استراحت در نظر بگیرید. یا بعد از ۴۵ دقیقه با افراد چک کنید به استراحت نیاز دارند یا خیر. از گروه بخواهید که روند جلسه را ارزیابی کنند؛ چه مشکلاتی به وجود آمد، چه پیشرفت‌هایی می‌توان به دست آورد، چه بحثی خوب پیش رفت و تسهیلگر چطور بود؟
تصمیم‌گیری و فرایند گروهی
در مورد نحوه تصمیم‌گیری گروه توافق کنید، مانند قانون اکثریت یا اجماع.
وظیفه‌ی کلیدی در این مرحله توافق درباره نحوه تصمیم‌گیری گروهی است. مدل دموکراتیک معمول برای تصمیم‌گیری رأی اکثریت است، اما رأی مجزا در مورد یک مسئله ممکن است افراد را ناراضی کند و باعث شکاف در گروه شود. اکثر گروه‌هایی که به رأی گیری اعتماد دارند از دو سوم یا سه چهارم اکثریت استفاده می‌کنند تا از پشتیبانی قاطع از تصمیمشان در گروه مطمئن شوند. می‌توان از افرادی که مخالفت جدی‌تر می‌کنند دعوت کرد تا یک برنامه آلترناتیو برای گروه تهیه کنند تا بعدا به آن رسیدگی شود یا اعتراض خود را پس بگیرند.
تصمیمات گروهی وقتی همه اعضای گروه آن را قابل‌قبول می‌دانند، قوی‌تر است؛ فرایندی که به اجماع می‌شناسند. اجماع متکی به جمع‌آوری دیدگاه‌ها و اطلاعات، جلب مشارکت افراد در بحث و جمع‌آوری ایده‌ها به گونه‌ای است که ضمن احترام به نظر همه، تفکر جدید و بهتری ایجاد کند. اگر زمان کافی باشد یک گروه می‌تواند با تقسیم شدن به گروه‌های کوچک به اجماع یا توافق نهایی برسد. اما برای رسیدن به آن به صبر و جلسات اضافه نیاز است. گروه‌هایی که درباره اجماع آموزش دیده‌اند،کسانی که تمرین استفاده از آن را دارند و کسانی که درجه بالای اعتماد را دارند اغلب در استفاده از اجماع موفق‌ترند.
معرفی پیشنهادهای اقدام
بارش افکار به راه بیندازید، آنها را به بحث و ارزیابی بگذارید، توافق را بسنجید و برای اجرای آنها برنامه‌ریزی کنید.
وظایف جلسه
در یک گروه جدید یا گروهی که با مسائل پیچیده سرو کار دارند، ممکن است یک تسهیلگر یا رئیس جلسه برای حفظ پایبندی گروه به دستور کار انتخاب شود. تمرکز رئیس یا تسهیلگر باید بر فرایند جلسه باشد نه محتوا. اگر تسهیلگر موضع نظری شدیدی در مورد هر یک از موارد دستور کار دارد، باید شخص دیگری آن بحث را هدایت کند. یکی از راه های توسعه مهارت‌های تسهیلگری در گروه، ارائه دوره‌های آموزشی منظم و چرخشی کردن نقش تسهیلگر است تا بسیاری از اعضا بتوانند مهارت‌ها را تمرین کنند. بنابراین بیشتر اعضا این مهارت را تمرین می‌کنند. وقتی افراد بیشتری با این وظیفه آشنا شوند، دیگر لازم نیست شخصی به طور خاص در این کار منصوب شود.
یک گزارش‌نویس وظیفه دارد که هر دقیقه از جلسه را بنویسد و آن را به دیگر اعضا ارائه بدهد. زمان و تاریخ جلسه بعدی که به‌طور واضح مشخص شده است نیز باید در گزارش باشد. نقش کنترل‌کننده زمان این است که وقتی زمان مربوط به موضوع خاص تمام شد، اخطار بدهد.
ساختن یک گروه
همیشه به دنبال اعضای جدید باشید!
پس از تشکیل هسته گروه، می‌توانید آن را در مقیاس بزرگ‌تر توسعه دهید. برای موفقیت در هر کمپین طولانی مدت ضروری است. جذب و مشارکت مداوم افراد جدیدی که به گروه یا موضوع علاقه‌مند هستند، برای موفقیت در هر کمپین طولانی مدت ضروری است. همچنین لازم است به طور مداوم با حامیان بالقوه خود تماس بگیرید که ممکن است بلافاصله نتوانند مستقیماً درگیر کار شوند. هدف این نیست که همه را به یک جلسه دعوت کنید بلکه آنها باید اعضای فعال گروه شما شوند. شما می‌خواهید پایگاه بزرگی از حامیان ایجاد کنید که بتوانید بودجه را تأمین و در صورت لزوم کمک کنند.
پیگیری حامیان
فهرست منظمی از حامیان تهیه کنید و با اعضا در ارتباط باشید.
اسامی همه افرادی که به فعالیت‌های شما علاقه‌مند هستند را جمع‌آوری کنید و یک لیست مادر بسازید. شما می‌توانید لیست را به ۴ قسمت تقسیم کنید:
اعضای فعال که به جلسه می‌آیند.
داوطلبان وظایف مشخص که در جلسات شرکت نمی‌کنند.
هوادارانی که به گردهمایی‌ها می‌آیند.
اهداکنندگان که فعلا فعال نیستند اما می‌توانند به یکی از سه طبقه‌بندی بالا بپیوندند.
وقتی افراد لیستی را امضا می‌کنند شما می‌توانید بپرسید که به چه‌کاری علاقه‌مندند. بنابراین شما می‌دانید که چه کسی و برای چه‌کاری به آنها تلفن کند و آنها را در کدام فهرست بگذارد.
راه های دیگر اطلاع رسانی و درگیر کردن افراد شامل: ارسال دقیقه یا خبرنامه برای درگیر نگه داشتن حامیان و به روز بودن آنها. برگزاری رویدادهای اجتماعی برای اعضای کم فعالیت دیگری که فقط می خواهند از مسئله شما حمایت کنند. مشارکت دادن مردم در یک برنامه ریزی طولانی مدت تا بتوانند مقداری “مالکیت” سازمان را احساس کنند. و جلسات منظمی را در مکانهای منظم برگزار کنید تا اعضای کم درگیر بتوانند به سازمان شما اعتماد کنند و بدانند که اگر می خواهند بیشتر درگیر شوند کجا باید بروند.
راه‌های دیگر اطلاع‌رسانی و در جریان نگه‌داشتن مردم اینگونه است:
فرستادن دستور جلسه یا خبرنامه برای در جریان قرار دادن حامیان و به روز کردن آنها.
برگزاری گردهمایی اجتماعی برای اعضایی که کمتر فعال هستند و صرفاً می‌خواهند از موضوعات سازمان حمایت کنند.
افراد را در جریان برنامه بلندمدت قرار دادن تا آنها بتوانند به سازمان احساس مالکیت داشته باشند.
برگزاری جلسات منظم در مکان منظم که افراد کمتر درگیر بتوانند به سازمان اعتماد کنند و بدانند وقتی می‌خواهند بیشتر در جریان کار قرار بگیرند به کجا بروند.
منابع مالی یک گروه
جمع آوری کمکهای مالی را به عنوان یک بخش منظم برنامه در نظر بگیرید. تا آنجا که ممکن است افراد گروه را درگیر کنید.
افرادی که تمایل به تغییرات اجتماعی مترقی دارند احساس دوگانه‌ای به پول دارند چرا که نقش مهمی در سرمایه‌داری دارد. با این حال، تا زمانی که ما در یک اقتصاد مبتنی بر پول زندگی می‌کنیم، جمع‌آوری کمک مالی بخشی ضروری از سازماندهی ما خواهد بود.
به دست آوردن پول به‌صورت ایده‌آل منظر دیگری از ایجاد و حفظ سازمان و بخش منظمی از برنامه و توسعه است. هر کس که با یک سازمان همکاری می‌کند باید به‌عنوان یک پتانسیل جمع‌آوری پول در نظر گرفته شود. به یاد داشته باشیم افرادی که به مأموریت ما معتقدند می‌خواهند از آن حمایت کنند و پولشان هم شامل این حمایت می‌شود.
با توجه به این نکته، به یاد داشته باشید که برنامه شما همیشه باید حرف اول را بزند. گروه شما باید بیانیه ماموریت مشخص و فهرستی از اهداف را داشته باشد. بر مبنای برنامه، شما به یک خزانه‌دار یا در صورت امکان یک کمیته بودجه نیاز دارید که هزینه‌های آینده گروه را برای مواردی مثل پست، تلفن، کپی، هزینه‌های گردهمایی و … مشخص کند. این کار مبلغ پولی که باید جمع‌آوری شود را مشخص می‌کند. گروه شما ممکن است بخواهد کمیته جمع آوری کمک مالی داشته باشد. در بسیاری از سازمان‌ها، هیئت مدیره در خدمت این وظیفه است. درهرصورت نیاز است یک فرد یا کمیته فرعی برای برنامه جمع‌آوری پول مسئول باشد.
یک برنامه جمع‌آوری کمک مالی خوب شامل چندین منبع درآمد است. سازمانی پایدارتر است که بیش از یک یا دو نوع درآمد که به آن وابسته است داشته باشد. با این حال، مطمئن‌ترین منبع مالی شما همیشه اعضا یا حامیان شما خواهند بود.
ادامه دارد
۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۰