به مناسبت ۲۱ سپتامبر ” روز جهانی صلح”
توجه به فرهنگ صلح به دلیل فرایندی بود که سازمان ملل پس ازجنگ جهانی دوم تا دهه ی ۹۰ میلادی طی کرد. صلح ازمحدوده ی “نه جنگ” خو درا رها کرد و موفق شد مفاهیم ارزشمندی را در گستره ی خود جای دهد…/

****

مریم اندیش

مجمع عمومی سازمان ملل متحد درسال ۱۹۹۸، سال ۲۰۰۰ را سال “فرهنگ صلح” نام گذاری کرد و دهه ی ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۰ را “دهه ی فرهنگ صلح و نفی خشونت علیه کودکان و زنان” نامید.

نام گذاری این سال از سوی سازمان ملل بیش از هر چیز به این سبب بود که هزاره ی سوم میلادی را با امید صلح اغاز کنیم.

توجه به فرهنگ صلح به دلیل فرایندی بود که سازمان ملل پس ازجنگ جهانی دوم تا دهه ی ۹۰ میلادی طی کرد. صلح ازمحدوده ی “نه جنگ” خو درا رها کرد و موفق شد مفاهیم ارزشمندی را در گستره ی خود جای دهد:

عدالت، آزادی، مردم محوری، حق محوری، رفع هرنوع تبعیض و…
ازمفاهیمی است که در مورد صلح مورد توجه قرارگرفت. با شروع دهه جهانی فرهنگ صلح، ازسال ۱۳۷۸ موسسه پژوهشی کودکان دنیا دریک حرکت خودجوش مسئولیت معرفی این دهه را در ایران به عهده گرفت و موفق شد گروههای مختلفی را نسبت به این موضوع حساس کند.

از آن زمان گروه ها، انجمن ها و نهادهای بسیاری به برنامه های فرهنگ صلح پرداخته اند و برنامه های ارزشمندی در این حوزه داشته اند ولی منابع فرهنگ صلح در ایران بسیار اندک است.

متاسفانه تا زمانی که مبانی، اصول، نظریه و دیدگاه های فرهنگ صلح جمع آوری، مدون و به بحث گذاشته نشود، نمی توان انتظار داشت رخداد قابل توجهی به نفع فرهنگ صلح شکل بگیرد. شورای گسترش فرهنگ صلح که متشکل ازگروه های فعال کودکان و علاقه مندان به مسائل فرهنگ صلح است از سال ۱۳۸۱ در ایران فعالیت خود را آغاز کرد و در سال ۱۳۸۳ به مناسبت روز جهانی صلح جلسه ای درکمیسیون ملی یونسکو در تهران برگزار کرد.

دراین جلسه گروهی از دانشگاهیان، هنرمندان پژوهشگران، سیاستمداران، وکلا، معلمان و…دعوت شدند تاضرورت توجه به فرهنگ صلح با آنان مطرح شود. در این جلسه عنوان شد که پرداختن به موضوع فرهنگ صلح فقط درحیطه ی کودکان نیست بلکه گروه های مختلف جامعه باید برای توسعه و شناخت آن وارد میدان شوند و پژوهشگران این حوزه، پژوهش های خود را سامان بدهند، دانشگاهیان دانشجویان خود را برای کار بر روی این موضوع ترغیب کنند، فیلسوفان تئوری خود و یا دیگران را معرفی کنند و جامعه شناسان، روان شناسان، اقتصاد دانان و…هر کدام سهمی درتدوین و تولید مبانی فرهنگ صلح داشته باشند.

موسسه پژوهشی کودکان دنیا سمینار و کارگاه آموزشی صلح برگزارکرد. برای اینکه به شکل عینی ضرورت پرداختن به مبانی فرهنگ صلح را در جامعه مطرح کند مصاحبه هایی با دست اندرکاران فرهنگ صلح انجام دادند، متخصصانی که درحوزه های مختلف گامهایی دراین حوزه برداشته اند. حاصل مصاحبه سه جلد کتاب “صلح را باید ازکودکی آموخت” و کتاب “فرهنگ صلح و معماری ایران” و کتاب “جستارهای آموزشی در فرهنگ صلح” می باشد.

جلد یک، گفت وگو با دو متخصص تعلیم و تربیت، استاد فرزانه زنده یاد خانم توران میرهادی و آقای ناصر یوسفی ست که هر کدام حایگاه ویژه ای درتعلیم و تربیت کودکان ایران دارند.

جلد دو، گفتگو با چهار بانوست که سرشت، نهاد و تمامی زندگی شان درجهت اشاعه و تعمیق فرهنگ صلح است اما با تخصص ها و دیدگاه های مختلف:

– خانم نوش آفرین انصاری، استاد کتابداری و دبیرشورای کتاب کودک،

– دکترنسرین مصفا، حقوقدان و عضو هیئت علمی دانشگاه،

– منیرپوراصلانی(همایونی)،کارشناس اموراجتماعی و موسس کانون توسعه فرهنگی کودکان،

– و مریم احمدی شیرازی، مشاور و موسس موسسه مادران امروز.

یکی ازبا ارزش ترین، کاربردی ترین و موثرترین فعالیتهای موسسه پژوهشی کودکان دنیا در این زمینه، تالیف و ترجمه کتاب ارزشهای زندگی با عناوین: صلح ، آزادی ، احترام ، فروتنی برابری بردباری راستی همکاری شادی مسئولیت است، با اعتقاد بر این اصل که صلح آموختنی است و بهتر است آن را از کودکی آموخت، صلح را باید تمرین و تجربه کرد وسپس آن را توسعه داد.

صلح یکی از اصول و ارزش های زندگی است، صلح لحظه های صادقانه وصمیمی هر انسانی است که می تواند در زندگی شخصی خود ودر زندگی اجتماعی آن را تجربه کند.

رعایت حقوق دیگران، احترام گذاشتن به تفاوتها، پذیرش تفاوتها و پیداکردن راه حل های مناسب برای همه ی اختلافها ازجمله مواردی است که می توان ان را تجربه کرد.

این فعالیتها در میانه ی آخرین سال از دهه ی صلح ۲۰۰۱-۲۰۱۰ اتفاق افتاد. دست یابی به صلح، ساز وکاری می خواهد که باید همواره به آن بیندیشیم.

تلاش ها درحالی انجام شده و می شود که نقش غارتگرانه ومنهدم کننده ی انسان در سراسر کره زمین بیشتر شده و نیاز به تحول و تفکر همه جانبه ضروریست. می توان گفت در عصری هستیم که جنگ بر تمامی کره زمین سایه افکنده است و متاسفانه ما در حالی ازصلح صحبت می کنیم که هر روز سایه جنگ سنگین تر می شود.

با رشد شتابان علم وتکنولوژی، صلح هم باید بازتعریف شود زیرا همان طور که دامنه ی علم و فناوری وسیع ترشده، معنای صلح هم گسترده تر شده است وعلاوه بر عدالت، آزادی، مردم محوری و رفع هرگونه تبعیض وغیره، مفاهیمی مانند احترام به ارزش های انسانی، گونه های انسانی،گونه های حیواتی، گونه های گیاهی، گونه های معماری، احترام به اکوسیستم ها، احترام به علم وعدم سواستفاده از آن، احترام به مسئولیتهای رسانه ای را هم در بر می گیرد.

امید که تمامی افراد با هر تخصص و در هر جایگاهی مفاهیم صلح را به عنوان یک اصل اخلاقی در نظام نامه اخلاقی، حرفه ای خودقراربدهند تا این مفاهیم به ارزش های انسانی تبدیل شود وهیچ گاه شرایط سیاسی، اقتصادی وتبلیغاتی نتواند آن را خدشه دار کند.

#ایران_فردا

 

۳۱ شهریور ۱۴۰۳

نظرات بسته است