ایمان خلیف و مبارزه با تبعیض: نگاهی به جنجال‌های ورزشی و اجتماع
ایمان خلیف، به‌عنوان یک زن بوکسور از الجزایر، با زبان و فرهنگی که متعلق به کشورهای شمال آفریقا، مسلمان و عرب است، با بسیاری از چالش‌ها دست و پنجه نرم می‌کند. او به‌عنوان نمادی از مقاومت و تلاش برای شکستن این کلیشه‌ها و تبعیض‌ها ابتدا دست و پنجه نرم می‌کند. ورزش، به‌ویژه در سطوح بین‌المللی، می‌تواند بستری برای تغییرات اجتماعی و فرهنگی باشد. ایمان خلیف با حضور خود و از همه مهم‌تر چالش‌هایی که بر سر اندام و قدرت او وجود دارد، می‌تواند در این عرصه به تغییراتی جدید کمک کند……../
******
مهگان فرهنگ/ کانون زنان ایرانی
رفتارهای زن‌ستیزانه نیز در این میان به چاشنی برخی از این چالش‌ها در کنار مسائل سیاسی تبدیل می‌شود. متأسفانه، چنین رفتارهایی پدیده‌ای رایج است که به‌طور مکرر بروز می‌کند و می‌تواند تأثیرات منفی عمده‌ای بر زنان، به‌ویژه آن‌هایی که در عرصه‌های عمومی و بین‌المللی فعالیت می‌کنند، داشته باشد. برگزاری برنامه‌های آموزشی و آگاهی‌رسانی درباره تبعیض‌های جنسیتی و تأثیرات منفی آنها بر جامعه می‌تواند به کاهش رفتارهای زن‌ستیزانه کمک کند.
ایمان خلیف، بوکسور برجسته الجزایری، به‌عنوان یکی از ورزشکاران موفق کشورش شناخته می‌شود. با پوست تیره و هیکل درشت، او نمادی از قدرت و استقامت است. الجزایر، کشوری که سال‌ها تحت استعمار اروپاییان بوده، همواره با چالش‌های اجتماعی و فرهنگی متعددی روبرو بوده است.
در المپیک، ایمان خلیف و بوکسور ایتالیایی، آنجلا کارینی، ماجرای بحث‌برانگیزی را رقم زدند. خلیف در معرض سیل آزارهای آنلاین قرار گرفت، با چهره‌های برجسته ضدترنس، مفسران راست‌گرا و سیاستمداران که به اشتباه او را مرد خطاب می‌کنند و از این جنجال برای دامن زدن به جنگ فرهنگی گسترده‌تر پیرامون هویت جنسیتی استفاده کردند.
این رویداد نشان‌دهنده‌ی برخوردهای فرهنگی و اجتماعی در دنیای ورزش بود. آنجلا کارینی، بوکسور ایتالیایی، روز پنجشنبه از مبارزه با خلیف در المپیک خودداری کرد و در ثانیه ۴۶ مسابقه تصمیم به انصراف گرفت. او پس از مسابقه به نشانه اعتراض دستش را از دستان داور بیرون کشید و حتی حاضر نشد با حریفش دست بدهد و در پایان با چشمان اشک‌بار رینگ را ترک کرد.
سال گذشته، ایمان خلیف در رقابت‌های جهانی بوکس در دهلی‌نو شرکت کرد و تا فینال پیش رفت، اما چند ساعت مانده به شروع مبارزه فینال، به او گفته شد که فدراسیون جهانی بوکس به دلیل بالا بودن سطح هورمون تستوسترون در بدنش، او را از دور رقابت‌ها حذف کرده است. کمیته بین‌المللی المپیک مجوز حضور او را در المپیک ۲۰۲۴ پاریس صادر کرد و او وارد رقابت‌ها شد. اما در مبارزه با آنجلا کارینی از ایتالیا، جنجال‌هایی به پا شد.
این بوکسور الجزایری در دسته ۶۶ کیلوگرم بوکس زنان مبارزه می‌کند.
کارینی پس از ضربه‌ای که به او وارد شد، به مربی‌اش گفت: «این درست نیست، درست نیست.» او به خبرنگاران گفت که هرگز در دوران حرفه‌ای‌اش به این شدت ضربه نخورده بود و افزود: «در زندگی‌ام هرگز به این شدت ضربه نخورده بودم. این بر عهده کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) است که قضاوت کند.»
مربی کارینی نیز گفت: «نمی‌دانم بینی او شکسته است یا نه. اما بسیاری از مردم در ایتالیا سعی کردند به او زنگ بزنند و به او بگویند: لطفاً نرو، این یک مرد است و این برای تو خطرناک است.» پس از این مسابقه، کارینی با جورجیا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، دیدار کرد. ملونی در اینستاگرام نوشت: «می‌دانم که تسلیم نمی‌شوی آنجلا و می‌دانم که روزی با تلاش آنچه را که لیاقتش را داری به دست خواهی آورد.» او در گفت‌وگوهایش در دهکده المپیک گفت که از سال ۲۰۲۱ با اجازه دادن به ورزشکارانی با ویژگی‌های «ژنتیکی مردانه» برای رقابت در برابر زنان مخالف است و افزود: «ما باید توجه داشته باشیم که در تلاش برای عدم تبعیض، در واقع در حال تبعیض علیه حقوق زنان هستیم.»
نباید فراموش کرد که جورجیا ملونی همان کسی است که با شعار «خدا، میهن، خانواده» وارد رقابت‌های انتخاباتی ۲۰۲۲ شد. او مخالف حقوق دگرباشان جنسی (ال‌جی‌بی‌تی) است و خواهان محاصرهٔ دریایی لیبی برای جلوگیری از ورود پناهندگان است و به‌طور مداوم در مورد مهاجران مسلمان هشدار می‌دهد. ملونی در یکی از سخنرانی‌هایش به وضوح گفت: «آری به خانواده‌های مرسوم، نه به دگرباشان جنسی (ال‌جی‌بی‌تی)، آری به هویت جنسی، نه به ایدئولوژی جنسیت… نه به خشونت اسلامی، آری به امنیت مرزها، نه به مهاجرت بی‌رویه.»
چهره‌های شناخته‌شده دیگری که به‌خاطر دیدگاه‌های منفی خود در مورد مسائل افراد ترنس شناخته شده‌اند، شامل جی‌کی رولینگ و ایلان ماسک هستند که از خلیف و کمیته بین‌المللی المپیک در رسانه‌های اجتماعی انتقاد کرده و او را به‌طور توهین‌آمیز «مرد» خطاب کرده‌اند. این جنجال‌ها و توییت‌ها به سرعت در فضای مجازی وایرال شد تا اینکه کمیته المپیک شروع به بررسی کرد و پدر خلیف نیز اسناد او را ارائه داد.
در مورد ایمان خلیف باید گفت که ابتدا شایع شد او به‌عنوان یک پسر متولد شده و در سنین نوجوانی با تشخیص پزشکان به دلیل داشتن روحیه دخترانه تغییر جنسیت داده است. با این حال، رسانه‌های الجزایری با انتشار تصاویر کودکی و عکس پاسپورت او تأکید می‌کنند که او از ابتدا دختر بوده است. همچنین گفته می‌شود در الجزایر عمل تطبیق جنسیت و صادر شدن مدارک هویتی برای ترنس‌جندرها به‌طور کلی ممنوع است، بنابراین او نمی‌توانسته پسری باشد که تغییر جنسیت داده است.
کمیته المپیک الجزایر ضمن دفاع از خلیف، اقدامات منتقدان را هدف‌گیری غیراخلاقی و تبلیغات بی‌اساس علیه او نامید و آن را محکوم کرد. کمیته المپیک الجزایر تأکید کرد که تمام اقدامات لازم را برای محافظت از خلیف انجام داده‌اند و بر حق او برای رقابت تأکید می‌کنند. کارینی نیز از ایمان خلیف عذرخواهی کرد و رسانه‌ها به نقل از او نوشتند: «این همه جنجال باعث شده تا من احساس ناراحتی کنم. به خاطر حریفم هم ناراحتم. وقتی کمیته بین‌المللی المپیک به این نتیجه رسیده است که ایمان خلیف می‌تواند مبارزه کند، من هم باید به این تصمیم احترام بگذارم.»
کارینی ادامه داد: «بله، من با حریف دست ندادم اما اصلاً قصد چنین کاری را نداشتم. می‌خواهم از ایمان خلیف و هر شخص دیگری که به او بی‌احترام کردم عذرخواهی کنم. بسیار عصبانی بودم؛ چرا که رویای من در المپیک بر باد رفت.» اگرچه این عذرخواهی کارینی به‌عنوان یک رفتار شایسته قابل توجه است و می‌تواند به آنچه هدف ورزش است اشاره داشته باشد.
ایمان خلیف کیست؟
او متولد ۲ مه ۱۹۹۹ در شهر سوقر و استان تیارت، در شمال غربی الجزایر است و کودکی‌اش همان‌جا گذشت. او ابتدا قبل از اینکه به بوکس روی آورد، فوتبال بازی می‌کرد. در سال‌های اولیه زندگی، او مجبور شد برای شرکت در جلسات آموزشی به روستای همسایه برود و برای تأمین هزینه کرایه اتوبوس، آهن قراضه می‌فروخت. او اظهار داشته که پدرش ابتدا به او اجازه شرکت در این ورزش را نداد، زیرا «بوکس دختران را تأیید نمی‌کرد.»
او در مسابقات جهانی بوکس زنان آیبا در دهلی‌نو ۲۰۱۸ برای اولین بار شرکت کرد و پس از حذف از دور اول در رده هفدهم قرار گرفت. او سپس نماینده الجزایر در مسابقات جهانی بوکس زنان آیبا ۲۰۱۹ در روسیه بود که پس از حذف در دور اول توسط ناتالیا شادرینا، در جایگاه سی و سوم قرار گرفت.
خلیف نماینده الجزایر در وزن سبک وزن (۵۷ تا ۶۰ کیلوگرم) در المپیک ۲۰۲۰ توکیو بود. او پس از غلبه بر مریم همرانی از تونس، در مرحله یک چهارم نهایی مقابل کلی هرینگتون از ایرلند شکست خورد.
خلیف در مسابقات جهانی بوکس زنان IBA ۲۰۲۲ شرکت کرد و اولین بوکسور الجزایری شد که پس از شکست چلسی هاینن از هلند به فینال رسید. او در فینال با امی برودهرست از ایرلند روبرو شد و شکست خورد. در مارس ۲۰۲۱، او مدال طلا را در مسابقات بین‌المللی بوکس استانبول بسفر به دست آورد و آناستازیا بلیاکوا را در فینال وزن سبک وزن زنان شکست داد.
او نماینده الجزایر در مسابقات سبک وزن زنان در بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۲۰ بود، جایی که در یک چهارم نهایی توسط کلی هرینگتون از ایرلند شکست خورد. در فوریه ۲۰۲۲، خلیف پس از شکست دادن ناتالیا سیچوگوا در فینال رقابت وزن ۶۳ کیلوگرم زنان، مدال طلای مسابقات یادبود استراندجا را به دست آورد.
خلیف به‌عنوان پرچم‌دار الجزایر در مسابقات جهانی بوکس زنان IBA ۲۰۲۲ انتخاب شد. در این مسابقات، او اولین بوکسور زن الجزایری بود که پس از شکست دادن چلسی هاینن به فینال رسید. او سپس در فینال توسط امی برادهرست شکست خورد و نایب قهرمان شد. در همان سال، خلیف موفقیت‌های بیشتری کسب کرد و مدال‌های طلای بازی‌های مدیترانه و مسابقات بوکس آماتور قهرمانی آفریقا را به دست آورد. رد صلاحیت خلیف باعث بازگشت رکورد شکست‌ناپذیری بوکسور روس شد. طبق اعلام کمیته المپیک الجزایر، خلیف به دلایل پزشکی رد صلاحیت شد؛ گزارش‌های بعدی نشان دادند که سطح تستوسترون او برای رقابت بیش از حد مجاز بود. بوکسور ازبکستانی، نوباخور خامیدوا، به جای ایمان خلیف مدال برنز را دریافت کرد.
در سال ۲۰۲۳، رئیس IBA، عمر کرملف، اعلام کرد که رد صلاحیت‌ها به دلیل آزمایش DNA بود که «ثابت کرد آنها کروموزوم XY داشتند». روزنامه واشنگتن پست نوشت: «هنوز مشخص نیست که چه استانداردهایی باعث شد خلیف و لین یو تینگ در سال ۲۰۲۳ رد صلاحیت شوند»، و افزود که «هرگز شواهدی مبنی بر داشتن کروموزوم XY یا سطح تستوسترون بالا در خلیف وجود نداشته است.» IBA روش آزمایش را فاش نکرد و اعلام کرد که «جزئیات همچنان محرمانه است». در آن زمان، خلیف گفت که حکم به معنای داشتن «ویژگی‌هایی است که باعث می‌شود نتوانم با زنان بوکس کنم»، اما او گفت که قربانی یک «توطئه بزرگ» شده است. او ابتدا به دادگاه داوری ورزش اعتراض کرد اما بعداً این اعتراض را پس گرفت.
در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴، IBA در مورد تصمیم خود در سال ۲۰۲۳ بیان کرد که خلیف و دیگران «تحت آزمایش تستوسترون قرار نگرفتند بلکه تحت یک آزمایش جداگانه و معتبر بودند که جزئیات آن محرمانه است»، و آنها «مزایای رقابتی نسبت به سایر رقبا داشتند». روز بعد، کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) بیانیه‌ای منتشر کرد و اعلام کرد که تصمیم IBA «ناگهانی و خودسرانه» و «بدون هرگونه فرآیند دادرسی» بوده است. آنها همچنین بیان کردند:
طبق صورتجلسات IBA که در وب‌سایت آنها موجود است، این تصمیم ابتدا تنها توسط دبیر کل و مدیر عامل IBA اتخاذ شده و سپس توسط هیئت مدیره IBA تأیید شده و فقط بعداً درخواست شده است که یک روش برای موارد مشابه در آینده ایجاد و در مقررات IBA منعکس شود. صورتجلسات همچنین می‌گویند که IBA باید «یک روش واضح برای آزمایش جنسیت ایجاد کند».
در ژوئیه ۲۰۲۳، چهار ماه پس از رد صلاحیت در مسابقات قهرمانی IBA، خلیف در بازی‌های عرب نماینده الجزایر بود و در مسابقه وزن ولتر زنان مدال طلا کسب کرد.
در نوامبر ۲۰۲۳، او اعلام کرد که به حرفه‌ای‌ها خواهد پیوست. اولین مبارزه حرفه‌ای او در همان ماه در سنگاپور برگزار شد. او در المپیک تابستانی پاریس نیز به‌عنوان نماینده الجزایر در وزن ۶۶ کیلوگرم زنان مبارزه می‌کند.
ایمان خلیف و چالش‌هایش
ایمان خلیف، به‌عنوان یک زن بوکسور از الجزایر، با زبان و فرهنگی که متعلق به کشورهای شمال آفریقا، مسلمان و عرب است، با بسیاری از چالش‌ها دست و پنجه نرم می‌کند. او به‌عنوان نمادی از مقاومت و تلاش برای شکستن این کلیشه‌ها و تبعیض‌ها ابتدا دست و پنجه نرم می‌کند. ورزش، به‌ویژه در سطوح بین‌المللی، می‌تواند بستری برای تغییرات اجتماعی و فرهنگی باشد. ایمان خلیف با حضور خود و از همه مهم‌تر چالش‌هایی که بر سر اندام و قدرت او وجود دارد، می‌تواند در این عرصه به تغییراتی جدید کمک کند.
رفتارهای زن‌ستیزانه نیز در این میان به چاشنی برخی از این چالش‌ها در کنار مسائل سیاسی تبدیل می‌شود. متأسفانه، چنین رفتارهایی پدیده‌ای رایج است که به‌طور مکرر بروز می‌کند و می‌تواند تأثیرات منفی عمده‌ای بر زنان، به‌ویژه آن‌هایی که در عرصه‌های عمومی و بین‌المللی فعالیت می‌کنند، داشته باشد. برگزاری برنامه‌های آموزشی و آگاهی‌رسانی درباره تبعیض‌های جنسیتی و تأثیرات منفی آنها بر جامعه می‌تواند به کاهش رفتارهای زن‌ستیزانه کمک کند.
پیشینه تاریخی الجزایر نیز از این قاعده مستثنی نیست. الجزایر در طول تاریخ خود شاهد مبارزات مختلفی بوده است که مهم‌ترین آنها جنگ استقلال الجزایر از فرانسه بین سال‌های ۱۹۵۴ تا ۱۹۶۲ بود. این جنگ با مبارزات مردمی و مقاومت جبهه آزادی‌بخش ملی الجزایر (FLN) علیه استعمار فرانسه شکل گرفت و پس از هشت سال جنگ سخت و خونین، الجزایر در ۵ ژوئیه ۱۹۶۲ به استقلال رسید. این مبارزه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین جنبش‌های ضد استعماری در قرن بیستم شناخته می‌شود و تأثیر زیادی بر جنبش‌های آزادی‌خواهانه در سراسر جهان گذاشت. با توجه به چنین پیشینه‌ای، الجزایر و جهان زنانه این سرزمین‌ها شاهد رشد و شکوفایی ورزشکارانی مانند ایمان خلیف است که توانسته‌اند از موانع اجتماعی و فرهنگی عبور کنند و در عرصه‌های بین‌المللی بدرخشند، با تمام نگاه‌های افراطی، استعماری و جنجالی به حاشیه برنده و صبورانه با وجود توهین‌ها به تلاش‌های خود ادامه دهند.
در نهایت، ماجرای ایمان خلیف و کارینی ایتالیایی در المپیک، نه تنها یک رویداد ورزشی بلکه نمادی از تقابل فرهنگی و اجتماعی در دنیای امروز است. ورزشکارانی مانند ایمان خلیف با تلاش و پشتکار خود، به شکستن کلیشه‌ها و تبعیض‌ها کمک می‌کنند و نقش مهمی در تغییر نگاه جهانی به ورزشکاران مسلمان، عرب و خاورمیانه‌ای ایفا می‌کنند.
برخی منابع:
https://edition.cnn.com/2024/08/02/sport/who-is-imane-khelif-olympic-boxer-intl/index.html.
https://www.aljazeera.com/news/2024/8/2/algerian-boxer-imane-khelif-becomes-target-of-gender-row-at-olympics.
https://www.sportingnews.com/us/boxing/news/imane-khelif-bio-algerian-olympic-boxer-paris-2024/44959db4dc011af9076a4aeb
https://www.reuters.com/sports/olympics/who-is-algerian-boxer-imane-khelif-2024-08-03/
https://apnews.com/article/olympics-2024-khelif-russia-boxing-b53b1edda21139d14a572bd35ca440e6
۱۶ مرداد ۱۴۰۳