دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش هایمجلس نیز ضمن بررسی ارزش اقتصادی کار خانگی زنان و شیوه‌های حمایت از آنان تصریح کرد که ارزش اقتصادی سالانه کار خانگی زنان بر اساس حداقل دستمزد معادل ۱۹ میلیون و ۲۰۰ هزار ریال در سال است و با توجه به وجود ۱۷ میلیون و ۴۹۸ هزار و ۸۲۶ خانواده در کشور، ارزش اقتصادی کار زنان خانه‌دار در کل کشور بالغ بر ۳۳۶ هزار میلیارد ریال در سال می‌شود

*****

ده سال پیش دولت طرحی را به عنوان بیمه زنان خانه دار مطرح کرد که بیشتر در حد حرف باقی ماند. دولت با اینکه قرار بود بودجه ای را به این کار اختصاص دهد هر سال این طرح را به بعد موکول کرد.

قرار بود این طرح زنان خانه دار ۲۰ تا ۶۰ سال را تحت پوشش قرار دهد. مدتی بعد امیر حسن قاضی زاده، با تاکید بر اینکه بیمه زنان خانه دار ایده‌ای بوده که چند سال قبل مطرح شده است، گفت: هر ایده‌ای قابلیت اجرایی ندارد اما در نهایت امیدواریم بار مالی آن از سوی دولت تأمین و اجرایی شود. سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس در مورد عدم اجرای بیمه زنان خانه دار پس از گذشت ۱۰ سال به خبرنگار مهر گفت: به منظور اجرای طرح بیمه زنان خانه‌دار ابتدا بایدخانه داری شغل محسوب شده و به آن اهمیت داده شود اما چون برای خانه داری ارزش اقتصادی در نظر گرفته نشده است بنابراین نمی‌توان از محل ارائه خدمات حق بیمه دریافت کرد.

اما آیا خانه داری می تواند شغل محسوب شود؟ در اینجا دولت نیاز به یک کارفرما دارد که از او حق بیمه دریافت کند. چه کسی می تواند از خدمان شغل خانه داری بهره مند شود؟

در این زمینه افراد زیادی اظهار نظر کرده اند از جمله گرایش­های مختلف سیاسی و گروه های مختلف اجتماعی و همچنین افرادی از درون نظام.

بر اساس دیدگاه برخی از فعالین سیاسی و اجتماعی خانه داری شغل است و خدمات این شغل که شامل نگهداری و تربیت فرزند و انجام امور نظافت و … در خانه است و به کل جامعه خواهد رسید.

اگر در نظر بگیریم که زنان امور مربوط به خانه داری را انجام ندهند چه کسی مسئول انجام آن است؟

دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش هایمجلس نیز ضمن بررسی ارزش اقتصادی کار خانگی زنان و شیوه‌های حمایت از آنان تصریح کرد که ارزش اقتصادی سالانه کار خانگی زنان بر اساس حداقل دستمزد معادل ۱۹ میلیون و ۲۰۰ هزار ریال در سال است و با توجه به وجود ۱۷ میلیون و ۴۹۸ هزار و ۸۲۶ خانواده در کشور، ارزش اقتصادی کار زنان خانه‌دار در کل کشور بالغ بر ۳۳۶ هزار میلیارد ریال در سال می‌شود که سهم آن در تولید ناخالص داخلی به قیمت‌های جاری ۷/۱۶ درصد خواهد شد.

این گزارش مجلس با اشاره به این که زنان خانه‌دار با انجام دادن کارها در خانه همسر خود در واقع او را از صرف هزینه‌هایی باز می‌دارند، افزود: زنان خانه‌دار در واقع درآمد پنهان دارند که باید به این درآمد پنهان هویت داده شود و در همین ارتباط مرکز آمار ایران یا بانک مرکزی می‌توانند با محاسبه ارزش کارخانگی زنان از طریق شاخص GHP نقش موثری در این زمینه داشته باشند.

اگر جامعه را مسئول و در واقع کارفرمای زنان خانه دار محسوب کنیم پرداخت حق بیمه آنان نیز بر عهده دولت است که با طرح ده سال پیش دولت همخوانی دارد .

اما در سال ۸۷ پس از اینکه این طرح سالها به تعویق افتاد در زمان تصدی دولت نهم شرایط جدیدی برای بیمه زنان خانه دار مطرح شد.

بر اساس شرایط جدید زنان باید خود حق بیمه خود را بپردازند و در واقع خودشان کارفرمای خود باشند که با طرح خویشفرمایی تفاوت چندانی ندارد. صفایی رئیس گروه بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه اختیاری سازمان تامین اجتماعی نرخ های پرداختی حق بیمه را ۱۴، ۱۶ و ۲۰ درصد از دستمزدی اعلام کرد که به وسیله خود متقاضیان اعلام می شود. وی همچنین گفت بنابراین زنان خانه دار در هنگام مراجعه باید درآمد خود را که روزانه بین حداقل ۷هزار و ۳۲۰ تومان تا حداکثر ۵۱ هزار و ۲۴۰ تومان است را به عنوان درآمد اعلام کنند، تا بر این اساس بتوان میزان نرخ پرداختی حق بیمه برای این گروه از متقاضیان را محاسبه کرد.

اگر زنان خانه دار با نرخ ۲۰ درصد بیمه پرداخت کنند؛که دو درصد آن سهم دولت است می توانند از بیمه از کارافتادگی نیز برخوردار شوند و در غیر این صورت فقط شامل بیمه بازنشستگی و فوت است.

در سال ۸۸ مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی از افزایش سهم دولت در پرداخت بیمه زنان خانه دار خبر داد که به نظر می رسد به خاطر عدم استقبال زنان از این طرح است.

پس از گذشت این زمان در آبان ماه ۹۱ همشهری آنلاین طی یادداشتی عنوان کرد زنان از این طرح استقبال نکردند. در واقع زنانی که درآمد مالی ندارند از کدام محل می توانند حق بیمه خود را پرداخت نمایند. این مبلغ باید از طریق شوهر و یا مرد دیگری که زن خانه دار با او زندگی می کند پرداخت شود. ولی آیا کارفرما زنان خانه دار شوهرانشان محسوب می شود؟ آیا بیمه مانند کارفرمایان دیگر مردان را مجبور به پرداخت حق بیمه همسران خانه دارشان می کند؟

به کدام علت دولت خودش را از ماجرای مسئولیت و پرداخت حق بیمه کنار گذاشت و شوهران این زنان را کارفرمایی اعلام کرد که به صورت اختیاری حق بیمه پرداخت کنند؟

در حال حاضر بیمه های خصوصی نیز اقدام به بیمه مستمری زنان خانه دار کرده اند. که با پرداخت ۳۰ سال حق بیمه که سود ۱۸ درصد به آن تعلق می گیرد زن خانه دار می تواند پس از سی سال از حقوق بازنشستگی برخوردار شود. طی تماسی که با یکی از این بیمه گذارها داشتم نمایندگی ایشان گفتند شما با بیمه عمر می توانید همه مزایای بیمه زنان خانه دار را داشته باشید علاوه بر شرایط تسهیلات خاص و بیمه بیماری های خاص که در بیمه زنان خانه دار از آن برخوردار نمی شوید. این که بیمه زنان خانه دار همان بیمه عمر است با شرایط محدودتر، در واقع ثابت می کند این نوع بیمه در بیمه های خصوصی نیز صرفا جنبه تبلیغاتی دارد و در واقع استقبالی نیز از این طرح نشده است.

در واقع زنان خانه دار که خود هیچ گونه درآمد مالی ندارند توان پرداخت حق بیمه ماهانه را نیز نخواهند داشت. این زنان برای پرداخت حق بیمه نیز محتاج به همسران شاغل خود می شوند که با توجه به عدم استقبال از این طرح گویا این طرح مورد توجه شوهران زنان خانه دار نیز قرار نگرفته است.

عدم استقلال مالی زنان منجر به وابستگی بیش از حد به مردان سرپرست خانوار می شود و زن خانه داری که به همسر و فرزندان و یا پدر و برادر خود خدمات خانگی ازائه می دهد با چنین طرحی بیشتر وابسته می شود و دولت در واقع نه تنها باری از دوش این زنان برنمی دارد که به وابستگی بیشترشان نیز کمک می کند. اگر دولت بخواهد خدماتی به این زنان ارائه کند در واقع باید همان طرح ده سال پیش خود را بپذیرد و هزینه این کار را از درآمدهای خود دولت بپردازد.

اکنون دوباره دولت اعلام کرده که تا ۵ اسفند ماه تکلیف بیمه زنان خانه دار را مشخص خواهد کرد. زنان امیدوارند تا دولت این بار از طریقی دیگر این طرح معوقه را بیراهه نکشاند.

فروغ سمیع نیا ـ تا قانون خانواده برابر

۱۷ بهمن ۱۳۹۱

نظرات بسته است