دخترانی که به‌سختی مدال می‌گیرند و حکومتی که دوست‌شان ندارد
در سال‌های اخیر فقط ۳ ملی‌پوش برتر وزنهبرداری زنان ایران، مهاجرت کرده‌اند.
«آلما حسینی»، دختری که سال ۱۳۸۷ در روستای «سید کلا» از توابع شهرستان «چمستان» مازندران متولد شد، شنبه ۱۳اردیبهشت۱۴۰۴ به یک مدال نقره و یک نشان برنز رقابتهای وزنهبرداری نوجوانان و جوانان جهان در پرو رسید…./
***
آلما حسینی در حرکت دوضرب ابتدا با مهار وزنه ۱۱۱ کیلوگرم، به مدال نقره دسته ۶۴ کیلوگرم دست یافت و در مجموع نیز با رسیدن به حدنصاب ۱۹۷ کیلوگرم روی سکوی سوم جهان ایستاد و مدال برنز این دسته را کسب کرد.
او را می‌توان نابغه‌ای دانست که در سن ۱۷ سالگی از یک روستا با کمترین امکانات، در رشته‌ای مهجور و تا سال‌های نه‌چندان دور «ممنوعه برای زنان»، روی سکوی جهانی ایستاده است.
با هر بار درخشش دختران وزنهبرداری ایران، این سوال مطرح می‌شود که آیا ایران می‌تواند قدر داشته‌ها و ثروت‌هایش را بداند یا این جوانان و نوجوانان نیز در آینده‌ای دور یا نزدیک، زیر فشار ایدئولوژی‌های حکومتی، اجبارهای مذهبی و در نهایت نبود امکانات و محدودیت‌های جنسیتی، مجبور به مهاجرت و کوچ از کشورشان می‌شوند؟ در سال‌های اخیر ۳ ملی‌پوش برتر وزنهبرداری زنان ایران، مهاجرت کرده‌اند.
آلما حسینی دختر نابغه وزنهبرداری ایران کیست؟
آلما حسینی در سنین نوجوانی و جوانی در رشته‌های کشتی و ووشو نیز فعالیت می‌کرد و در سطح استان مازندران به مدال‌های طلا و نقره این رقابت‌ها دست یافته بود. اما از ۱۳ سالگی سراغ رشته وزنهبرداری رفت و سال ۱۴۰۱ وقتی ۱۳ ساله بود، در تمریناتش موفق شد رکورد دو ضرب کشوری در بخش زنان را بشکند.
آلما بخشی از موفقیت‌های ورزشی‌اش را مدیون پدری است که کشتی‌گیر بود و به او انگیزه داد با وجود محدود بودن امکانات و حتی رشته‌های ورزشی برای زنان، وارد ورزش حرفه‌ای شود. آلما حسینی سال ۱۴۰۱ گفته بود: «کشتی را از ۶ سالگی آغاز کردم، ژیمناستیک و ووشو هم کار می‌کردم. اما چون می‌خواستم به المپیک بروم، سراغ وزنهبرداری آمدم.»
وزنهبرداری میان تمام رشته‌هایی که آلما حسینی تجربه کرد، آخرین و شاید تنها شانس این نابغه ورزشی برای درخشیدن در رقابتهای المپیک محسوب می‌شد. کشتی زنان در ایران ممنوع است. هیچ زن ایرانی طی ۴۷ سال اخیر اجازه فعالیت در رشته ژیمناستیک را نداشته و ووشو هم در رقابتهای المپیک حضور ندارد. وزنهبرداری زنان ایرانی نیز کمتر از ۱۰ سال قبل و با فشار فدراسیون جهانی وزنهبرداری آزاد شد، وگرنه آلما حسینی باید در رشته‌ای دیگر برای رسیدن به رویایش یعنی رقابتهای المپیک تلاش می‌کرد.
یکتا جمالی؛ مهاجرت در اوج جوانی
رسانه‌های ایران ۲۱اردیبهشت۱۴۰۱ از ناپدید شدن «یکتا جمالی»، دختر وزنه‌بردار ایرانی در یونان خبر دادند. خانم جمالی، یکی از نمایندگان ایران در رقابتهای جهانی وزنهبرداری یونان بود که در این مسابقات به مدال نقره دست یافت.
یکتا جمالی سال ۱۴۰۰ اولین مدال جهانی تاریخ وزنهبرداری زنان ایران را در مسابقات جوانان جهان به دست آورد و کمی بعد مدال برنز رقابتهای تاشکند را نیز به گردن آویخت. او همچنین مدال نقره مسابقات نوجوانان جهان را کسب کرده بود و در مسابقات قهرمانی بزرگسالان جهان کارش را با ۶ حرکت موفق مقابل زنان بزرگ‌سال به پایان رساند.
یکتا جمالی پس از خروج از یونان به کشور آلمان درخواست پناهندگی داد و ۵مهر۱۴۰۳ در حالی که فقط ۱۹ سال سن داشت، در حرکت یک ضرب به مدال نقره و در مجموع دو حرکت یک ضرب و دو ضرب به نشان برنز دست یافت؛ البته زیر پرچم کشور آلمان.
پریسا جهانفکریان؛ نخستین سهمیه‌دار المپیک که پناهنده شد
در فاصله ۲۴ ساعت پس از اعلام خبر ناپدید شدن یکتا جمالی در یونان، «پریسا جهانفکریان» دختری که توانسته بود سهمیه رقابتهای المپیک توکیو را برای نخستین‌بار برای وزنهبرداری زنان ایران کسب کند، از پناهندگی خود به آلمان خبر داد.
او این تصمیم را در صفحه اینستاگرام خود به‌صورت رسمی اعلام کرد. خانم جهانفکریان در بخشی از این پیام نوشته است: «هیس. دخترها که فریاد نمی‌زنند. این نجوایی بود که دائما در گوش‌مان می‌خواندند. فریادم را بی‌صدا، بغضم را نوش جان و اشک‌هایم را پنهان کردم. من از نیمه فراموش شده ایران می‌آیم. من از نیمه تحقیر شده و محدود شده ایران برمی‌خیزم. ولی من از نسلی سخن می‌گویم که فراموش شدن را باور نداشت. تحقیر شدن و محدود شدن را نپذیرفت.»
او هم‌زمان با اعلام پناهندگی‌اش به آلمان در گفت‌وگویی با «ایران‌وایر» گفت: «مدیران نظام خوشحال می‌شوند که ما از ایران می‌رویم.»
پریسا جهانفکریان ۲۲اسفند۱۴۰۲ با دعوت کمیته بین‌المللی المپیک به تیم پناهندگان المپیک پیوست و فروردین ۱۴۰۳ به «ایران‌وایر» گفت که متاسف است از این‌که بخش عمده‌ای از تیم پناهندگان را «ورزشکاران ایرانی» تشکیل می‌دهند. او این موضوع را نشانه‌ای از سقوط ورزش و سیاست‌زدگی ورزش ایران دانست.
فاطمه کشاورز؛ افتخاری که ناگهان ناپدید شد
فدراسیون وزنهبرداری ایران، ۴مهر۱۴۰۳ از ناپدید شدن «فاطمه کشاورز»، یکی از دختران اعزامی تیم ملی وزنهبرداری ایران به اسپانیا در این کشور خبر داد.
فاطمه کشاورز وزنه‌بردار وزن ۷۱ کیلوگرم ایران بود که برای حضور در رقابتهای جهانی وزنهبرداری به اسپانیا رفت و دیگر برنگشت. از او کمترین خبری طی ماه‌های گذشته نبوده و تلاش کرده است که در سکوت به راه خود ادامه دهد.
برخی رسانه‌های ایران در روزهای نخست برخی از داستان‌های تخیلی و غیرقابل باور فدراسیون وزنهبرداری مبنی بر «ربوده شدن خانم کشاورز» و «به‌هم‌ریختگی وسایل و چمدان‌هایش قبل از خروج از هتل» را به‌عنوان سناریویی از آن‌چه «پروژه آدم‌ربایی» می‌نامیدند، پیش بردند. اما پلیس اسپانیا هرگونه احتمال آدم‌ربایی را در این مورد رد کرد.
فاطمه کشاورز متولد ۱۳۸۳ در مرودشت بود. وزنهبرداری را از سال ۱۳۹۹ آغاز کرد و سه سال بعد یعنی اردیبهشت۱۴۰۲ موفق شد در رقابتهای آسیایی کره‌جنوبی به مدال برنز در رده سنی بزرگسالان دست پیدا کند. او فقط ۱۹ سال داشت که چنین افتخاری کسب کرد و یک سال بعد از ایران رفت.
چه کسانی و چگونه دختران ایران را فراری دادند؟
داستان دختران وزنه‌بردار ایرانی، فقط محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها نیست. بسیاری از بداندیشی‌ها و کج‌فهمی‌ها و تندروی‌ها و مردان دگم در سیاست ایران نیز بر زندگی اجتماعی و ورزشی ایران تاثیرگذار بوده است.
خرداد سال ۱۴۰۰ و در فاصله دو روز پس از آن‌که یکتا جمالی به‌عنوان یک زن وزنه‌بردار ایرانی برای نخستین‌بار روی سکوی جهانی رفت، «داریوش ارجمند»، بازیگر سینما و تلویزیون حکومتی ایران از وزنهبرداری زنان انتقاد کرد.
او که از چهره‌های نزدیک به اصول‌گرایان است، با ادبیاتی توهین‌آمیز مدعی شده بود: «وزنهبرداری زنان با مادر شدن آن‌ها منافات دارد.» از دیدگاه این بازیگر، مادر شدن وظیفه اصلی زن است و رفتن زیر وزنه‌های سنگین باعث از بین رفتن «تخمدان» و «سینه‌های» زنان می‌شود.
دیدگاه‌های آقای ارجمند، هیچ‌گونه جنبه علمی نداشت. اما او تاکید کرده بود، زنان وزنه‌بردار زیر فشار سنگین وزنه‌ها، «رَحِم» خود را نیز از دست می‌دهند. یکتا جمالی در حالی به این موفقیت رسیده بود که فقط ۱۷ سال سن داشت.
داریوش ارجمند، نمونه‌ای از بخش حاکم بر جامعه ایران بود که ورزش زنان را برنمی‌تابید. وزنهبرداری زنان پس از انقلاب و روی کار آمدن جمهوری اسلامی ممنوع شد و دختران ایرانی از سال ۱۳۹۷ به صورت رسمی اجازه حضور در رقابتهای داخلی و بین‌المللی را کسب کردند.
این اجازه نیز از زمانی حاصل شد که فدراسیون جهانی وزنهبرداری تاکید کرد در صورت آغاز به‌کار نکردن وزنه‌برداران زن ایرانی در رقابتهای داخلی و بین‌المللی، اجازه حضور مردان وزنه‌بردار ایران در مسابقات بین‌المللی را نخواهد داد، به نوعی تهدید به تعلیق.
همچنین کمی بعد یعنی تیرماه۱۴۰۰ و اندکی پس از آن‌که یکتا جمالی روی سکوهای قهرمانی رقابتهای وزنهبرداری آسیایی و جهانی ایستاد، «مهدی کوچک‌زاده»، با انتشار تصویری از این وزنه‌بردار نابغه ایرانی، او را «الگوی چاقوکش‌ها» در ایران دانست.
مهدی کوچک‌زاده از نمادهای اصول‌گرایی در مجلس شورای اسلامی است. او در واکنش به تصاویری که از چاقوکشی چند دختر در شهر اصفهان منتشر شده بود، عکس‌هایی از وزنه‌‌زدن‌های یکتا جمالی را منتشر کرد و نوشت: «دختری که این الگوها برایش ساخته شوند، چرا قمه‌کشی نکند؟»
وزنه‌برداران زن ایرانی، فقط با توهین سیاست‌مداران یا بازیگران نزدیک به سیاست‌های جمهوری اسلامی مواجه نیستند.
پیش از آغاز رقابتهای المپیک ۲۰۲۰ توکیو، «پریسا جهانفکریان» که قرار بود به عنوان نخستین وزنه‌بردار زن ایرانی در مسابقات المپیک حاضر شود، افشا کرد که فدراسیون وزنهبرداری ایران به او ماه‌ها قبل گفته است که تصمیمی برای اعزام او به مسابقات ندارد. او به همین دلیل، دست خود را عمل جراحی کرده بود.
آیا این دختران، محق به گریز از وطن خود نبودند؟
ایران وایر/ ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۴