در طی بیست سال گذشته هزاران زن در سراسر جهان گرامی‌داشت روز جهانی زن را آغاز کرده‌اند. اما شیوه‌ای که این روز گرامی داشته می‌شود اغلب شباهت اندکی به هدف و خاستگاه‌های اصلی روز زن را با خود حمل می‌کند. امروز، مبارزه پیروز نشده است – مبارزه زنان هنوز مبارزه ماست. از این رو، یادآوری ریشه‌های الهام سوسیالیستی روز جهانی زن با این امید که بازهم جنبش فمینیستی زنان ریشه‌دار در درکی طبقاتی از برابری زنان را شعله‌ور خواهد کرد به زنان و مردان در جنبش کارگری و هر جای دیگر به‌موقع است. ما می‌توانیم از تاریخ بیاموزیم، اما ابتدا باید آن را دوباره کشف کنیم…

*************

تقدیم به همسر و دخترانم و همه زنان زحمتکش ایران و جهان

ریشه های روز جهانی زن

در طی بیست سال گذشته هزاران زن در سراسر جهان گرامی داشت روز جهانی زن را آغاز کرده اند. اما شیوه ای که این روز گرامی داشته می شود اغلب شباهت اندکی به هدف و خاستگاه های اصلی روز زن را با خود حمل می کند .

این امر ، به ویژه در فضای کنونی که در آن به اصول بنیادی حقوق زنان حمله می شود بد شانسی بزرگی است .

روز جهانی زن در آغاز قرن گذشته هم برای برجسته کردن و هم گرامی داشت مبارزه زنان علیه ستم و بهره کشی مضاعف از آن ها بنیاد گذاشته شد .

امروز، مبارزه پیروز نشده است – مبارزه زنان هنوز مبارزه ماست . از این رو ، یادآوری ریشه های الهام سوسیالیستی روز جهانی زن با این امید که باز هم جنبش فمینیستی زنان ریشه دار در درکی طبقاتی از برابری زنان را شعله ور خواهد کرد به زنان و مردان در جنبش کارگری و هر جای دیگر به موقع است . ما می توانیم از تاریخ بیاموزیم ، اما ابتدا باید آن را دوباره کشف کنیم .

انگیزه روز جهانی زن از دو منبع– مبارزه زنان طبقه کارگر برای تشکیل اتحادیه های کارگری و مبارزه برای حق رای دادن زنان – سرچشمه می گیرد.

این دو موضوع زنان اروپایی را با خواهرانشان در امریکا در سال ۱۹۰۸ متحد کرد ، هزاران زن کارگر در نیویورک در اتحادیه بافندگان در میدان راجرز در سمت غربی مانهتن برای تشکیل اتحادیه خود و درخواست حق رای به اعتراض پرداختند.

این اعتراض تاریخی در ۸ مارس روی داد . این اعتراض به قیام ۳۰٫۰۰۰ نفری زنان کارگر بلوز دوز در سال بعد منجر شد ، که بنتیجه آن ایجاد اولین اتحادیه دائمی برای زنان کارگر در امریکا بود.

در این ضمن، اخبار نبرد قهرمانانه زنان کارگر امریکا به اروپا رسید – به ویژه الهام بخش زنان سوسیالیست اروپایی شد که کنفرانس بین المللی زنان سوسیالیست را  به ابتکار فمنیست سوسیالیست المانی کلارا زتکین (۱۸۵۷-۱۹۳۳) تاسیس کرده بودند .

این سازمان برای اولین بار در سال ۱۹۰۷ در اشتوتگارت در کنار یکی از کنفرانس های دوره ای انترناسیونال دوم (۱۸۹۸-۱۹۱۴) گرد هم آمد. سه سال بعد در سال ۱۹۱۰، زتکین پیشنهاد زیر را در کنفرانس کپنهاگ انترناسیونال دوم مطرح کرد : ” زنان سوسیالیست همه کشور ها هر ساله روز جهانی زن برگزار خواهند کرد، که مهم ترین هدف آن باید کمک به پیشرفت مبارزه زنان باشد . با این درخواست باید در اتصال با تمام مسائل زنان طبق قواعد سوسیالیستی رفتار شود. روز زن باید خصلت بین المللی داشته باشد و باید با دقت تدارک دیده شود.”

پوستر روز زن در کوبا

پیشنهاد پذیرفته شد .۸ مارس مورد موافقت قرار گرفت ، اگر چه در این مرحله هیچ روز رسمی مشخص نشد .با این حال ، روز جهانی زن با راهپیمایی و اعتراض ها در امریکا و بسیاری از کشورهای اروپایی در سال های منجر به جنگ اول جهانی ، البته در روز های متفاوتی بزرگ داشته شد (مثلا ۱۸ مارس در سال ۱۹۱۱ در اتریش – مجارستان، المان ، دانمارک و سوئیس و سال بعد در فوریه در امریکا). تا مدت زیادی بعد از آن  این بزرگداشت در بریتانیا مشخص نشده بود یا حتی مورد توجه قرار نگرفته بود .

در سال ۱۹۱۷ در روسیه ، روز جهانی زن اهمیت عظیمی یافت – برای انقلاب روسیه نقطه اوج بود. در ۸ مارس (تقویم غربی)، کارگران زن در پتروگراد اعتصاب عمومی برگزار و خواستار صلح و نان شدند. جنبش اعتصابی از کارخانه به کارخانه گسترش یافت و به صورت موثری به یک طغیان تبدیل شد .

روزنامه بلشویکی پراودا گزارش کرد که اقدام زنان به انقلاب ،به سرنگونی تزار ،به منادی انقلاب بلشویکی منجر شد . “اولین روز انقلاب روز زنان بود… زنان … سرنوشت سربازان را تعیین کردند ، به سنگرها رفتند با سرباز ها صحبت کردند ، و بعد به انقلاب پیوستند… زنان درود بر شما .”

در سال ۱۹۲۲، به احترام نقش زنان در روز جهانی زن در ۱۹۱۷ ، لنین اعلام کرد که ۸ مارس باید به طور رسمی روز زن تعیین شود.

خیلی بعد تر روز زن در اتحاد شوروی و بسیاری از کشورهای سوسیالیست سابق تعطیلی ملی اعلام شد . جنگ سرد ممکن است این را که چرا تعطیل عمومی مورد بزرگداشت کمونیست ها در کشورهای سرمایه داری ، با وجود این واقعیت که در ۱۹۷۵ (سال جهانی زنان) ، سازمان ملل بسیار دیر هنگام ۸ مارس را بعنوان روز جهانی زن به رسمیت شناخت نادیده گرفته می شد توضیح دهد.

امروز ما موافقیم که روز جهانی زن فرصتی برای جلب توجه به مبارزه ما برای حقوق زنان ، به ارتباط این مبارزه با مبارزه جهانی زنان ، و نشان دادن همبستگی خواهری بین المللی با زنان کارگر سراسر جهان برای ما فراهم می آورد .

این (همبستگی) اکنون فوری تر از همیشه است . ما شاهد گسترش شکاف پرداخت دستمزد جنسیتی ، افزایش زنانه سازی فقر، بسته شدن فضای های امن زنان ، و حمله ای موذیانه بر هر مفهومی از حقوق زنان به سود سیاست های ایدئولوژی هویتی هستیم .

به این خاطر همه کسانی که روز جهانی زن را گرامی می دارند نباید منشا فمنیستی سوسیالیستی آن را فراموش کنند. ما باید از ۸ مارس برای تعهد به دو برابر کردن تلاش هایمان برای حفظ و گسترش حقوق زنان ” برای همه و نه برای تعدادی اندک” استفاده کنیم.

بهای برابری زنان توجه ابدی را می طلبد .

مورنینگ استار

ماری دیویس، برگردان:هاتف رحمانی

به نقل از نوید نو ـ ۱۸ اسفند ۱۳۹۶

نظرات بسته است