۱۵ ژانویه ۲۰۲۴ گرامی داشت یکصدو پنجمین سالگرد قتل ددمنشانه رزا لوکزامبورگ کمونیستی پرآوازه و مبارزی پرشور علیه نظامی‌گری و شخصیتی برجسته در جنبش کارگری و کمونیستی آلمان است که به همراه کارل لیبکنشت، رفیق و هم رزم خود در جریان سرکوب نیروهای انقلابی کمونیست، هر دو توسط نیروهای گارد حکومتی در ۲۴ دی ۱۲۹۷ (۱۵ ژانویهٔ ۱۹۱۹ میلادی) در شهر برلین آلمان به قتل رسیدند. از آن زمان تا به امروز، هرسال دردومین یکشنبه سال نو میلادی به مناسبت سال‌روز قتل رزا لوکزامبورگ و کارل لیبکنشت راه پیمایی ها و مراسمی ویژه برگزار می‌شود. امسال نیز یاد و خاطره این قهرمانان  طبقه کارگر و مبارزان انقلابی ضد جنگ، با راهپیمایی عظیم نیروهای صلح دوست آلمان با شکوه هر چه تمامتر برگزارگردید…./

زیست‌نامهٔ کوتاه رُزا لوکزامبورگ

رزا لوکزامبورگ در تاریخ ۵ مارس ۱۸۷۱میلادی در شهر ساموش در پادشاهی لهستان آن روز، که توسط روسیه اداره می‌شد، به دنیا آمد و در ۱۵ ژانویه ۱۹۱۹ در ۴۸ سالگی به همراه کارل لیبکنشت به شکلی وحشیانه، توسط نیروهای گارد، که پس از پایان جنگ تشکیل شده بود، در شهر برلین به قتل رسید. پدر و مادر او یهود و مرفه بودند و در خانه آن‌ها به هر دو زبان لهستانی و آلمانی صحبت می‌شد. رزا لوکزامبورگ علاوه بر آن، زبان‌های روسی، لاتین، یونانی قدیم، فرانسه، انگلیسی و ایتالیایی را هم می‌دانست. دانستن زبان‌های گوناگون به او کمک کرده بود تا بتواند اثرهای مهم ادبی اروپا را بخواند و بشناسد. رزا لوکزامبورگ شعر دکلمه می‌کرد، نگاره می‌کشید و به باغبانی و زمین شناسی هم علاقه داشت و افزون بر آن عاشق موسیقی بود.
او در سال ۱۸۸۸ توانست با بهترین نمره، از دبیرستان فارغ التحصیل شود و دیپلم بگیرد. با آن که او باید از سوی دبیرستان مدال طلا را دریافت کند، اما مدیر مدرسه از دادن این مدال به رزا سرباز زد. وی علت این کار را روحیۀ معترض رزا لوکزامبورگ نسبت به مقامات دولتی عنوان کرد.
رزا لوکزامبورگ، کمونیستی پرآوازه، مبارزی پرشور علیه نظامی‌گری و شخصیتی برجسته در جنبش کارگری آلمان، اروپا و هم چنین جهان بود. او با توجه به اینکه لهستانی تبار بود، ابتدا در ۱۷ سالگی فعالیت سیاسی خود را در صفوف جنبش سوسیال دمکراسی لهستان و دیرتر در جنبش سوسیال دمکراسی آلمان آغاز کرد.
رزا در سال ۱۸۸۹ برای ادامه تحصیل به شهر زوریخ رفت، چرا که در کشورهای آلمانی زبان آن روز، تنها دردانشگاه زوریخ بود که زنان می‌توانستند برابر و هم پای با مردان تحصیل کنند. او در رشته‌های مختلف و پیشِ استاد‌ان گوناگون به ویژه یولیوس ولف (Julius Wolf) که اقتصاددان بود درس خواند و در این رشته دکترا گرفت.
او بلافاصله پس از آغاز جنگ جهانی اول، «گروه انترناسیونال» را تشکیل داد. از دلِ این گروه، کمی دیرتر «گروه اسپارتاکوس» شکل گرفت. او این گروه را همراه با کارل لیبکنشت رهبری می‌کرد و با تحلیل‌هایی که از درون زندان نیز می‌نوشت، سیاست «آرامش داخلی» را که از سوی رهبری حزب سوسیال دمکرات آلمان به پیش برده می‌شد، مورد انتقاد قرار می‌داد و علیه آن مبارزه می‌کرد. او تلاش می‌کرد تا بتواند به عنوان سردبیرِ روزنامه «پرچم سرخ» (Die Rote Fahne) که در برلین منتشر می‌شد، در انقلاب نوامبر ۱۹۱۸/۱۹۱۹ تاثیر بگذارد. او در این زمان خواستار «جمهوری شورایی» در آلمان شد و در آغاز سال ۱۹۱۹ همراه با کمونیست‌های دیگر، حزب کمونیست آلمان را بنیاد گذارد.
پس از سرکوبِ گروه اسپارتاکوس، تهدیدها و همچنین اعلان علنی سوء قصد نسبت به رهبران آن، یعنی رزا لوکزامبورگ و کارل لیبکنشت، از سوی نیروهای دست راستی و جنگ طلب هر چه بیشتر بالا گرفت. از آن جا که تهدید و خطرهر روز چهره‌ای جدی‌تر و آشکارتر به خود می‌گرفت و جان رزا لوکزامبورگ و کارل لیبکنشت در خطر بود، هر دوی آنها ناچار شدند تا به زندگی مخفی روی بیاورند
اما سرانجام در عصر روز ۱۵ ژانویه ۱۹۱۹، رزا لوکزامبورگ به همراه کارل لیبکنشت، توسط پنج نفر، از یک واحدِ گاردِ تازه تاسیس، که از نظامیان باز گشته از جنگ و شبه نظامیان راستِ افراطی تشکیل شده بود، از مخفی‌گاهش، خانۀ یکی از دوستان او در ویلمرزدورف، ناحیه‌ای از شهر برلین بود، دزدیده شد و پس از بازجویی و شکنجه به قتل رسید. سوء قصد کنندگان ابتدا، با ضربه‌های قنداق تفنگ به سر رزا، او را بی‌هوش و پس از آن با شلیک گلوله‌ای از نزدیک و از اسلحه‌ای که به صدا خفه‌کن مجهز بود، او را به قتل رساندند و سپس پیکر او را در کانال بزرگ آب، در شهر برلین انداختند.
از آن جایی که پیکر رزا لوکزامبورگ هنوز تا روز ۲۵ ژانویه ۱۹۱۹، روز مراسم خاکسپاری کارل لیبکنشت به همراه ۳۱ نفر دیگر از کشته شدگان قیام ژانویه ۱۹۱۹، پیدا نشده بود، تابوت خالی رزا لوکزامبورگ را به صورت نمادین در کنار تابوت کارل لیبکنشت، نهادند. در مراسم خاکسپاری، حدود ۱۰۰٫۰۰۰ نفر شرکت کردند. قتل رهبران گروه اسپارتاکوس، تمام کشور آلمان را تا آغاز ماه جولای ۱۹۱۹ در وضعیتی مانند شرایط جنگی فرو برد.
اعتراض‌ها سرانجام، توسط نیروهای نظامی و شبه‌نظامی سرکوب شدند. سرکوبِ اعتراض‌ها و اعمال زور توسط قوای نظامی به کشته شدن چندین هزار تن از معترضین انجامید. پس از آن در اثر فشار حزب کمونیست آلمان که محل اختفای چند تن از عاملان قتل رزا لوکزامبورگ و کارل لیبکنشت را کشف کرده بود، دادگاهی نمایشی برای محاکمه چند نفر از عاملان قتل تشکیل شد که اغلب آنان نیز توسط دادگاه، بی گناه شناخته شدند و از زندان آزاد شدند. تنها دو نفر از متهمین به زندان‌های کوتاه مدت و جزای نقدی محکوم شدند.
پیکر رزا لوکزامبورگ در روز ۳۱ ماه مَی ۱۹۱۹ در یکی از کانال‌های فرعی آب پیدا شد و در روز ۱۳ ژوئن، پس از انجام تحقیق‌های پزشکی و کالبد شکافی به برلین منتقل و در کنار کارل لیبکنشت به خاک سپرده شد. در مراسم خاکسپاری او ده‌ها هزار نفر شرکت کردند. از آن زمان تا به امروز، هر سال در روز ۱۵ ژانویه در آلمان، به مناسبت سال‌روز قتل رزا لوکزامبورگ و کارل لیبکنشت راه پیمایی و مراسمی ویژه برگزار می‌شود.

زیست‌نامهٔ کوتاه کارل لیبکنشت

کارل لیبکنشت در تاریخ ۱۳ اوت ۱۸۷۱/ ۲۲ مردادماه ۱۲۵۰ در شهر لایپزیگ آلمان به‌دنیا آمد و در ۱۵ ژانویه ۱۹۱۹ در ۴۸ سالگی به شکلی ددمنشانه‌ و تبهکارانه از سوی نیروهای گارد که پس از پایان جنگ تشکیل شده بود به قتل رسید.

او دومین پسر از پنج فرزند ویلهلم لیبکنشت از رهبران معنوی حزب سوسیال‌دمکرات آلمان بود. کارل لیبکنشت در دانشگاه لایپزیگ در رشته حقوق دکترا گرفت. او مارکسیست و مبارزی برجسته علیه نظامی‌گری بود. او به جناح چپ حزب سوسیال‌دمکرات آلمان تعلق داشت و به‌علت انتقادهایش نسبت به سیاست‌های این حزب به‌ویژه پس از آغاز جنگ جهانی اول، از این حزب اخراج شد. او پس از مدتی کوتاه نیز به‌جرم “خیانت جنگی” به چهار سال زندان محکوم شد که پس از گذراندن دو سال از آن و با پایان جنگ جهانی اول از زندان آزاد شد. او همراهِ رزا لوکزامبورگ و دیگرکمونیست‌ها “گروه انترناسیونال” و “گروه اسپارتاکوس” را بنیاد گذارد و در آغاز سال ۱۹۱۸/۱۹۱۹ نیز یکی از بنیادگذاران حزب کمونیست آلمان بود. او نیز همراه با رزا لوکزامبورگ از سوی یک واحدِ گاردِ تازه تاسیس از نظامیانِ بازگشته از جنگ و شبه‌نظامیان از مخفی‌گاهش ربوده شد و مانند رزا پس از بازجویی و شکنجه از فاصله نزدیک با شلیک گلوله به‌قتل رسید.

برگرفته از کتاب :
«نان و گل‌های سرخ» نگارنده و برگرداننده: میم. الف. کاوه­ مهر

۲۳ دی ۱۴۰۲/ ۱۵ ژانویه ۲۰۲۴

منبع: سایت تشکیلات دموکراتیک زنان ایران

۲۴ دی ۱۴۰۵

نظرات بسته است