۱۱ شهریورماه، سالروز درگذشت دلکش؛ خواننده بزرگ ایران
زنان تاثیر گذار
در مدت زمان کوتاهی که از پیوستن دلکش به رادیو گذشته بود، در حالی که او تنها ۲۱ سال داشت، به جمع بزرگان رادیو پیوست و با خوانندگان بزرگ و نامی ترانههای دوصدایی اجرا کرد. به دلکش القابی چون «زن حنجره طلایی» و «بانوی آواز ایران» دادند…./
عصمت باقرپور بابلی (۳ اسفند ۱۳۰۳ – ۱۱ شهریور ۱۳۸۳) که با نام دلکش شناخته میشود، خواننده ایرانی ژانرهای موسیقی سنتی، فولکلور و پاپ بود. از او با عناوینی چون «زن حنجره طلایی» و «آتش کاروان هنر» یاد میشود. او ترانههایش را به دو زبان فارسی و مازندرانی خواندهاست.
وی همچنین در چند مورد با تخلّص نیلوفر ترانهسرایی هم کردهاست؛ از جمله ترانههایی که او خود نوشته و خوانده، ترانهٔ «ساز شکسته» است.
عصمت هنگامی که دوازده ساله شد، پدرش درگذشت. مادرش که در کنار عصمت دارای شش دختر و سه پسر دیگر بود، تصمیم گرفت تا او را به نزد یکی از دخترانش که در تهران ازدواج کرده بود و آنجا زندگی میکرد بفرستد تا هم خرجی از روی دوشش برداشته شود، و هم عصمت بتواند در تهران سواد بیاموزد.
دلکش در گفتگو با شاهرخ گلستان میگوید:
مرا نزد روحالله خالقی برد و گفت این دختر صداش خوب است. خالقی به من گفت بخوان! گفتم چی بخوانم؟ آقای ظهیرالدینی گفت یکی از سرودهای مدرسه را بخوان. شروع کردم به خواندن یکی از سرودها: «دست پهلوی پشت بخت ماست». خالقی اسم مرا فوراً نوشت.
ظهیرالدینی از دلکش پرسید که آیا دوست دارد در رادیو بخواند. در آن زمان رادیو در ایران به تازگی بنیانگذاری شده بود و دلکش هم نمیدانست که رادیو چیست.ظهیرالدینی او را نزد استاد تار، علیاکبر شهنازی، ثبتنام کرد و به «ادارهٔ موسیقی کشور» در میدان بهارستان برد. در آن هنگام هیئت رئیسهٔ ادارهٔ موسیقی را روحالله خالقی، علینقی وزیری و حشمت سنجری تشکیل میدادند.
آموزگار عصمت را به وزیری و خالقی که هر دو نوازنده، آهنگساز، تئوریسین موسیقی و استاتیدی برجسته بودند، معرفی کرد. خالقی کیفیت موسیقی، دامنه گسترده، حجم غیرعادی و عمق صدای آلتوی دلکش را شنید.
🌸عصمت بسیار زود گوشههای درآمد، زابل، مویه و مخالف دستگاه سهگاه را یادگرفت و حدود پنج یا شش ماه طول کشید تا توانست سراسر دستگاه سهگاه را بیاموزد.
روحالله خالقی برای آغاز حرفهٔ عصمت، نام هنری «دلکش» را برگزید. دلکش گرچه در فارسی به معنای جذاب است، ولی در اینجا اشاره به نام گوشهٔ موسیقی دلکش دارد.
در مدت زمان کوتاهی که از پیوستن دلکش به رادیو گذشته بود، در حالی که او تنها ۲۱ سال داشت، به جمع بزرگان رادیو پیوست و با خوانندگان بزرگ و نامی ترانههای دوصدایی اجرا کرد. به دلکش القابی چون «زن حنجره طلایی» و «بانوی آواز ایران» دادند.
با ممنوع شدن خوانندگی زنان پس از انقلاب ایران، دلکش خوانندگی را بهطور کامل کنار گذاشت. او در سالهای پایانی زندگی خود، به همراه تنها فرزندش در تهران زندگی میکرد.
شهریور ۱۴۰۳۱۱