آمارها نشان می‌دهد در زمینه کاهش فقر دستاورد ویژه‌ای نداشتیم و به جایی رسیده‌ایم که در سال ۱۴۰۲ حدود ۳۰‌درصد جمعیت ما زیرخط فقر هستند که نزدیک به ۲۶ میلیون نفر را شامل می‌شود. غالب فقرای کشور ما فقرای شاغل و یا فقرای تحصیل‌کرده هستند؛ فقرایی که جوان و از نظر سلامت هم سالم هستند. این سخت است که ۶۰‌درصد فقرای ما همه قابلیت‌ها را داشته باشند اما فقیر زندگی کنند…

هرچند بعد از انقلاب تلاش‌های بسیاری برای کاهش فقر و نابرابری داشته‌ایم اما در این زمینه موفقیتی به دست نیاوردیم. آمارها نشان می‌دهد در زمینه کاهش فقر دستاورد ویژه‌ای نداشتیم و به‌جایی رسیدیم که در سال ۱۴۰۲ حدود ۳۰‌درصد جمعیت ما زیرخط فقر هستند که نزدیک به ۲۶ میلیون نفر را شامل می‌شود. از هرسه ایرانی یک نفر زیر خط فقر قرار دارد.
درست است که نرخ بیکاری کاهش پیدا کرده، اما آیا با تعریف یک ساعت کار در هفته که نرخ بیکاری با آن محاسبه می‌شود، می‌توان پاسخگوی مخارج یک خانوار بود؟ قطعاً نه. خیلی از اوقات افراد شاغل هم هستند اما بسیاری از آنها نیز فقیر محسوب می‌شوند چون ارزش نهایی تولید آنها در اقتصاد پایین است چون یا قیمت محصولاتی که تولید می‌کنند پایین است و یا تولید کمی دارند.
مشاهدات اقتصاد ایران نشان می‌دهد که شیوه حکمرانی اقتصاد ایران بر نامطلوب دانستن سودآوری بنگاه‌ها بنا شده است. دولت به‌خاطر حمایت از فقرا اساساً سودآوری را ضدعدالت فرض می‌کند و نمی‌گذارد مازاد ایجاد شود تا آن مازاد یک نظام تامین اجتماعی را درست کند. دولت با تاکید و اصرار هویتی، اصرار دارد که از طریق قیمت حمایت‌های اجتماعی خود را انجام دهد و این نقش چنان قوی بوده که دولت‌های مختلف با گرایش‌های مختلف از این نظر بسیار شبیه به هم عمل کرده‌اند.
گفته می‌شود در این چهار دهه سرمایه‌های فیزیکی خود را از دست داده‌ایم، سرمایه‌هایی که مبنای تولید بوده‌اند. محیط زیست از بین رفته و همه می‌دانیم که سرمایه اجتماعی کاهش پیدا کرده است. و با اینکه آموزش در ایران افزایش پیدا کرده، اما سرمایه انسانی کشور نیز بسیار پایین است.
این مقدمه فرازی از صحبت‌های مسعود نیلی، اقتصاددان و استاد دانشگاه، داوود سوری، اقتصاددان و تحلیلگر مسائل اقتصادی در حوزه فقر و زهرا کاویانی، پژوهشگر اقتصاد در نشست «مسئولیت اجتماعی و وظایف دولت‌ها» است که به همت فردای اقتصاد برگزار شد…/ادامه در هم‌میهن

هر سه ایرانی یک فقیر – روزنامه هم‌میهن (hammihanonline.ir)

۵ آذر ۱۴۰۲

نظرات بسته است