چرا نام «زنان شهید» بر کوچه و خیابانهای ایران نیست؟
از میان تاریخ شفاهی زنان در حماسه ۴۵روزه مقاومت خرمشهر، زنان نهتنها همانند مردان سلاح بر دوش گرفتند، بلکه در مداوا و کمکرسانی به مجروحان و تغذیه و ترغیب مبارزان جانفشانیها کردند. تاریخ را مردانه نوشتهاند، اما چه کسی از زنانی که در جنگ بودهاند نوشته است. اصلا کدام کوچه و خیابان ما به اسم زنانی که شهید شدهاند حک شده است../
******
سالروز آزادی خرمشهر یادآور حماسههای مقاومت ۴۵روزه دلاورمردان و زنانی است که با ایثار خون خود چنان نقشآفرینی کردند تا وجبی از خاک ایران به دست دشمنان این مرزوبوم نیفتد و با گذشت ٢٧ سال از آن دوران حماسههای آنان در قالب تاریخ شفاهی جنگ و دفاع مقدس زینتبخش کتابهای خاطرات دوران است. در میان مجموعهخاطرات نقلشده دلیرمردان غیور کشور، خاطرات بانوانی به چشم میخورد که در بخشهای مختلف جبهه رویارو با دشمن بعثی و پشت جبهه همدوش هموطنان سلاح بر دوش گرفته و به میدان رزم قدم گذاشتند و با تقدیم اسیر و شهید نشان دادند جنگ فراجنسیتی است و آنچه ماندگار است، خرد پویا و ستیزهجویانه علیه دشمنان این مرزوبوم است. اگر بخواهیم از نقشهای گوناگون زنان از میان خاطرات ذکرشده آنان در هشت سال دفاع مقدس بنویسیم، هرچه بنویسیم کم است، اما مورخ باید همواره تحولات تاریخی را ثبت و ضبط کند و این کوچکترین پاسداشت ایثارهای دلیر زنان است؛ از میان تاریخ شفاهی زنان در حماسه ۴۵روزه مقاومت خرمشهر، زنان نهتنها همانند مردان سلاح بر دوش گرفتند، بلکه در مداوا و کمکرسانی به مجروحان و تغذیه و ترغیب مبارزان جانفشانیها کردند.
خانم کریمی همسرشان در دوره انقلاب شهید شدند ایشان که خواهر شهید حاجداود کریمی هستند، در بخشی از خاطراتشان درباره خدمات پشت جبهه بانوان ایرانی چنین گفتهاند: «شروعکننده جنگ ما نبودیم، طرف مقابل بود، ما دفاع کردیم. جنگ چه در یک خانواده یا کشور باشد آزاردهنده است. در قرآن از صلح و مشتقاتش گفته شده، از جنگ گفته نشده است، جنگ منفور جامعه است. » اگر جنگ باشد، همه آسیب میبینند؛ مرد و زن ندارد، اما همیشه بار جنگ را روی دوش مردان میدانند، مردانی که به جبهه رفتهاند و گاه زخمی و گاه سالم برگشتهاند، اما در کنار آنان زنانی بودهاند که مشقتهای زیادی را متحمل شدهاند، اما آنها را نادیده گرفتهاند. نرگس کریمی به این نکات اشاره میکند و معتقد است: «در جنگ، زنان هم نقشهای مهمی دارند و بیشترین آسیبها را میبینند. امروز میبینیم که زنان کسانی هستند که در این عرصه قدم گذاشته و پیامآوران صلح هستند.» کریمی نقش زنان را در جنگ نقشی انکارناپذیر میداند و میگوید: «هنگام جنگ همه آسیب میبینند و اولین قربانیان آن زنان و کودکان هستند. وقتی جنگ شروع میشود، مرد که به جنگ میرود، نقش زن چند برابر میشود. او نقش مرد را هم بر عهده میگیرد، حالا اگر آن مرد برگردد یا مجروح یا جانباز یا شیمیایی یا اسیر برمیگردد.».تاریخ را مردانه نوشتهاند، اما چه کسی از زنانی که در جنگ بودهاند نوشته است. اصلا کدام کوچه و خیابان ما به اسم زنانی که شهید شدهاند حک شده است. کریمی میگوید: «در هیچ جای دنیا ملتی را پیدا نمیکنیم که حماسه نداشته باشد. این واقعیت وجود دارد که ما روایت زنانه از جنگ نداشتهایم. حتی وقتی تصویرهای دفاع مقدس را میبینیم، زنان را در نقش کسانی میبینیم که دارند مردهایشان را بدرقه میکنند، اصلا ندیدهایم زنانی را که اسلحه در دست داشته و دوشادوش مردان جنگیدهاند».روایت زنانه از جنگ و شرح فعالیتهای ایثارگرانه آنان بسیار کمرنگ است و بر در و دیوار کوچههای عاشقی جای نام ایثارگران زن میهن عزیزمان، «زنان شهید» ناپیداست!
فائزه توکلی. شرق
۶ خرداد / ۱۳۹۵